شورای مرکزی جشن ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران
تاریخ سند: 26 خرداد 1345
شورای مرکزی جشن ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران
متن سند:
شماره: 3715 /627/ع تاریخ: 26 /3 /1345فوری
شورای مرکزی جشن ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران
بازگشت به شماره ۲۳۳۸/۱۰۴۷ مورخه 1 /3 /1345
الف - کار نمونه‌سازی البسه، اسلحه، ساز و برگ، پرچم‌ها، سرپرچم‌های سپاهیان ادوار باستانی و نمونه‌های مذکور به دوران قاجاریه و اوان سلطنت اعلیحضرت فقید رضاشاه کبیر توسط کمیسیون نظام پایان پذیرفته و برای سری‌سازی آماده می‌باشد. ضمناً تا آخرین فرصتی که در دست است هر مدرک جدید و مستندتری که به دست بیاید مورد بررسی کمیسیون قرار خواهد گرفت و چنانچه لازم باشد نسبت به تکمیل نمونه‌ها اقدام خواهد شد.
ب - ستاد بزرگ‌ارتشتاران در مورد شروع سری‌سازی نمونه‌های منظور به ادارات اجرایی (سازمان تسلیحات ارتش - اداره سررشته‌داری ارتش) دستورات لازم صادر و تأکید نموده است، ترتیبی اتخاذ نمایند که تا پایان سال جاری کار سری‌سازی خاتمه پذیرد.
پ - اداره سررشته‌داری ارتش طی شماره ۱۰۸۳۱/کی مورخ 16 /9 /44 گزارش نموده است که جهت سری‌سازی نمونه‌ها مبلغ - /537 /233 /6 ریال کسر اعتبار دارد.
ت - با توجه به اینکه برآورد اعتبار مربوط به نمونه‌های قبلی بوده و نمونه‌های اخیر که با استفاده از مدارک مستند جدید تهیه شده با نمونه‌های سابق اختلاف قیمت دارد و از طرفی در امتثال اوامر مطاع مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بزرگ‌ارتشتاران بایستی برای اسب‌های ارابه‌ها نیز برگ استوان تعبیه شود. نمونه‌های لباس و تجهیزات و اسلحه زمان قاجاریه نیز اضافه بر موارد پیش‌بینی شده بایستی ساخته شود و تعداد انواع مربوط به اوان سلطنت اعلیحضرت فقید رضاشاه کبیر که بایستی برای آنها لباس، سلاح، ساز و برگ و پرچم تعبیه شود، افزایش پیدا کرده است. اداره سررشته‌داری و سازمان تسلیحات ارتش برای سری‌سازی نمونه‌ها با کسر اعتبار مواجه خواهند شد.
ث - با بررسی‌هایی که در این مورد به عمل آمد قسمتی از کسر اعتبار ادارات مزبور از محل ۵ میلیون ریال (اعتبار مخارج متفرقه و پیش‌بینی نشده) که جزو ۳۲ میلیون ریال جمع اعتبارات مصوبه برآورد گردیده است تأمین خواهد شد.
