موضوع: ایرانیان مقیم ترکیه
متن سند:
شماره: ۵۸۲/۳۱۵ – ۱۵۷۰۱/۲۳۲- ۲/۹/۴۳ تاریخ:۱۵/۹/۴۳
موضوع: ایرانیان مقیم ترکیه
در حال حاضر در حدود ۶۵۰ نفر محصل ایرانی در شهرهای آنکارا - استانبول - ازمیر و ارزروم - مشغول تحصیل هستند که به دستجات زیر تقسیم میشوند. ١- دستهای که همیشه اوقات بر علیه مصالح عالیه مملکت اقدام میکنند عبارتند از سازمان دانشجویان ایرانی در آنکارا و استانبول که وابسته به کنفدراسیون دانشجویان ایرانی مقیم کشورهای اروپائی وآمریکائی هستند این دانشجویان در آنکارا تحت هدایت و تلقین آقای بهروز ضیاء العلمائی میباشند که این شخص دانشجوی سال آخر دانشکده کشاورزی دانشگاه آنکارا میباشد این دانشجو متولد تبریز و دارای یک برادر نیز میباشد و دارای افکار هدایت شده مستقیمی میباشند و مثل این که در جلسات بحت و انتقاد زیاد شرکت کرده باشد و بطور مسلم تحت تعلیم مخصوص قرار گرفته است و به شیوه برانگیختن احساسات دانشجویان خوب آشنا میباشد و اکثر دانشجویان آنکارا نسبت به این شخص حرف شنوی دارند این دانشجو در رأس تشکیلات دانشجویان است و به طور قطع و یقین دستورات خود را از خارج (آلمان شرقی و مصر) میگیرد و به قرار اطلاع در حدود دو ماه دیگر تحصیلاتش در ترکیه تمام میشود دوستان این شخص اصرار دارند که به ایران مراجعت نکند و میگویند که قطعا دچار ناراحتی خواهند شد ولی خودش شخصاً مایل به رفتن به ایران است در هر حال مغز متفکر دانشجویان ایرانی است و مطالبی که از خارج میگیرد و دستورات اخذ شده را فقط در جلسات خصوصی در منزل به اتفاق منوچهر قاجار مطرح مینماید چون تا به حال چند نفر از دانشجویان مورد اعتماد که به منظور ظاهری شرکت در جلسات آنها و باطنۀ پی بردن به مذاکرات آنها در جلسات آنها شرکت کردهاند اظهار میدارند که به محض ورود زمینه صحبت را تغییر میدهند. البته در ظاهر تودهای بودن خود را انکار میکند و علاقمندی به مصدق از خود نشان میدهد.
دومین شخص فعال این سازمان آقای منوچهر قاجار دانشجوی دانشکده خاورمیانه است که از عناصر فعال و ناراحت و منحرف است این شخص هم دارای افکار هدایت شده مستقیمی است که به همراهی بهروز ضیاء العلمائی دستورات خود را از خارج اخذ نموده و حتی در دانشکده خاورمیانه افکار بعضی از دانشجویان ایرانی و حتی ترک را هم نسبت به ایران مشوب کرده بود و سعی میکرد که دانشجویان ترک را هم با خود هم عقیده نماید و اراجیفی از این قبیل که در ایران مردم صدی نود و پنج خواهان جمهوریت هستند و تمام پادشاهان ایران مخصوصاً قاجار ترک نژاد و طرفدار ترکها بودند ولی از زمان رضاشاه تا به حال با ترکیت سخت مبارزه شده و محمد رضا شاه نسبت به ترکیه نظرهای سوئی دارد. گو این که این تبلیغات تا اندازهای در اذهان دانشجویان ترک مؤثر واقع شده بود ولی با تماسی که با یکی از دانشجویان ترک دانشکده خاورمیانه گرفته شد و حقایقی از وضع فعلی مملکت و علاقمندی