موضوع : نزاع ولیان و اردلان نماینده مجلس شورایملی
تاریخ سند: 29 مهر 1350
موضوع : نزاع ولیان و اردلان نماینده مجلس شورایملی
متن سند:
به : 321 از : 20 ه 21 شماره : 23425 /20 ه 21 علت اصلی دعوای ولیان وزیر تعاون و امور روستاها و اردلان نماینده مجلس شورایملی بر سر مسائل مربوط به کشت خشخاش1 در تویسرکان بوده است.اردلان در سرسرای مجلس از ولیان میخواهد که با این کار موافقت کند.
ولیان میگوید همه اینها که میخواهند خشخاش بکارند با تو قوم و خویش هستند و من اینکار را نمیکنم.
اردلان میگوید اگر موافقت نکنی ترا استیضاح خواهم کرد.
ولیان باو پرخاش میکند و میگوید منهم میروم پیش اعلیحضرت و میگویم من نه وزیر اعلیحضرت هستم و نه عضو حزب.
الموتی لیدر فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین و عده ای آنها را باطاق مجاور سرسرا میبرند و مقداری از این مطالب بین آنها و در حضور جمعی نمایندگان ردوبدل میشود.
الموتی و حاضران با اصرار اردلان را وادار میکنند که از ولیان معذرت بخواهد و اردلان که معتقد بوده کاری نکرده که او عذرخواهی کند بالاخره این کار را میکند.
البته خانم هما زاهدی2 هم در مراسم آشتی کنان یا در واقع تسلیم آقای اردلان و رضایت ولیان نقش موثری داشته است.
الموتی پس از این ماجرا در حضور عده ای گفته است که بهر صورت ولیان یک مرد دریده و بی چاک و دهن است و هر روز هم امکان اینکه شرفیاب شود وجود دارد در حالیکه اردلان هیچوقت چنین امکانی برایش موجود نیست.
او میرود و ذهن اعلیحضرت را مشوب میکند و برای اردلان گران تمام میشود.
من برای این، آنها را آشتی دادم که خطری برای مجلس پیش نیاید.
نظریه شنبه : اگر فرض کنیم که اردلان با مطالعه قبلی و صرفا از جهت رفاه حال کشاورزان و بصلاح و صواب مملکت چنین درخواستی را بعنوان نماینده محل خود از ولیان نموده و با چنین صحنه و وضعی روبرو شده ناگزیر برای حفظ موقعیت خود تسلیم گردیده بلافاصله باین نتیجه خواهیم رسید که نمایندگان مجلس که بایستی حافظ منافع مردم شهر و بلندگو و مترجم احساسات آنها باشند و مجلس که باید بعنوان یک مرکز کنترل و ارشاد دولت عرض وجود کند برای پیش گیری از هر نوع درگیری با دولت و افراد آنها بتدریج بصورت دیگری که متأسفانه در اذهان مردم منعکس است جلوه گر میشود و آنوقت مطالب روزنامه ها و مردم درباره نمایندگان کرولال و مجلس مرده بحقیقت خواهد پیوست1 و زحمات و فداکاریهای شبانه روزی افراد معتقد و مومن ملکوک میگردد.
بنابراین اگر درباره این فرض آنچه را که پیش خواهد آمد قبول کنیم ضرورت تحقیق درباره اینکه اردلان واقعا بمصالح مردم حوزه نمایندگی خود و بالاخره مملکت یا قوم و خویش های خود این درخواست را کرده است حتمی است.
نظریه سه شنبه : مفاد گزارش خبری صحت داشته و نظریه شنبه تائید میگردد.
انجمن نظریه چهارشنبه : نظریه سه شنبه تائید میگردد.
ارشاد رونوشت برابر با اصل است و در پرونده ولیان بایگانی شود.
توضیحات سند:
1ـ در بهمن ماه 1331 ماده واحده ای از تصویب مجلس شورای ملی گذشت که در حقیقت پیش درآمد تهیه و تدوین قانون منع کشت خشخاش و استعمال تریاک بود.در 1334 هم کشت خشخاش مجددا ممنوع شد اما دولت نتوانست در برابر ورود سیل آسای تریاک قاچاق مقاومت نماید و ناچار تصمیم گرفت به کشت خشخاش مبادرت کند که قانون اجازه کشت خشخاش و صدور تریاک در 13 اسفند 1347 تصویب شد.
بعد از این قانون است که آیین نامه اجرایی مربوط به چگونگی انتخاب مناطق کشت خشخاش و مساحت زمین تهیه شد که یکی از مراجع وزارت تعاون و امور روستایی بود که مناطق مستعد برای کشت خشخاش را تعیین و پروانه تولید آن را صادر می نمود که کشاورزان بعد از برداشت، محصول بدست آمده را به مأموران دولت تحویل و بهای آن را از وزارتخانه دریافت می کردند که بخشی از آن در بازار آزاد به فروش می رسید که حدود 21 کل تولید بوده این سیاست موجب شد تا از 47 تا 57 تریاک رواج فوق العاده ای پیدا کند.
(ر.ک : کوهن آلن، فرهنگ مواد مخدر، حسن حاج سید جوادی، نشر محبی، تهران 1373، صص 82 ـ 86) 2ـ هما زاهدی دختر سپهبد زاهدی متولد 1311 و تحصیل کرده در علوم اجتماعی بود.
او با داریوش همایون ازدواج کرد که در دوره 22 ـ 23 ـ 24 نماینده همدان در مجلس شورای ملی بود.
هما زاهدی اکنون در یکی از کشورهای غربی به سر می برد.
(ر.ک : صفائی ابراهیم، زندگی نامه سپهبد زاهدی، چاپ آشنا، چاپ اول، تهران 1373، ص 223) 1ـ در گزارشات ساواک هم مشخص می شود که آنها به پوکی و تشریفاتی بودن مجلس شورای ملی شاه معتقد بودند.