صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

نوشته: پرویز نیکخواه

نوشته: پرویز نیکخواه


متن سند:

شرکتهای نفتی در مقابل خواستهای مشروع کشورهای تولید کننده نفت عقب نشستند.
این پیروزی برای کشورهای تولیدکننده چندان آسان به دست نیامد.
این پیروزی بر زمینه یی متکی است که مقدمات آن از سالها قبل فراهم آمده بود.
در عین حال این پیروزی را خاتمه مبارزات کشورهای صادرکننده نفت نباید تلقی کرد.
چرا که در کشاکش بین واسطه ها و دلالان بین المللی و صاحبان اصلی منابع طبیعی مبارزه ای دایمی وجود دارد.
بنابراین پیروزی کامل در یک عمل مشخص الزاما پیروزیهای آینده را تضمین نمی کند.
پس عواملی را که موجب پیروزی کشورهای اوپک بود لازمست تقویت کرد تا برای کشاکش های آتی در پرتو شرایط آینده آمادگی داشت.
قرارداد کنونی به سال 1975 خاتمه خواهد یافت و قرارداد ایران با کنسرسیوم نفت در کمتر از یک دهه شک نیست که ایران بنابر فرمایشات شاهنشاه ایران در پی آن است که با دخالت در امور حمل و نقل نفت، بازاریابی و فروش و بالاخره سرمایه گزاری برای تصفیه در دیگر کشورها حداکثر استفاده را از منافع عظیم معدنی خود ببرد و آن را برای ایجاد اقتصاد مستقل ملی بر مبنای صنعتی شدن کشور و مکانیزه شدن کشاورزی به مصرف برساند.
شک نیست که ایران بنا بر فرمایشات شاهنشاه در پی آن است که در حد امکان نفت خام را به مواد پتروشیمی تبدیل کند تا بتواند با مقدار بسیار کمتری از این مقدار نفت که اکنون به صورت خام صادر می شود همان قدر درآمدی را که از فروش تمام آن به دست می آید، کسب کند.
اینها هدف های بزرگ اقتصاد مستقل ملی ما هستند که محتوای مبارزات سیاسی و اقتصادی آینده ملت ایران را تشکیل می دهند.
عوامل اصلی پیروزی تجارب مبارزات گذشته ملت ایران در قریب به بیست سال پیش علیه شرکتهای نفتی نشان می دهد که در آن هنگام دو عامل اساسی موجب شکست آن مبارزات گشت.
اتخاذ رویه ای منفی، انزواطلبانه و غیرواقع گرایانه نسبت به مسایل اقتصادی جهان و همچنین تفرقه و تشتت درونی جامعه.
تفرقه و تشتت درونی جامعه وسیله یی بود برای راه یابی قدرت های بیگانه، تضعیف حاکمیت ملی و دخالت در امور داخلی ایران.
تجربه ی پیروزی کنونی نشان می دهد که واقع گرایی سیاسی و اقتصادی به همراه وحدت ملی و همچنین پدید آمدن جبهه واحد کشورهای صاحب نفت در برخورد با مسأله نفت عوامل اصلی پیروزی بوده اند و این پیروزی همچنان که نمایندگان کشورهای نفت خیز گفتند، جز با ایستادگی ایران به رهبری شاهنشاه برای احقاق این حق همگانی میسر نمی شد.
وحدت ملی ایران نکته این جاست که ایران هر چه بیشتر روی پای خود بایستد، از منابع مادی و معنوی خود تغذیه کند، راههای خاص خود را بیابد و در این شرایط زمانی و مکانی خاص بهتر و مؤثرتر نیروهای داخلی خود را بسیج کند.
نکته این جاست که اگر لازم افتد ملت ایران بتواند با ابراز از خود گذشتگی، همبستگی و وحدت خود را در مبارزه با همه عوامل خارجی که مانع از توسعه اقتصاد ملی ما می شوند حفظ کند.
بسیج همه نیروهای داخلی، تخفیف دادن به تضادهای درونی جامعه و سازمان دادن بهتر نیروهای سازنده جزء تفکیک ناپذیر مبارزات ملت ایران علیه موانع خارجی است.
تحکیم و وحدت ملی براساس منافع مادی مشترک، بر اساس خلق امکانات جدید اجتماعی، براساس همکاری و تلاش مشترک و این همه برای بهتر زیستن و در پرتو امنیتی مستحکم تر برای آینده ای بهتر کوشیدن و نقایص و نارسایی های درون جامعه را که در روند توسعه اجتناب ناپذیر هستند رفع کردن روی دیگر سکه ای است که این روی آن مبارزات ضداستعماری ملت ایران است.
