تفوق طلبی
متن سند:
تفوق طلبی
از خصلت‌های دیگری که چون خودمحوری ریشه در خودبزرگ‌بینی و عجب دارد، روحیه تفوق طلبی و برتری‌جویی است. درحالی‌که همین روحیه تفوق طلبی باعث شده بود تا همواره از پذیرش رهنمودهای مقام ولایت و بزرگان دین سرباز زند، اما درعین‌حال انتظار داشت تا دیگران به نقطه‌نظرها و دیدگاه‌های او احترام بگذارند. مهدی هاشمی در ضمن تبیین مبانی فکری خود(بحث تعقل و تعبد)، در پاسخ و پرسشی به روح تفوق طلبی نسبت به دوستان خود اشاره می‌کند که قبل از هر چیز بیانگر برخورد دوگانه او با مفاهیم و مقوله‌های مختلف اخلاقی، فکری و اعتقادی است. برخوردی که پرده از تضادی برمی‌دارد که این جریان عملاً در عینیت جامعه با آن روبرو بوده و هست.
سریان برخی مفاهیم اخلاقی به مبانی فکری چون سریان تفوق طلبی در برخورد با مقوله تعبد و تعقل و ظهور آن در سیره عملی از دیگر مؤلفه‌هایی است که بحث مستقل و جداگانه‌ای را طالب است که در این مقال نمی‌گنجد. این مقوله در پرسش و پاسخ مهدی هاشمی خود را این‌گونه به ظهور می‌رساند:
س: ...... در برخورد با کسانی که مریدان و تربیت‌کنندگان دست شما به‌حساب می‌آمدند آیا اجازه می‌دادید به آن‌ها که نسبت به خود شما با تعقل برخورد کنند یا انتظار داشتید که متعبدانه مسایل شما را بپذیرند؟
ج: متأسفانه در اینجا قضیه به عکس بوده است و من گفته‌ام در یکی از مصاحبه‌هایم که، ما در عین‌حالی که خودمان را مطلق می‌کردیم و حالت اطاعت‌پذیریمان از رهبران، از اولیای امور و مثلاً از صلحا کم بوده و تعبد از آن‌ها را خیلی دلیل و حجت برایش قائل نبودیم ولی در طرف مقابل انتظار ما بوده که کل دوستان و کل همفکران ما و کسانی که زیردست ما بودند مطیع ما باشند و اگر مثلاً کسی از دوستان ما، مریدان ما، یک وقت انتقادی می‌کرد که البته انتقاد فکری، کمتر انتقاد عملی از ما می‌کرد ما برآشفته می‌شدیم و حتی در بعضی موارد سخت آن طرف را محکوم می‌کردیم که این یک نوع تزلزل در شخصت است به نظر من که در یک طرف شخصیت انسان، شخصیت تعقلی باشد و آزادی محض در عقل و اندیشه و درعین‌حال همان شخصیت به دیگران اجازه این حرف را ندهد و این حالت را؛ و اگر کسی آمد سخنی برخلاف سخن انسان، تفکری برخلاف فکر انسان مطرح کرد آن را، دست به افشاگری بزند، انتقاد، محکومیت و مبارزه داشته باشد، این تضاد در شخصیت ما بوده...»1
توضیحات سند:
1. کالبد شکافی انحراف، نوار ۱.
منبع:
کتاب
بن‌بست - جلد دوم / مهدی هاشمی مبانی اخلاقی صفحه 28