موضوع : احساسات اکراد ایران
تاریخ سند: 19 تیر 1342
موضوع : احساسات اکراد ایران
متن سند:
شماره : 15417 /331 طبق اطلاع واصله در این روزها که قضیه اکراد شمال پیش آمده و اکراد ایرانی با اینکه سعی دارند روی ظاهر خود را کنترل کنند با این وصف از اقدامات دولت عراق برای نابود کردن مناطق کردستان عراق و کشتن آزادیخواهان سخت متنفر و احساساتشان بجوش آمده است به طوری که چندین مرتبه از طرف مالکین و ساکنین شهرهای کردستان بخصوص رضائیه، مهاباد، سقز و بانه و ایلات منگور،1 کدرک، تیله کو، فیض اللّه بیگی و ده مکری که به استقلال کردستان علاقه مند هستند وسیله نماینده و مکاتبات به مصطفی بارزانی اطلاع داده شده اجازه دهد نزد او رفته و همکاری نمایند ولی ملامصطفی اجازه نداده است گفته می شود عده ای از جوانان مناطق ذکر شده بالا تصمیم گرفته اند بدون اجازه یکدیگر به عراق رفته در صورتی که اسلحه هم نداشته باشند با چوب دوش بدوش شورشیان شمال در مقابل گلوله با دولت عراق بجنگند.و هم اکنون تراکم اکراد در رضائیه رو به فزونی است و تبلیغات غیرمستقیم می نمایند.
2 ساواکهای : کرمانشاه، آذربایجان غربی (رضائیه) و کردستان (سنندج) به منظور اطلاع و هرگونه اقدام مقتضی و اعلام چگونگی صادر شود 19 /4
توضیحات سند:
1ـ ایل منگور از طوایف کردی شافعی مذهب هستند که به طایفه های : عبداله بایزیدی، مروت، کاکاعباس، محمودی و رزق خدر تقسیم می شوند.این ایل با دیگر ایلات دیگر در اطراف مهاباد زندگی می کنند و جزء آن دسته از ایلات و عشایری هستند که به همراه ایلات : مکری ها و شکاک ها در مهاباد تخته قاپو شدند.
به همین خاطر دهستانهای بخش حومه شهرستان مهاباد را منگور می نامند.
این دهستان در جنوب باختری مهاباد واقع است.
این دهستان 79 آبادی دارد و عمده محصولات آنها توتون است.
ترجمه بولتن شماره 7 دفتر اطلاعات سفارت ایران در واشنگتن مه 1966، ص 3 و ر.
ک : شرح زندگانی من، عبداللّه مستوفی، ج 3، ص 506 و گلگون کفنان...
، سرتیپ یکرنگیان، صفحه 325 و فرهنگ آبادیهای ایران، دکتر لطف اللّه مفخم، صفحه 457 و فرهنگ معین.
2ـ رئیس ساواک آذربایجان غربی طی نامه ای به رئیس ساواک در تاریخ 30 /4 /42 در پاسخ به این گزارش نوشت : « ـ البته بمباران مناطق شمال عراق و زدوخوردهای دوساله اخیر و پناهنده شدن یک عده از اتباع عراقی احساساتی از لحاظ دلسوزی در میان اکراد ایجاد کرده است.
ـ قاطبه مردم کردنشین با اجرای اصلاحات ارضی و رفع تعدیات و تجاوزات مالکین از آنها راضی و حواسشان به کار خودشان می باشد ولی تعدادی از مالکین تمایلاتی نسبت به توسعه شورش عراق و سرایت احتمالی آن به مناطق کردنشین ایران داشتند و دارند لیکن با مراقبتهائی که شده اقداماتی برای آنها میسّر نشده است.
ـ اینکه ملامصطفی به تقاضاهای بعضی از مالکین و رؤسای عشایر کردنشین برای همکاری و کمک جواب رد داده صحیح می باشد زیرا در خلال این مدت ثابت شده که ملامصطفی لااقل در وضع فعلی حاضر و مایل نیست که خود را با دولتین ایران و ترکیه طرف نماید.
ـ موضوع تراکم اکراد در رضائیه و تبلیغات غیرمستقیم مورد تائید نمی باشد.
پرونده موضوعی ساواک»