درباره: دکتر مصطفی چمران ساوهای
متن سند:
گزارش
سری
تاریخ: شماره: 334
درباره: دکتر مصطفی چمران ساوهای
سابقه: نامبرده فوق یکی از افراد فعال جبهه به اصطلاح ملی سوم میباشد که سالها در آمریکا به فعالیت مشغول و در سال ۱۹۶۵ امکاناتی برای عدهای از دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا فراهم مینماید تا در مصر تعلیمات چریکی ببینند. مشارالیه دارای همسر آمریکایی بوده و در اواسط سال ۱۳۵۰ به لبنان مسافرت و در صور به عنوان مسؤول مدرسه المهنیه که موسی صدر مؤسس و صاحب آن میباشد مشغول کار میگردد و در ضمن ارتباط خود را با جبهه به اصطلاح ملی سوم حفظ و افرادی را برای طی دوره چریکی به سازمان الفتح معرفی مینماید.
طبق اطلاع نامبرده به یکی از فعالین جدید (مهدیآبادی) که در تابستان ۱۳۵۰ به ایران مسافرت کرده اظهار نموده است که «اگر در ایران با مقامات ذیصلاح برخورد نمود وضعیت وی را از لحاظ سیاسی استفسار نماید که اگر ورود او به ایران بلامانع است و مقامات امنیتی وی را مورد تعقیب قرار نمیدهند به ایران مراجعیت و ضمن احراز شغلی (از قبیل تدریس در دانشگاه) برای همیشه در ایران اقامت نماید».
مراتب فوق با نظریه بخش مبنی بر تشویق او جهت بازگشت به کشور با توجه به اینکه نامبرده از وضع کارش راضی بوده و طبق اطلاع تصمیم دارد لبنان را به مقصد آمریکا ترک گوید به عرض رسید که مورد موافقت قرار نگرفت. سپس نمایندگی لبنان طی چند گزارش اظهار نموده که مصطفی چمران قصد دارد لبنان را ترک و به آمریکا نزد همسر و فرزندانش مراجعت نماید و ضمناً اضافه نموده است که در ملاقاتی که بنا به تقاضای موسی صدر با وی نموده مشارالیه تقاضا نموده در صورتی که صلاح باشد گذرنامه مصطفی چمران تجدید گردد نامبرده اظهار داشته است که با این اقدام علاوه بر اینکه زیانی متوجه ایران نمیشود بلکه در تغییر افکار مصطفی چمران اثر مثبت میگذارد البته مصطفی چمران گذرنامه آمریکایی دارد و میتواند از آن استفاده کند. لیکن داشتن گذرنامه ایرانی وی را بیش از پیش به ایران مربوط میسازد و موسی صدر افزوده که به این ترتیب دست من نیز برای تغییر مسیر فکر او بازتر میگردد و اگر وی بخواهد برخلاف قولی که به من داده علیه ایران فعالیتی در لبنان انجام دهد یا سعی میکنم که در او تغییر فکر بوجود آورم یا او را از لبنان خارج سازم.
نظریه: با توجه به اینکه مصطفی چمران قصد عزیمت به آمریکا را دارد و با ذکر این مسأله که همسر وی از فعالین بوده و با نظرات همسرش موافق و در اکثر کارها به همسرش کمک مینموده چنانچه مشارالیه به آمریکا عزیمت نماید مسلماً فعالیت شدیدتری را آغاز خواهد نمود و با وجههای که بین همفکران خود دارد با تجاربی که در مدت اقامتش در لبنان کسب کرده این فعالیت شکل دیگری به خود خواهد گرفت بنابراین چون زمینه جهت برگرداندن نامبرده به ایران به وسیله موسی صدر به این طریق که سندهایی از فعالیت چمران در لبنان موجود است که برخلاف قولی است که به موسی صدر داده است. در صورت تصویب اجازه فرمایند.
۱ـ با تجدید گذرنامه ایرانی وی موافقت به دو منظور انجام گیرد یکی اینکه باعث دلگرمی و تشویق مشارالیه گردیده و دیگر اینکه چنانچه لازم باشد بتوان از این موضوع بهرهبرداری تبلیغاتی نمود و چنین وانمود نمود که تجدید گذرنامه نامبرده که یکی از فعالین بنام است بدین علت بوده که در خفا با دستگاه همکاری داشته است و این سبب خواهد شد که نامبرده وجهه خود را تا اندازهای از دست بدهد.
۲ـ به موسی صدر اظهار شود که مشارالیه تغییر فکر نداده و فعالیتهایی هم در لبنان نموده و مکاتباتی با همفکران خود در خارج از لبنان داشته و آنها را هدایت افکار مینموده است و این به مصلحت نبوده که چنین شخصی عهدهدار امور فرهنگی میباشد.
٣ـ به طریق مقتضی و با وساطت موسی صدر ترتیبی اتخاذ شود که به نامبرده قول داده شود چنانچه از گذشته خود نادم و آماده همکاری گردد پس از مسافرت به ایران اشکالی از طرف مقامات امنیتی جهت وی بوجود نخواهد آمد و به این ترتیب وی را متقاعد سازند که به ایران بازگردد، موکول به رأی عالیست.
منبع:
کتاب
شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران به روایت اسناد ساواک صفحه 229