اظهارات على امینى نخست‌وزیر اسبق
اظهارات على امینى نخست‌وزیر اسبق
متن سند:
سرىاظهارات على امینى نخست‌وزیر اسبق
على امینى در یک ملاقات خصوصى در روز 15 /6 /57 (2537 شاهنشاهى)، اظهار نموده است:
اوضاع و پیش‌آمدهاى اخیر شدیداً نگران‌کننده است و با این وضع آینده دولت به هیچ وجه روشن نیست و تصور نمى‌رود دولت بتواند موفقیتى به دست آورد. بخصوص که با تبلیغات و حرف‌هاى بدون تعمقى که زده شده، روحیه ارتش و نیروهاى نظامى را تضعیف کرده‌اند و همانطور که پیش‌بینى مى‌شد، اگر هم امیدى به توسل به زور وجود داشت، خیلى کمتر شده است.
امینى در پاسخ به این سؤال که آیا راهى نیست که بتوان با روحانیون کنار آمد؟ زیرا ادامه این وضع خطرناک است و مملکت را به نابودى مى‌کشاند، گفته:
چرا من آماده‌ام اما تا شاهنشاه امر نفرمایند و من نمایندگى از معظم‌له نداشته باشم، حرف‌هایم اثر لازم را نخواهد داشت.*
على امینى در ادامه اظهاراتش و در این مورد که اگر نخست‌وزیر شود آیا مطمئن است که بتواند به اوضاع آشفته سروصورتى بدهد، اظهار نموده:
به طور مطلق نمى‌توان گفت که موفق می‌شوم. اما مى‌توانم اطمینان بدهم که وضع را از این حادى درآورم و مردم و روحانیون را از این افراطى که در پیش گرفته‌اند، کمى متعادل‌تر کنم. البته برنامه‌هاى بعدى است که مى‌تواند اوضاع را آرام کند. بدیهى است در این سیستم فعلى قبول مسؤولیت صحیح نیست و اصولاً عقیده دارم که هیچ دولتى در اوضاع حاضر نخواهد توانست موفق شود.
امینى آنگاه با اشاره به این مطلب که قبلاً بارها گفته اصولاً حاضر به قبول مسؤولیتى نیست و از طرفى وجود شاهنشاه را براى دوام و بقاء مملکت لازم مى‌داند و اگر چه خائنین به وطن ذهن ملوکانه را به خاطر منافع خودشان نسبت به او (امینى) مشوش کرده‌اند، اضافه نموده:
معهذا اگر بتوانم راهى براى این بن‌بست بگشایم از حیثیت و آبروى سیاسى خودم هم نمى‌ترسم و سعى خود را براى بهبود اوضاع مى‌کنم. دولتى که من در نظر دارم شروع به کار نماید به این ترتیب است که اعضاء دولت را شخصاً و با ائتلاف با گروه‌هایى که در اجتماع داراى نفوذ و ریشه هستند انتخاب مى‌کنم.
مبارزه با فساد را شروع و به طریق مستمر و چشمگیر دنبال مى‌نمایم. و کسانى که بیت‌المال را چپاول کرده‌اند و مردم از کار آنان آگاه هستند، تعقیب مى‌کنم.
در این صورت است که همه دولت را بى‌دریغ یارى مى‌کنند. خوشبختانه شاهنشاه، با درایت بسیارى از مشکلات را تشخیص داده‌اند و محیط را تقریباً براى چنین دولتى آماده فرموده‌اند. فقط بایستى این موضوع از گفته به فعل درآید. در صورتی که این مسائل مورد موافقت قرار گیرد، لازم است قبلاً با روحانیون و اعضاء جبهه ملى و بازاریان تماس بگیرم. از حالا مى‌توان روى آیت‌اله شریعتمدارى حساب کرد.
در مورد خمینى هم بایستى اقدام نمایم و پس از آماده شدن محیط، آمادگى خود را براى یک مدت کوتاه و انجام یک انتخابات آزاد اعلام خواهم نمود و ان شاء‌اللّه موفق خواهم شد که این خدمت آخرین را به شاهنشاه که همیشه مورد احترام من هستند و وطنم به انجام برسانم.
ارزیابى خبر:
اظهار مطالب بالا توسط على امینى صحت دارد.
اقدامات انجام شده:
مراتب به نخست‌وزیرى اعلام شده است.