انقلاب سفید،1 انقلاب بزرگ محتوای انقلاب سفید همین است تأکید مکرر شاهنشاه بر رفاه اجتماعی، بر برنامه گزاریهای درست اقتصادی و اجرای درست آنها، بر ملی کردن منابع طبیعی ملی، بر سهیم کردن کارگران در سود کارخانه ها و بر تأسیس نهادهای جدید کشاورزی در روستاها، بر بسیج همه امکانات مادی و معنوی جامعه، بر انقلاب اداری و آموزشی، بر همین است.
همه روشنفکران و صاحب نظرانی که در این رهگذر تاریخی منافع ملی ایران و وحدت ملی ملت ایران را و همکاری های خلاق ملت ایران را با دیگر ملل کشورهای رو به توسعه گرامی می دارند، نمی توانند و نباید نسبت به مسایل جدید جامعه ایران بی اعتنا بمانند و بی اعتنایی سیاسی به معنای گریز از مسئولیت ملی است.
به معنای ننگریستن به چشم انداز آینده مبارزات ملت ایران است.
در آینده اینک که خطوط کلی راه ایران برای آینده هر چه بیشتر مشخص تر می شود و این نیست جز به سبب روشنگریهای شخص شاهنشاه، سخن در این است که با یک اقدام جمعی، با خواست و تلاش مشترک، با از میدان به در نرفتن و ایستادگی کردن، می توان به این نظرات عالی صورت واقعیت بخشید و با اعمال مشخص سیاسی برای تحقق آنها کوشید و هیچ اندیشمندی از بار این مسئولیت نمی تواند شانه خالی کند.
تلاش ایران برای دفاع از حق حاکمیت بر منابع ملی خود که امروز با پیروزی اوپک به ثمر رسیده است.
از تلاش برای بهتر سازمان دادن جامعه ی ایران جدایی ناپذیر است.
از تلاش برای کوتاه کردن دست عوامل خارجی، چه در حیطه زندگی سیاسی جامعه و چه در حیطه زندگی اقتصادی آن جدایی ناپذیر است.
از تلاش برای هر چه دمکراتیک کردن جامعه، برای آفرینش شرایطی جدید تا استعدادهای ایرانی بهتر پرورش یابند جدایی ناپذیر است و بالاخره از تلاش برای گسترش و عمق بخشیدن به عدالت اجتماعی و تعمیم روحیه تعاون خواهی و ملت خواهی جدایی ناپذیر است و در این راه الگوهای معینی وجود ندارد.
تلاش برای سازندگی الگوهایمان را خود می باید بیافرینیم.
با مطالعه شرایط عینی جامعه، با اتخاذ اسلوبی علمی در برخورد به مسایل جامعه شناسی و مسایل اقتصادی و با بررسی نیازهای جامعه، ضوابط خاص خود را می باید بیافرینیم.
همچنان که سپاهیان پدید آمدند، همچنان که انقلاب ارضی پا گرفت و همچنان که شرکتهای سهامی زراعی تشکیل شدند و راه نرفته بی شک ناهموار است.
از یک سو صاحبان نحوه های تفکر جزمی.
منفی بافان و کسانی که سکون را بر حرکت ترجیح می دهند و عقل سلیم را مبنایی برای تفکر آزاده نکرده اند بل که چشم و گوش به دست و دهان این و آن دارند، مانع از پدید آمدن شرایط ذهنی لازم برای بسیج همه نیروهای فکری در جامعه می شوند و از سوی دیگر صاحبان فرهنگ فرو ریخته ی فئودالی سعی دارند که مانع از تخریب کامل آن فرهنگ شوند.
اما، اندیشمندان مترقی، آنان که جوهر انقلاب سپید را دریافته اند و با روشنگریهای شاهنشاه به جوانب آن پی برده اند بی شک تحرک را بر سکون، شواهد تجربی را بر منفی بافی و مبارزه ملی را بر ولنگاری سیاسی ترجیح می دهند و به رغم تمام مشکلاتی که ممکن است بر سر راه رشد بیشتر جامعه ایران باشد به تلاش سازنده خود ادامه خواهند داد.

توضیحات سند:

1ـ پیرامون انقلاب سفید رجوع شود به : دانشنامه جهان اسلام، ج 5، تهران، 1381، صفحات 838 ـ 883

منبع:

کتاب پرویز نیکخواه به روایت اسناد ساواک صفحه 406

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.