مردم نسبت به اعلیحضرت همایونی با این شخص در میان در میان گذاشته و مذاکره شد خود این دانشجو که مخبر روزنامه وطن است و به نام توفیق دالگیش معروف است از علاقمندان ذات همایونی گردیده و سایر دانشجویان را هم از نقشههای خائنانه منوچهر قاجار آگاه کرد بطوری که در روزهایی که قرار بود ذات اقدس شاهانه به استانبول تشریف فرما بشوند و چند دانشجوی منحرف میخواستند اعلامیهای در روزنامه وطن به چاپ برسانند حقایق را به مدیر روزنامه اظهار و نقشه خائنین را نقش برآب کرد. افرادی که از لحاظ فعالیت در درجه دوم قرار دارند و علاقمند به جبهه ملی هستند به قرار زیر میباشند. ١- سیروس فرشی دانشجوی دانشکده کشاورزی ۲- احمد تبریزی دانشجوی دانشکده کشاورزی که هر دو نفر تحت تعلیم بهروز ضیاء العلمائی میباشند. ۳- حمید واحدی دانشجوی دانشکده کشاورزی ۴- خسرو دیلمقانی دانشجوی دانشکده کشاورزی هاحمد صدر دانشجوی دانشکده کشاورزی ۶- محسن ضمیری ۷- سید مجید خطیبی در استانبول فعالیت دانشجویان ایرانی زیادتر و ارتباط نزدیکتری با کشورهای آلمان شرقی و مصر دارند سرپرست دانشجویان مقیم استانبول آقای بهروز پاکزاد است که ایشان هم از عناصر منحرف و مشکوک میباشند. آقای پرویز پورمهدی و فریبا فرشیدی که از عناصر بسیار ناراحت و خطرناک هستند. و بقیه دانشجویان که دارای افکار جبهه ملی و منحرف هستند به قرار زیر میباشند. ۱- مجید بهنیا ۲- یحیی شهسواری ۳ - علی شفیق ۴- پرویز ۵-جلال خسروشاهی ۶- خدائی ۷- جعفر رسولی ۸ -اسحق مقیره ۹- فیض مظفری گموش تپه -۱۰پرویز خراسانچی ۱۱- فرخ لقا فرشیدی ۱۲ - سیروس خداشناس ۱۳ - محمد اسکندری ۱۴- منصور سپهر آراء ۱۵- قاسم سلیم آذری ۱۶- فریدون ملکوتی ۱۷- عیسی دانشور ۱۸-علی رهبری ۱۹- فرخ سرحددار. بهروز ضیاء العلمائی ۔ منوچهر قاجار - پرویز پورمهدی با دانشجویان منحرف زیر از کشورهای نامبرده زیر در تماس هستند:
در آلمان با مهدی خانبابا تهرانی - ایرج ناظمی - هوشنگ حمزوی عابدی - منوچهر بوذری - حسن ماسالی۱ - کیوان زرین کفش و بهرام راستین. ۲- در کشور اطریش با حشمت اله خضوعی - چنگیز پهلوان - هرمز درویش - پرویز عتیقی - سیدعلی سادات گوشه - جمشید هرمز ۳- در ایتالیا با کامبیز دولتشاهی - هوشنگامیر پور - مهردار ۴- در فرانسه با فرج اله اردلان - پرویز نعمان - فریبرز راستین - حبیب اله مینو - مهدی ظریف عسگری - فیروز عسگری. ۵- در انگلستان با حمید عنایت - جمشید انوار - حسن رسولی - محسن رضوانی ۶- در آمریکا با علی شمس - مجید تهرانیان - دکتر پرویز طاهرپور - دکتر ایرج دهقان - یونس پارسا - بناب - عباس خانبابا تهرانی - علیمحمد سیف پور فاطمی - محمد نخشب - محمد حسین لباسچی -امیر کجوری - حسین حسین مردی. روزنامه باختر امروز که از آلمان شرقی و محاکمات مصدق - از کشور مصر به استانبول وارد میشود در آنجا در صندوقهای پستی انداخته میشود در حال حاضر به احتمال خیلی زیاد یکی