رئیس ستاد بزرگ‌ارتشتاران - ارتشبد دکتر بهرام آریانا*
توضیحات سند:
* حسین منوچهری (بهرام آریانا) فرزند صدرالدین در سال ۱۲۸۵ ش در تهران به دنیا آمد و در سال ۱۳۶۵ و در سن ۸۰ سالگی در پاریس درگذشت. او نسبت مادری خود را به منوچهرخان معتمدالدوله امینی، والی اصفهان می‌رساند که به علت حمایت از علی‌محمد باب شهرت دارد و از کارگزاران قسی‌القلب دوران قاجاریه محسوب می‌شود. حسین منوچهری که در دانشکده افسری از دوستان صمیمی خسرو روزبه بود، از زمره افسرانی بود که در سال‌های جنگ جهانی دوم ظاهراً به سمت نازیسم و آلمان هیتلری گرایش داشته و با حزب کبود (حبیب‌الله نوبخت) همکاری کرد. در زمان اشغال ایران توسط متفقین به همراه فضل‌الله زاهدی، حسن بقایی و نادر باتمانقلیچ مدت کوتاهی بازداشت شد. در سال‌های پس از شهریور بیست او از وابستگان سرلشکر ارفع، رئیس ستاد ارتش بود و از اعضای حزب او که مهم‌ترین پایگاه دربار و استعمار انگلیس در ارتش محسوب می‌شد. سرهنگ حسین منوچهری در سال ۱۳۲۹ به علت گرایشات شدید شوونیستی نام خود را به بهرام آریانا تغییر داد و به علت وابستگی به دربار در درجه سرتیپی به‌فرماندهی لشکر یک گارد شاهنشاهی رسید. او در دوران دولت مصدق به‌عنوان وابسته نظامی به فرانسه اعزام شد و در سال‌های پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ با درجه سرلشکری فرمانده نیروی زمینی و سپس با درجه سپهبدی ژنرال آجودان شاه شد. با آغاز قیام عشایر جنوب آریانا در اسفند ۱۳۴۱ توسط شاه با اختیارات تام و به‌عنوان فرمانده نیروهای جنوب به شیراز رفت. او با شیوه‌های خشن، از جمله بمباران شدید مناطق عشایری موفق شد تا تابستان ۱۳۴۲ این قیام گسترده را سرکوب کند. نقش جنون‌آمیز آریانا در قتل‌عام عشایر جنوب مورد توجه سرهنگ گراتیان یاتسویچ رئیس «سیا» در ایران و هیئت مستشاری آمریکا در ارتش و محمدرضا پهلوی قرار گرفت و به درجه ارتشبدی رسید. به توصیه آمریکایی‌ها در سال ۱۳۴۴ به‌جای ارتشبد حجازی، رئیس ستاد بزرگ‌ارتشتاران شد. در سال ۱۳۴۶ پیرو شایعه وسیعی که حاکی از دست داشتن وی و باتمانقلیچ در کودتا به همراه وابسته نظامی الجزایر در ایران بود، باعث شد تا از سمت خود در سال ۱۳۴۸ عزل و در همان سال بازنشسته شود. وی مخالفت شدیدی با عرب‌ها و زبان عربی و اسلام داشت. به‌طوری که مبنی بر قول خود او که در سند ساواک آمده است در ارتش استفاده از واژه‌های عربی را منع و تنها از واژه‌های فارسی بایستی استفاده می‌شد و در چند سند ساواک توهین و اهانت مستقیم وی به اعراب، قرآن و اسلام آمده است و به نظر وی شاهنامه فردوسی کتاب آسمانی است. آریانا پس از ۷ سال عیاشی لجام گسیخته در پاریس با انقلاب اسلامی مواجه شد. سرویس‌های اطلاعاتی غرب به سراغ او رفتند و با وعده و قول قریب‌الوقوع بودن سقوط جمهوری اسلامی ایران وی را به صحنه مبارزه ضد رژیم اسلامی کشاندند. وی به همراه ارتشبد غلامعلی اویسی و فردی به نام جمشید حسنی و پسر فروغی (ذکاءالملک) و تنی چند از ضد انقلاب به انجام عملیات نظامی در مرزهای ایران پرداختند که نتیجه‌ای حاصل آنان نشد و آخرین تحرکات بقایای ژنرال‌های رژیم پهلوی در سال ۱۳۶۲ به رکود کامل کشیده شد و تنها دستاورد آن برای سرویس‌های جاسوسی غرب سیاهه حداقل ۱۰ میلیون دلار هزینه‌های بربادرفته آن بود. این افول با نام ارتشبد بهرام آریانا در پیوند است.- ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 2، ص ۴25 – 433.
- اسناد ساواک - پرونده‌های انفرادی..