موضوع : اظهارات محمدعلی کشاورز صدر1 در مورد تماسش با دکتر حسن ارسنجانی
تاریخ سند: 16 اسفند 1346
موضوع : اظهارات محمدعلی کشاورز صدر1 در مورد تماسش با دکتر حسن ارسنجانی
متن سند:
شماره : 38858 /20 ه 2 محمدعلی کشاورز صدر ضمن مذاکراتی اظهار داشت محل کار وی که اول لاله زار نو می باشد و عصرها هم به محل کار دکتر حسن ارسنجانی2 واقع در خیابان خردمند میرود وی اضافه کرد دکتر امینی3 مورد مخالفت شاه است و از دو حال خارج نیست یا امینی را معدوم می کنند و یا اگر زورشان نرسید نخست وزیر خواهد شد و افزود فعلاً دکتر ارسنجانی شانس زیادی برای نخست وزیری دارد ناطق در مورد منوچهر قره گوزلو گفت اولاً مقداری هروئین از وی گرفته بودند او گفت مال دربار است ثانیا در اطریش در تظاهراتی که دانشجویان در حضور شهبانو به عمل آورده اند کارت ورودی عده ای از دانشجویان مذکور را که ساواک امضاء نکرده وی امضاء نموده بود ضمنا همسر هوشنگ کشاورز صدر که در آنجا حضور داشت گفت خدا به هوشنگ رحم کرد چون وی دوست صمیمی بیژن جزنی بود و خوشبختانه زود خود را کنار کشید.ضمنا محمدعلی کشاورز صدر از روش دکتر غلامحسین صدیقی4 که عملی انجام نمی دهد و محافظه کار است انتقاد نمود و ادامه داد آقای هویدا نخست وزیر به وی گفته که مبارزه با امینی مبارزه سختی است و برای نابودی.
سیاسی امینی تلاش خواهد کرد وی اضافه کرد از ساواک به داریوش فروهر تلفن کرده بودند که در روز 14 /12 /46 به احمدآباد نرود گفته بودند مامورین ممانعت خواهند کرد و احیانا اگر با مقاومت مواجه شوند ممکنست توهین بشود که فروهر پاسخ داد اگر توهینی بشود توهین خواهد کرد.
ملاحظات : اقدام مستقیم در مورد مفاد خبر موجب شناسایی منبع خواهد گردید.
رونوشت برابر اصل است.
در پرونده بیژن جزنی به کلاسه 71346 ضمیمه و بایگانی شود.
توضیحات سند:
1ـ سید محمد علی کشاورز صدر به سال 1288 در شهر خمین به دنیا آمد.پس از گذراندن دوران تحصیل، کار خود را در قوه قضائیه آغاز کرد.
در دوره های پانزدهم و شانزدهم به نمایندگی مجلس شورای ملی راه یافت.
او از نخستین کسانی بود که در جریان ملی شدن صنعت نفت به صف مصدق پیوست وی در سال 1323 شعبه ای از حزب دمکرات ایران (حزب قوام السلطنه) را در خرم آباد بر پا کرد.
هنگام کودتای 28 مرداد 1332 وی که استاندار اصفهان بود بازداشت شد و پس از آزادی سراغ شغل دولتی نرفت.
در سال 1339 که حیات سیاسی جبهه ملی تجدید گردید، کشاورز صدر نیز حضور داشت و سرانجام همراه دیگر رهبران آن به زندان رفت.
وی در نیمه شب بیست و پنجم تیر ماه 1353 بدنبال یک حمله قلبی از دنیا رفت.
2ـ سید حسن ارسنجانی (1301 ـ 1348 ه ش) فارغ التحصیل رشته حقوق، منتشر کننده روزنامه «داریا» نماینده دوره پانزدهم مجلس شورای ملی، معاون سیاسی قوام السلطنه و وزیر کشاورزی در کابینه دکتر علی امینی و اسداله علم بود.
در جریان اصلاحات ارضی ثروت هنگفتی به دست آورد.
وی همان کسی است که در نوزدهم دی ماه 1341 چندین هزار نفر از دهقانانی را که در اصلاحات ارضی ظاهرا صاحب زمین شده بودند در سالن ورزشی پارک شهر، تحت عنوان «کنگره روستائیان» گرد آورد.
در این مجمع که عده ای از مسئولان دولت، نظامیان بلندپایه، درباریان، روزنامه نگاران داخلی و خارجی نیز حضور داشتند، شاه در حلقه محاصره مأموران امنیتی و در میان هلهله و فریاد و رقص و نمایش رعایا وارد سالن شد و شش اصل انقلاب به اصطلاح سفید را اعلام کرد.
