تاریخ سند: 5 آذر 1357
موضوع : وضعیت
متن سند:
1ـ برابر گزارش کلانتری بخش 7 ساعت 1015 روز جاری تظاهرات پراکنده در
خیابانهای هاتف، فلکه طوقچی، مدرس، ابن سینا شروع و عده ای در مسجد
مصری واقع در فلکه طوقچی اجتماع و قصد خروج دستجمعی و انجام تظاهرات
را داشته که بدستور ستاد فرمانداری نظامی اکیپ پلیس مجهز به تفنگ گاز
اشک آور و مهمات از طریق کلانتری مذکور بمحل اعزام که اغتشاش کنندگان
بطرف نیروی پلیس حمله و اتومبیل کلانتری را خرد مینمایند.
در جریان این
درگیری استوار عبدالعظیم توکلی دینانی و پلیس وظیفه محمد گودرزی در اثر
اصابت چوب و سنگ و
حمله تظاهرکنندگان بقتل
رسیده و اسلحه کمری
استوار توکلی و تفنگ
پرتاب گاز را ربوده و
متواری گردیده اند ضمنا
راننده اتومبیل پلیس بنام
سرپاسبان فضل اله دشتی
مضروب که در بیمارستان
جرجانی بستری است.
1
2ـ تظاهر کنندگان با راه
بندان در خیابانها و ایجاد
آتش سوزی بعملیات خود
ادامه داده و در خیابانهای
سروش، مدرس، ابن سینا،
آل خجند، احمدآباد،
محمدرضا شاه، عبدالرزاق
مبادرت بآتش زدن شعبات
مختلف بانکها و شهرداری ناحیه 3 نموده و بایستگاه تقویت برق سروش نیز حمله
که وسیله مامورین فرمانداری نظامی متفرق گردیدند در جریان برخورد
تظاهرکنندگان با مامورین اضافه بر سه نفر مامور قبلی سرپاسبان علی اکبر
مهاجری نیز دچار شکستگی دست گردیده و سه نفر از اغتشاش کنندگان نیز در
اثر تیراندازی هوائی مامورین فرمانداری نظامی مجروح که یکنفر از آنها در
بیمارستان رضا پهلوی فوت و دو نفر دیگر در بیمارستان مسیحی و رضا پهلوی
بستری هستند.
3ـ فرمانداری نظامی اصفهان و حومه ساعات منع عبور و مرور از ساعت 2000
الی 600 صبح اعلام نموده است.
4ـ در شهرهای گلپایگان و شهرضا کلیه مغازه ها تعطیل و تظاهرات پراکنده وجود
داشته است.
5ـ تظاهرات ادامه دارد و کلیه مغازه های بازار در سطح شهر در اصفهان نیز تعطیل
میباشد.
1
جانشین رئیس شهربانی استان اصفهان ـ سرتیپ شیرانی
گیرندگان
تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت استان اصفهان
ریاست امنیت داخلی با اخبار واصله تطبیق محرکین شناسائی و اخبار بموقع بمرکز منعکس
گردد.
7 /9
توضیحات سند:
1ـ نشریه اخبار جنبش
اسلامی در شماره پنجم و
ششم خود که در تاریخ
پانزدهم آذر 1357 منتشر شد
حادثه اصفهان را چنین
نوشت که روز یکشنبه
(5 /9 /57) «حدود 9 صبح
عده ای از مردم قصد داشتند
در مسجدی مصری واقع در
خیابان سروش اجتماع کنند
ولی با ممانعت مامورین
پلیس مواجه می شوند.
مامورین به سرکردگی استوار
توکلی به سوی تظاهرکنندگان
تیراندازی می کنند و جوانی از
ناحیه چشم مورد اصابت
گلوله قرار گرفته و شهید
می شود.
مردم که از این واقعه
به شدت عصبانی شده بودند
به مأمورین حمله می کنند.
شخصی مچ یکی از پاسبان ها
را که همچنان مشغول
تیراندازی بوده می گیرد و
لوله هفت تیر او را به هوا
می گیرد که به کسی اصابت
نکند و شخصی دیگر با لبه
بیل از پشت سر به گردن او
می زند که در دم کشته
می شود.
عده دیگری استوار
توکلی را تعقیب می کنند و او
را در حالی که به خانه ای پناه
برده بود با کارد از پای در
می آورند...
»
این منبع با ذکر بقیه حوادث
تعداد شهدای اصفهان را که
در اثر تیراندازی به سوی
مردم به شهادت می رسند 11
تن و زخمی ها را 56 نفر
می نویسد.
1ـ از خبرهای دیگر اصفهان
یکی هم این بود که «ساعت
1050 روز 5 /9 /57 یک
دستگاه مینی بوس متعلق به
هوانیروز در خیابان احمدی
شهر اصفهان توسط افراد
ناشناسی آتش زده شده که
حریق متعاقبا خاموش
گردیده.
» این خبر در بولتن
تک برگی خبرهای روزانه
آمده بود.
در گزارش نوبه ای شماره
108 فرمانداری نظامی
اصفهان هم آمده بود که «در
روز 5 /9 /1357 حدود 200
نفر از اهالی فلاورجان در
مسجد اعظم اجتماع و شروع
به تظاهرات نمودند که با
دخالت مامورین متفرق
شدند.
»
برق شهر اصفهان هم امروز
1930 تا 2130 قطع بود.
کارکنان شرکت توانیر در
اعتراض به کشتار مردم دست
به چنین اقدامی می زنند که در
روزهای بعد نیز تکرار شد.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 17 صفحه 236