توضیحات سند:
* در مورد ارتباط با روحانیت در سندى دیگر آمده است:به: 312
از: 20 ﻫ 12
موضوع: دکتر على امینى
مورخه 9 /6 /57 نورى‌زاده از روزنامه اطلاعات با ودودى از محارم امینى صحبت و اظهار داشت فوق‌العاده را دیدید؟ (منظور مقاله و عکس خمینى) و بعد اشاره کرد عکسى از آقاى امینى با خمینى در آرشیو داشتیم و مى‌خواستند به چاپ برسانند که من گفتم فعلاً به مصلحت نیست. ودودى گفت پس یکى از آن عکس‌ها را چاپ کنید و براى ما بفرستید و اضافه نمود مقاله شما بسیار عالى بود. بعد دکتر نورى‌زاده با شخص امینى تماس ضمن احوالپرسى راجع به شرح حال عکس فوق مطالبى بیان که امینى گفت کار صحیحى نبود (منظور چاپ عکس امینى با خمینى) شخصى به نام مهندس تقوى از وزارت کشاورزى با امینى تماس حاصل و بیان داشت مدارکى بر علیه مهندس روحانى دارم. روحانى در مورد دام از هژبر پشتیبانى مى‌کرد و وام‌هاى سنگینى در اختیار وى مى‌گذاشت. در گرگان و گنبد300 هکتار زمین براى بچه‌اش گرفته و دستور داده بود براى آزمایش دو سه حلقه چاه بزنند که پول نپردازد و حتى مردم زابل و سیستان به خاطر بى‌عدالتى که در حقشان شده بود خاطره تلخى از روحانى دارند چون هژبر در خشکسالى آنجا با کمک روحانى چند هزار دام را به 20، 30 تومان خرید.
نظریه یکشنبه: مسأله قابل توجه اینکه فعالیت دکتر على امینى در جهت اشغال پست نخست‌وزیرى محرز و مسلم شده است و دامنه فعالیت وى به حدى زیاد است که فقط شمه‌اى از آن را مى‌توان از طریق منبع 1585 کسب نمود و نیز به استحضار مى‌رساند که در حال حاضر بیش از هر چیز امینى سعى دارد ارتباط خود را از کانال‌هاى مختلف با روحانیون بخصوص مراجع تقلید حفظ نماید و تا حدود زیادى هم در این کار موفق شده است و در این رابطه، نخست بیشترین سهم مربوط است به روحانیون، دوم روزنامه‌نگاران داخلى و خارجى، سوم افرادی که با روحانیون ارتباط نزدیک دارند، چهارم معتمدین بازار پنجم نمایندگان مجلس شوراى ملى و بعضا ً سنا، ششم رهبران احزاب، جمعیت‌ها و گروه‌هاى رسمى و غیررسمى هفتم افراد سرشناس و با نفوذى که داراى مشاغل حساسى در سطح مملکت هستند که ذیلاً نام چند نفر از آنان به عرض مى‌رسد:
على‌اصغر حاج سید جوادى، شمس آل‌احمد، اسلام کاظمیه، مهندس اقبال، دکتر سنجابى، دکتر ناصر میناچى، دکتر نور على تابنده، مهندس رحمت‌اله مراغه‌اى، مهندس بهرام غازى، سپهر نویسنده، بنى‌احمد، سیف‌الدین نبوى، آیت‌اله میرزا باقر کمره‌اى، اسداله مبشرى، حاج مانیان، علیرضا نورى‌زاده از اطلاعات، اسماعیل پاکزاد، دکتر وحدتى، محسن پزشکپور، سرلشگر بازنشسته بیگلرى، مهندس آبتین، حسین کبیر، فریدون مهدوى (وزیر سابق بازرگانى)، ابوالحسن ورزى، مهندس جفرودى، احسان نراقى (محقق)، انصارى واعظ، دکتر جواد هیئت، احمد نامدار، صادق وزیرى، دکتر احسانى، مصباح‌زاده و پسر یگانگى، دکتر موحد، کاظمى از بازار، حسینیان از وکلاى پیشرو، جواد عامرى، ابوالحسن خلعتبرى، منجذب، مرتضى جزایرى، مهندس خرازى، مقدسى واعظ، دکتر صاحب قلم، دکتر مقدسى، حسین معصومى، حسین الموتى، شبسترى‌زاده واعظ، سعید وزیرى، حاج اسماعیل اولیاء، دکتر انوارى از وکلاى پیشرو، شیخ غلامرضا سعیدى، قاضى وکیل مجلس شوراى ملى و دشتى
نظریه سه‌شنبه: نظریه یک شنبه مورد تأیید است.
نظریه چهارشنبه، نظریه سه‌شنبه تأیید مى‌گردد.