از گیرندگان روزنامه باخترامروز آقای اسحق مقیره میباشد البته بررسی در این قسمت تا اخذ نتیجه نهایی ادامه داده خواهد شد چون دانشجویانی که زیاد به استانبول رفت و آمد میکنند و احتمال دارد که حامل این نوع نشریات باشند هر روز کنترل میشوند و تا به حال آقای ایرج صادقی از تابستان تا به حال در حدود ۸ مرتبه به استانبول رفته و بازگشته است - روی هم رفته به غیر از دانشجویان نامبرده بالا افراد فعال و دانشجویانی که با هدف مشخص جلو بروند خیلی نادر هستند و تعداد زیادی از آنها بدون آن که به جبهه ملی علاقه مند باشند روی چشم و هم چشمی و یا به قول معروف به پیروی از افراد منحرف مطالبی دایر بر انتقاد اظهار میکنند و هدف مشخصی ندارند و نه مصدق را میشناسند و نه شعور این قبیل کارها را دارند منتهی وارد شدن در بحث سیاسی را مد روز میدانند. در مقابل دانشجویان منحرف تعدادی دانشجوی علاقمند هم وجود دارند و به قرار اطلاع چند ماه قبل تعدادی از آنها به رایزن فرهنگی مراجعه و از ایشان میخواهند که مطالبی به عرض جناب آقای سفیرکبیر برسانند که از این دسته در مقابل دسته منحرف پشتیبانی نموده ولی آقای سفیر کبیر زیر بار این مطلب نمیروند.
در حال حاضر دانشجوی کرد در آنکارا تحصیل نمیکند و انجمنی هم به این نام وجود ندارد (تا آنجا که تحقیق به عمل آمده در چند سال قبل بوده و چند نفر هم عضو داشته که فعلاً با کنترل شدید مقامات ترک چنین انجمنی وجود ندارد البته تحقیق در این مورد ادامه خواهد داشت.
انجمن دانشجویان آذربایجانی:
به قرار اطلاع واصله و به طوری که کرارا شنیده شده است در چند سال اخیر کمیتهای از مهاجران قفقازی که خود را به عنوان (ترکیه آذربایجان) معرفی میکنند سعی مینمایند که از راه دادن بورس و مساعدت مالی مقداری از دانشجویان ایرانی را که زبان آنها ترکی است و آذربایجانی هستند به خود علاقمند نموده و آنها را به طرف خود بکشانند و تا به حال به چندین نفر هم بورس دادهاند ولی نکتهای که قابل ذکر است اصرار آقای جهاد بابان نماینده مجلس ترکیه که چندین مرتبه منشی ایشان به رایزنی تلفن نمود که آقای بابان علاقمند هستند از سه بورسی که دولت ترکیه تحت اختیار دولت ایران گذارده است به آقایان دانشجویان ایرانی ذیل ایرج سیف دانشجوی دانشکده کشاورزی ازمیر - منصور کریمخانی دانشجوی جنگلبانی - پرویز محمد یزدانی دانشجوی پزشکی واگذار شود خود جهاد بابان هم یک مرتبه تلفن کرده است.
در پرونده مهدی خانبابا تهرانی بایگانی شود
۲۲/۹ ۳۱۵
توضیحات سند:
۱- حسن ماسالی در کنگره سوم لندن به سال ۱۳۴۲ به عضویت کنگره درآمد. وی در کنگره پنجم که در آذر ۱۳۴۴ تشکیل گردید عضو بین المللی شد. در کنگره دهم در سال ۱۳۴۸ به عضویت موقت هیئت دبیران درآمد. و نهایتا دبیرامور دفاعی کنفدراسیون را عهده دار شد.
منبع:
کتاب
چپ در ایران به روایت اسناد ساواک / کنفدراسیون دانشجویان ایرانی در اروپا صفحه 243