دکتر ارسنجانی پس از اینکه مدتی در کابینه علم وزیر کشاورزی بود به خارج از کشور مأمور شد و چندی بعد به طرز مشکوکی درگذشت.
در آن زمان، عده ای مرگ ارسنجانی را نوعی ترور به دستور شاه می دانستند.
3ـ دکتر علی امینی در سال 1284 شمسی در تهران متولد شد.
و تحصیلات عالی خود را در پاریس در رشته اقتصاد با اخذ درجه دکتری در سال 1310 به پایان رساند و پس از بازگشت به ایران در وزارت دادگستری مشغول گردید.
در حکومت مصدق وزیر اقتصاد شد ولی پس از مدتی کنار گذاشته شد.
پس از 28 مرداد 1332، امینی در کابینه زاهدی به وزارت دارائی رسید.
پس از برکناری زاهدی امینی وزیر دادگستری در کابینه علاء شد و پس از مدتی بعنوان سفیر عازم آمریکا گردید.
حوادث مهم دوران زمامداری نخست وزیری امینی که از سال 1340 و پس از استعفای شریف امامی آغاز شد، عبارت بودند از واردکردن چند شخصیت چپ و جنجالی در کابینه اش، بازداشت چندین تن از سران رژیم سابق که به قساوت و بیرحمی مشهور بودند نظیر ـ علوی مقدم ـ کیا ـ ضرغام و...
اصلاحات ارضی که به توصیه جان کندی رئیس جمهوری جوان و دموکرات آمریکا، انجام گرفت و برکناری تیمور بختیار از ریاست ساواک و فرار او به اروپا نیز از حوادث مهم دوران امینی بود که نهایتا وی پس از 14 ماه صدارت پر سر و صدا استعفا داد و جایش را به اسداله علم داد از دلایل مهم مخالفت شورویها، نزدیکی و دوستی بیش از حد او با کندی رئیس جمهور آمریکا بود.
وی ارتباطات نزدیکی با کندی داشت و تمام برنامه های خود را با هماهنگی و همفکری او انجام میداد.
کندی که قلبا مقداری تمایل به ایذاء شاه ایران داشت از امینی استفاده می کرد و او را بطور غیرمستقیم وادار به اتخاذ سیاستهایی می کرد که مورد قبول حزب دموکرات آمریکا باشد.
(رجوع شود به ناصر نجمی ـ بازیگران سیاهی عصر رضاشاهی و محمدرضاشاهی ـ انتشارات انیشتن ـ چاپ 1373 ص 84 و طلوعی همان منبع ص 430 به بعد) 4ـ دکتر غلامحسین صدیقی متولد آذر ماه 1384 ه ش در تهران می باشد وی پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه در تهران، همراه دومین گروه دانشجویان اعزامی به فرانسه رفت و در سال 1316 پس از اخذ مدرک دکترای جامعه شناسی به ایران بازگشت و در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت.
وی نیز همانند سایر ملیون در دهه 20 به نهضت ملی پیوست و در سال 1330 به عنوان وزیر پست و تلگراف به کابینه اول مصدق راه یافت.
دکتر صدیقی در کابینه دوم مصدق به وزارت کشور منصوب و تا زمان وقوع کودتای 28 مرداد همین سمت را برعهده داشت.
پس از کودتا بازداشت و مدتی تحت نظر بود نامبرده در سال 1339 به اتفاق سایر رهبران ملی گرا جبهه ملی دوم را تأسیس و تا زمان انحلال آن در سال 1343 از رهبران فعال آن به شمار می رفت و به همین خاطر به زندان افتاد پس از آزادی از زندان در سال 1343 با توجه به عدم امکان فعالیت سیاسی مسالمت آمیز صدیقی نیز همانند سایر ملی گرایان صرفا به امور علمی و تحقیقاتی پرداخت وی به عنوان نماینده ایران در کنفرانسهای بین المللی تعلیم و تربیت یونسکو شرکت می جست.
صدیقی در سال 1357 پیشنهاد نخست وزیری محمدرضا پهلوی را نپذیرفت پس از پیروزی انقلاب صدیقی مدت کوتاهی با جبهه ملی به همکاری پرداخت و به دنبال اختلاف درونی جبهه ملی در سال 1359 از آن کناره گرفت.
وی در 9 /2 /1370 در تهران درگذشت.