تاریخ سند: 3 آبان 1357
خبری که از داخل هیئت اجرائی جبهه ملی به دست آمده حاکی است، بین اعضای جبهه ملی و هیئت گردانندگان جمعیت نهضت آزادی اختلاف شدید بروز کرده
متن سند:
شماره: 178 /10 /03 /501 /6 تاریخ:3 /8 /1357
از: گارد شاهنشاهی (ضداطلاعات دایره 6. شعبه 1)
به: تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور
خبری که از داخل هیئت اجرائی جبهه ملی به دست آمده حاکی است، بین اعضای جبهه ملی و هیئت گردانندگان جمعیت نهضت آزادی اختلاف شدید بروز کرده، اما تاکنون این خبر در بین مردم شایع نگردیده و در ماه رمضان گذشته مذاکراتی بین افراد مؤثر دو حزب سیاسی صورت گرفته و به علت نزدیکی هدف مبارزه هر دو گروه سیاسی و با توجه به اعلامیههای آیتاله خمینی که در آن تأکید میشد از هرگونه اختلاف و تفرقه اعتراض[احتراز] گردد، قرار بر این بوده که جبهه ملی و جمعیت نهضت آزادی به صورت یک حزب واحد قوی شروع به فعالیت نماید[یند]، در نتیجه جلسات مکرری که تشکیل میشود، از مذاکرات سودی حاصل نشده و موضوع مسکوت مانده است و مجدداً تماسهائی بین مهندس بازرگان و دکتر سنجابی صورت گرفته که در آن نحوه مبارزه با دولت کاملاً روشن گردد و شنیده شده یکی از علل اختلاف، سکوت جبهه ملی در سالهای گذشته و مبارزه جمعیت نهضت آزادی از بدو پیدایش بوده که مبارزات نهضت موجب زندانی شدن مهندس بازرگان و دکتر سحابی و آیتاله سیدمحمود طالقانی برای مدت چند سال شده که در حال حاضر سیدمحمود طالقانی هنوز در زندان به سر میبرد. عامل دیگر اختلاف، حزب ایران از جمله دکتر شاهپور بختیار در هیئت اجرائی جبهه ملی است که نهضت آزادی اطلاع داشتند، بعد از سقوط کابینه دکتر علی امینی قرار بوده تیمور بختیار کابینه را تشکیل دهد و دو تن از وزرای دولت او دکتر بختیار و اللهیار صالح بودند. گرچه اللهیار صالح در جبهه ملی نیست، ولی آنان روی شاهپور بختیار انگشت گذاردند و نهضت آزادی به وی مشکوک میباشد.
نهضت آزادی در بین روحانیون و انجمن مهندسین اسلامی و استادان دانشگاه و طبقات مختلف اصناف، طرفداران زیادی دارد و از پشتیبانی اهل مسجد که گروه کثیری از قشرهای اجتماع را تشکیل میدهند برخوردار است، اما جبهه ملی دارای چنین نفوذی نیست فقط بازاریان و اعضای حزب ملت ایران و پانایرانیستها و تعدادی دانشجو و گروهی از وکلای دادگستری طرفدار جبهه ملی میباشند لکن جبهه ملی به سبب تشکیل آن در سال 1328 به رهبری دکتر مصدق و مبارزات جبهه در سالهای 29 و 1330 در بحران ملی نمودن صنعت نفت، شهرت بینالمللی به دست آورده و روزنامهنگاران خارجی با جبهه ملی بیشتر آشنایی دارند، به ویژه آنکه نشریات آن در خارج از کشور منتشر میگردد و موجب شناسایی بیشتر آن شده است.
اینک جهت جلوگیری از توسعه اختلاف مقرر شده است سید[مهندس]مهدی بازرگان و دکتر کریم سنجابی به طور انفرادی عازم پاریس شده و موضوع را با آیتاله خمینی در میان گذارند که ابتدا مهندس بازرگان همراه میناچی1 یکی از اعضای حسینیه ارشاد به پاریس رفتهاند.
ارزیابی. خبر قابل تحقیق و بررسی است.
در پرونده شخصی اللهیار صالح به کلاسه 23000 بایگانی شود. روحانی 6 /9 /57
توضیحات سند:
1. ناصر میناچى، فرزند باقر در سال 1310ش در تهران متولد شد. لیسانس قضائى و دکتراى اقتصاد خود را از دانشگاه تهران دریافت کرد و به عنوان وکیل دادگسترى به کار پرداخت. میناچى از مقلدین آیتالله شریعتمدارى و عضو مؤسس حسینیه ارشاد و عضو علىالبدل مؤسسه انتشاراتى دارالتبلیغ قم و نماینده آن در آلمان بود. میناچى معتقد بود که مؤسسه مذهبى حسینیه ارشاد باید با نظارت دستگاههاى امنیتى کشور اداره شود، لذا از ابتداى فعالیت مؤسسه فوق ساواک را در جریان فعالیتها و اقدامات انجام شده قرار داد و بطور مستمر و صمیمانهاى با ساواک همکارى داشت، تا جایى که ساواک وى را فردى صادق و بىنظیر معرفى کرده است. برخى معتقدند که اختلافات در درون حسینیه ارشاد توسط وى صورت گرفته است. وى در سال 1357 به منظور اعلام تصمیمات اعضاى جبهه ملى و نهضت آزادى، تماس تلفنى مستمر داشت و در همان زمان با جان استمبل، دبیر اول سفارت آمریکا نیز در تماس بود. پس از پیروزى انقلاب اسلامى مدتى وزیر ارشاد بود و در جریان تصرف لانه جاسوسى دستگیر و مدتى زندانى شد. وى از افراد مؤثر و مرتبط جریان جبهه ملى و نهضت آزادى با لانه جاسوسى بود. مینانچی در 5 بهمن سال 1392 در تهران درگذشت.
منبع:
کتاب
اللهیار صالح به روایت اسناد ساواک-جلد دوم صفحه 563