تاریخ سند: 30 آبان 1337
متن سند:
شماره : 12708 جناب آقای دکتر اقبال1 نخست وزیر پس از عرض سلام و تجدید مراتب ارادت.مجله ای را که به پیوست ملاحظه می فرمائید چاپ و صحافی شده آماده انتشار است تاریخ انتشار مجله روز یکشنبه آینده است.
«کمیسیون هدایت مطبوعات» که در تبلیغات تشکیل می شود اعتراض دارد که چرا در مجله اعلام شده است که مجله عضو احزاب نیست و در صورت لزوم از روش احزاب انتقاد می کند.
به نظر مخلص این کار در کشور لازم است و با حسن نیت بنده این سرمقاله را نوشته ام حالا که مجله چاپ شده تعویض جلد آن سه هزار تومان ضرر دارد و در صورت اجرای این تصمیم وقتی نیست که این کار تا شنبه صبح انجام بشود مثل همیشه به خاطرم رسید از جناب عالی تقاضا کنم اجازه بفرمائید این بار هم «کمیسیون هدایت مطبوعات» اجازه انتشار امید ایران را صادر نمایند در شماره های بعد جبران می شود.
در خاتمه چون نشانی منزل تیمسار بختیار را بلد نبودم مزاحم [جنابعالی] شدم و در انتظار دستور سریع آن جناب هستم ـ ارادتمند ـ صفی پور تیمسار سرلشکر تیمسار معاون نخست وزیر دستور بفرمائید.
30 /5 /37 اداره سوم طبق دستوری که داده اید رفتار کنید بخصوص آنکه گراور «داس و چکش» دارد.
1 /6
توضیحات سند:
1ـ منوچهر اقبال وی 20 مهر 1288 در مشهد به دنیا آمد.تحصیلات ابتدائی خود را در مشهد و تحصیلات متوسطه را در مدارس ثروت و دارالفنون تهران، به پایان برد و در دارالفنون، با دکتر رضا رادمنش، دکتر فریدون کشاورز و دکتر محمّد شاهکار، همکلاسی بود.
او، در سال 1305 با هزینه شخصی، عازم اروپا شد و در سال 1312، به عنوان متخصص امراض عفونی، از دانشکده پزشکی پاریس فارغ التحصیل گردید.
وی، در همان سال با دختری فرانسوی ازدواج کرد.
ورود منوچهر اقبال به صحنه سیاست، با شهریور 1320 و سقوط دیکتاتوری رضاخان مقارن است.
وی، سمتهای معاون وزارت بهداری، کفیل وزارت بهداری، وزیر وزارتخانه های بهداری، پست و تلگراف، فرهنگ، راه و کشور، سناتور مجلس سنا.
استاندار آذربایجان، ریاست دانشگاه تهران و دانشکده پزشکی، نخست وزیر و مدیر عامل شرکت ملّی نفت ایران و...
را عهده دار بود.
سند بیوگرافیک مورخ 25 /5 /1333 مندرج در پرونده ساواک، حاکی از آن است که دکتر اقبال، در جریان انتخابات آن زمان، با وساطت دکتر هادی طاهری (وزیر مشاور)، مبلغ 500 هزار تومان رشوه دریافت داشت.
در آن دوران اقبال ـ که چهره ای وابسته به استعمار بریتانیا و دربار بود ـ شهرت بیشتری یافت.
طبق اسناد ساواک، دکتر منوچهر اقبال، در سفر سال 1331 به فرانسه به همراه دکتر عبدالحسین راجی، به عضویت فراماسونری درآمد.
در سالهای بعد، اقبال، به همراه دکتر سعید مالک، در رأس لژهای تابع تشکیلات فراماسونری فرانسه قرار داشت.
اسناد موجود، نام اقبال را در زمره مؤسسان لژ خورشید تابان (تابع گراند ناسیونال دوفرانس) در خرداد ماه 1343 و رئیس هیئت مدیره آن لژ نشان می دهد.
منوچهر اقبال، نخست وزیر محمّدرضا پس از دولت علا است.
وی، از افراد بسیار مطیع و به قولی «نوکر خانه زاد»، متملق و چاپلوس شاه بود و در این راه، از هیچ گونه القاب و رفتاری فروگذار نمی کرد.
اقبال، مدّتی وزیر بهداری بود و به قول فردوست، وی، بسیار جاه طلب بود.
او، کارش را از شرکت نفت شروع کرد و به وزارت نفت رسید و با مساعدت اشرف، خواهر شاه، نخست وزیر شد.
او، مطیع اوامر انگلیسیها بود.
فردوست، گفته است : وی در زمان نخست وزیری، دچار خبطی شد که از موضوعش بی اطلاع ماندم و منجر به برکناری او شد.
بعدها مورد عطوفت ملوکانه قرار گرفت و مجددا رئیس شرکت ملّی نفت شد و تا زمان فوتش، در آن مقام بود.
در زمان نخست وزیری اش و نیز دوران صدارت وی، در شرکت نفت، دزدیهای فراوان صورت گرفت؛ لیکن هیچیک منجر به توبیخ و تنبیه وی نشد.
نویسنده، علّت برکناری اقبال را، ظاهرا تقلب در انتخابات دوره بیستم دانسته؛ در حالی که جابجائی قدرت در ایران و روند سیاست امریکا، تعیین کننده وضعیت بود.
اقبال، در سال 1356 در سن 68 سالگی، سکته کرد و مرد.
منوچهر اقبال به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی