گزارش وقایع مورخه ۱۰/۱/۳۷ در استان یزد ۱
تاریخ سند: 1 فروردین 1357
گزارش وقایع مورخه ۱۰/۱/۳۷ در استان یزد ۱
متن سند:
از: سازمان اطلاعات و امنیت یزد ۱۱/۱/۲۵۳۷به: مدیریت کل اداره سوم ۳۱۲
گزارش وقایع مورخه ۱۰/۱/۳۷ در استان یزد ۱
1357011
به استحضار می‌رساند:
۱- اقدامات براندازی و ضد میهنی اخلالگران در چند ماه اخیر:
همان طور که مرتباً به استحضار رسیده در چند ماه گذشته اقدامات خلافی از جمل نوشتن شعارهای مضره در اماکن عمومی و خیابانها و همچنین توزیع اعلامیه‌های مضره و مذهبی در مساجد و حوزه‌های علمیه یزد وسیله برخی از عناصر متعصب مذهبی به رهبری آقایان شیخ محمد صدوقی و شیخ کاظم راشدپور یزدی انجام شده است که مشروح اقدامات درباره موارد فوق به موقع و به تدریج از عرض گذشته است مضافاً‌ً این که در تاریخ ۲۷/۱۰/۳۶ آقای کاظم راشد پور یزدی به رهبری و ارشاد شیخ محمد صدوقی در تعطیلی حوزه‌های علمیه یزد و عدم اجرای مراسم نماز در مساجد و تعطیل بازار نقش مؤثری داشته که تنها در یک مورد بر اثر فعالیت این سازمان از تعطیل بازار جلوگیری به عمل آورده شده است. از طرفی توزیع اعلامیه در یزد با نظر و همکاری دو نفر یاد شده و در منزل صدوقی صورت می‌گرفته که در یک مورد شخص توزیع کننده اعلامیه که دستگیر گردیده به این مطلب اعتراف و حتی آقای صدوقی ضمانت وی را تقبل و از باز داشت توزیع کننده اعلامیه جلوگیری نموده است (موضوع نامه شماره ۲۳۶۳/ ۲۶/ ه)
۲- انعکاس اخبار و اطلاعات مکتسبه به مرکز و مراجع انتظامی محل: همزمان با کسب اخبار فوق اعم از اوامر صادره از مرکز و اخبار مربوط به استان چگونگی، به مراجع انتظامی و همزمان به آن اداره کل منعکس گردیده و در این مورد هماهنگی لازم به عمل آمده است ضمن این که علاوه بر تشکیل شورای هماهنگی عادی در مواقع ضروری شورای هماهنگی فوق العاده نیز تشکیل شده و تبادل اطلاع در مورد وضع استان به عمل آمده است ضمناً در تاریخ ۹/۱/۲۵۳۷ خبری به این مضمون:
۱ - اطلاعات واصله حاکی است که: در چند روز اخیر عده‌ای افراد ناشناس از تهران و چند شهر دیگر به یزد وارد و قصد دارند مراسم به اصطلاح چهلم کشته شدگان تبریز را در مسجد مصلی یزد با کمک و همکاری بازاریان و طبقات دیگر مردم برگزار نمایند. گفته شده است افراد مزبور که تعداد آنان مشخص نمی‌باشد با تجهیزات لازم چند نفر از آنان مجهز به سلاح بوده و قصد دارند بعد از برگزاری مراسم به اصطلاح چهلم در خیابانهای یزد متفرق شده و اقدام به تظاهرات خیابانی و اخلالگری و احیاناً آتش زدن مغازه و سینماها و سایر مؤسسات اعم از دولتی و غیره بنمایند.
۲- مشاهده شده در چند نقطه شهر مقدار زیادی آجر تخلیه شده از جمله در خیابان فرح جنب میوه فروشی پلنگ که امکان دارد عوامل خرابکار از این آجرها جهت مقاصد خرابکاری و مضروب نمودن مأمورین استفاده نمایند شایسته است در مورد جمع آوری آجرهای مذکور ظرف روز و شب جاری وسیله صاحبان مربوطه اقدام فوری به عمل آورده شود» کسب گردیده که بلافاصله به صورت تلفنگرام در ساعت ۲۰ به شهربانی و ژاندارمری یزد طی شماره ۳۰۳۱/۲۶ ه ۹/۱/۳۷ اعلام گردیده و مراتب نیز صورت تلفنگرام در ساعت ۲۰:۳۰ طی شماره ۳۰۳۲/۲۶ ه - ۹/۱/۳۷ به استحضار رسیده است.
و در خاتمه اظهار داشت: ناگفته نماند که خاک باید نابود شود تا گیاه بوجود آید و گیاه - باید از بین برود تا گوسفندان به وجود آید و گوسفند باید نابود شود تا انسان به وجود آید و انسانها باید کشته شوند تا عدالت اجتماعی برقرار شود و ما از کشته شدن ترسی نداریم.» (مفاد گزارش خبر شماره (۳۰۴۸/۲۶ ه - ۱۱/۱/۳۷) در ساعت ۱۱ از مسجد خارج و به تظاهرات خیابانی پرداخته و ضمن شکستن شیشه بانکها و مغازه‌ها با مأمورین انتظامی درگیر شده و با سنگ و آجر و حمله با پنجه بکس و چاقو سعی می‌نمایند افراد پلیس را مضروب نموده و آنان را مرعوب خویش سازند لیکن افراد پلیس شهربانی یزد با پشتیبانی مأمورین ژاندارمری و ۸۰ نفر مأمورین اعزامی از مرکز توپخانه اصفهان که با دو فروند هلیکوپتر در ساعت ۱۰:۳۰به یزد وارد شده بودند ابتدا به تظاهرکنندگان با بلندگو اخطار نموده سپس با استفاده از اتومبیل آب پاش و نارنجک گاز اشک آور (طبق اظهار مقامات پلیس تاریخ استفاده نارنجکهای مذکور تا سال ۱۹۷۲ بوده و به همین جهت نارنجکها عمل نکرده و لذا مورد استفاده واقع نشده است) و شلیک تیر هوایی سعی می‌نمایند متظاهرین را پراکنده نموده و نظم را برقرار سازند لیکن تظاهرکنندگان بر شدت حمله خود افزوده و در نتیجه در اثر تیراندازی مأمورین دو نفر کشته و ده نفر از اخلالگران مجروح می‌گردند که هم اکنون در بیمارستان‌های پهلوی و گودرز یزد بستری بوده و تحت درمان می‌باشند مضافاً این که ۴ نفر از افراد پلیس شهربانی جراحات سطحی بر می‌دارند که تحت مداوا و پانسمان قرار گرفته و بلافاصله اقدامات قانونی در این مورد نیز به عمل آمده و دادستان و پزشک قانونی یزد نیز در جریان امر قرار گرفته‌اند و مشروح جریان طی شماره‌های ۳۰۴۳/۲۶ه- ۱۰/۱/۲۷ و ۳۰۴۴/۲۶ه- ۱۰/۱/۳۷ به استحضار رسیده است.
۵- آمار کشته شدگان و مجروحین و بازداشت شدگان: تعداد کشته شدگان تاکنون دو نفر و مجروحین تظاهرکننده ۱۰ نفر می‌باشند که در اثر اصابت گلوله کشته و مجروح شده‌اند ضمناً تعدادی از تظاهرکنندگان و افراد پلیس که به وسیله سنگ و آجر مجروح شده‌اند جراحات آنان سطحی بوده و بلافاصله مداوا و پانسمان شده‌اند. مضافاً این که خاطر نشان می‌سازد به منظور شناسائی افراد دیگری که احتمالاً در اثر اصابت گلوله مجروح و مضروب و متواری شده‌اند اقدامات لازم به عمل آمده و از مسئولین بهداری، نظام پزشکی و بیمارستان‌های یزد خواسته شده تا چنان چه به چنین افرادی برخورد نمودند چگونگی را به این سازمان منعکس نمایند.
۶- «محرکین و عاملین واقعه روزهای ۹ و ۱۰/۱/۳۷ صدور و توزیع ۲ نوع اعلامیه به امضای شیخ محمد صدوقی تحت عنوان عزای عمومی نوروز ۵۷ و اربعین شهدای تبریز» در روزهای ۲۹/۱۲/۳۶ و ۸/۱/۳۷ (اعلامیه‌های شماره ۱ و ۲) و همچنین توزیع اعلامیه‌های تحریک‌آمیز دیگری تحت عنوان «جوانان یزد» برادران شما و اعلامیه‌های دیگری مربوط به فتوای آیات و مشابه آن نیز در تجری اهالی و برانگیخته نمودن احساسات جوانان و عناصر متعصب مذهبی نقش مؤثری داشته و جمیع اقدامات فوق که مرتباً به استحضار رسیده و همچنین تهدید کسبه تعطیل بازار وسیله تلفن و مراجعه جوانان متعصب مذهبی به مغازه‌ها که به دستور و ارشاد شیخ محمد صدوقی و کاظم راشدپور یزدی صورت گرفته باعث شده تا حادثه مورد بحث به وجود آید و با بررسی‌های معموله و مراقبت‌هایی که به عمل آمده و استفاده از منبع ۱۵۸۵ عاملین اصلی دو نفر فوق و چند نفر دیگر از روحانیون و عناصر متعصب مذهبی می‌باشند که اسامی آنان متعاقباً تقدیم خواهد شد جهت مزید استحضار به عرض می‌رساند:
چون احتمال می‌رفت اقدامات تحریک‌آمیز شیخ محمد صدوقی و برنامه‌ای که جهت برگزاری مراسم چهلم تدارک دیده عواقب وخیم در پی داشته باشد لذا به منظور پیشگیری در مورخه ۸/۱/۳۷ از طرف این سازمان به نامبرده تذکر داده شد که از اقدام هرگونه عملی که منجر به تظاهرات و اخلالگری خواهد شد اجتناب نموده و عواقب وخیم موضوع به وی گوشزد گردید و مشارالیه نیز شفاهاً قول داد که اقدامی برخلاف مصالح کشور انجام ندهد. ضمناً ساعت ۵:۳۰ بامداد روز ۱۰/۱/۳۷ سرکار سرهنگ هاشمی رئیس شهربانی یزد به مسجد حظیره مراجعه و با شیخ محمد صدوقی ملاقات و مجدداً به نامبرده در مورد رعایت نظم و عدم هرگونه اقدامی - که منجر به حوادث نامطلوبی گردد خودداری نماید - شدیداً تذکر می‌دهد و در این مرحله مشارالیه نیز قول داد. که اقدامی ننماید تا باعث اخلالگری و بی نظمی‌گردد. است
۷- تشکیل شورای فوق العاده تأمین استان: به علت وقوع حادثه قبل از ظهر روز ۱۰/۱/۳۷ در ساعت ۱۹:۱۵روز ۱۰/۱/۳۷ جلسه شورای فوق العاده تأمین استان یزد در دفتر آقای استاندار تشکیل و با بررسی و ارزیابی وقایع ظهر جاری و همچنین بررسی وقایع احتمالی در ساعات آینده تقاضای کمک مجدد از فرماندهی مرکز توپخانه می‌شود که چگونگی و آخرین وضعیت استان طی شماره ۳۰۴۵/۲۶ ه ۱۰/۱/۳۷ به استحضار رسیده است. ضمناً در ساعت ۲۳ روز مذکور به علت این که احساس می‌گردد اعزام مجدد نیرو از مرکز توپخانه اصفهان ضرورتی ندارد لذا رئیس شهربانی یزد تلفنی به فرماندهی مرکز توپخانه اصفهان اعلام می‌دارد که اعزام مجدد نیرو به یزد ضرورتی ندارد و در صورت لزوم تلفنی تقاضای اعزام نیرو خواهد شد.
۸- بدین وسیله یک برگ صورت اسامی مجروحین بستری شده در بیمارستان‌های پهلوی و گودرز یزد و همچنین عکسهای دو نفر مقتولین و ده نفر مجروحین و تعدادی عکس (۲۱ قطعه عکس) مربوط به صحنه تظاهرات و ۲۳ برگ نمونه اعلامیه‌های توزیع شده در جریانات اخیر (از اول سال جاری تاکنون) به پیوست تقدیم و به استحضار می‌رساند مشخصات کامل ملصق به عکس ۱۰ نفر مجروحین و همچنین افراد بازداشت شده وسیله شهربانی یزد که تعداد آنان تاکنون ۵۱ نفر می‌باشد متعاقباً تهیه و تقدیم می‌گردد. ضمناً از صحنه تظاهرات نیز فیلمبرداری شده است.
۹- وضع شهرستان‌های تابعه استان یزد: در شهرستان‌های تابعه استان یزد به استثنای شهرستان اردکان - که وسیله یک گروه ۱۰۰ نفری تظاهراتی انجام و اخلالگران مبادرت به شکستن شیشه تابلو اداره پیشاهنگی شهرستان اردکان نموده‌اند و محرکین اصلی آنان آقای سید روح‌الله خاتمی می‌باشد اقدامات خلافی صورت نگرفته و در سه شهرستان تابعه این استان (اردکان، تفت، بافق) در روز مذکور کلیه کسبه مغازه خود را بسته و توسط عناصر مذهبی اعلامیه‌هایی در مورد روز مذکور که مصادف با چهلم کشته شدگان تبریز بوده است در سطح شهرها و بخشها توزیع گردیده است.
۱۰- نظریه: با توجه به سوابق شیخ محمد صدوقی و کاظم راشد پور یزدی و موارد اشاره شده در فوق و بررسی و ارزیابی اقدامات براندازی و اخلالگرانه چند روز اخیر از نظر این سازمان و مراجع انتظامی منطقه دو نفر مذکور از عاملین اصلی حادثه شب ۹ و روز ۱۰/۱/۲۷ شناخته شده‌اند.
توضیحات سند:
۱- متن زیر که تحت عنوان اعلامیه فضلای یزد و با امضای جمعی از آنان تهیه شده که تصویر آن در آخر کتاب خواهد آمد. گزارش از واقعه ۱۰/۱/۵۷ از نگاه دیگری است که با گزارش ساواک در تضاد است.بسم الله الرحمن الرحیم
اهالی شهرستان یزد بنا به فرمان و اجرای منویات مراجع تقلید، روز پنجشنبه ۱۰/۱/۵۷ که مصادف چهلمین روز شهدای تبریز و دومین چهلم شهدای قم بود - سراسر شهر را تعطیل عمومی بی سابقه‌ای برای اظهار همدردی و ابراز تنفر از دستگاه جبار، برقرار و برای یادبود آنان و در حقیقت به جهت یادآوری همه شهدای فضیلت، در این روزگار تلختر از زهر، که عدد آنها از حساب خارج است، مانند سایر شهرهای کشور، مجلس بسیار پر جمعیت در مسجد روضه محمدیه (حظیره) از طرف حضرت آیت‌الله آقای حاج شیخ محمد صدوقی دامت برکاته منعقد گردید عموم علمای اعلام و طبقات انام شرکت نمودند پس از تلاوت کلام الله مجید توسط خطیب محترم آقای حاج شیخ کاظم راشدپور یزدی که الان گرفتار است و در غربت به عنوان اقامت اجباری به سر می‌برد، سخنرانی جالبی انجام گرفت، مجلس به پایان رسید و جمعیت در خیابان مجاور مسجد، صلوات گویان، در شرف متفرق شدن بودند که ناگهان پلیس به پشتوانه گارد مسلح از چهار طرف با گلوله و رگبار مسلسل و باتوم و غیره، مردم را محاصره کردند. بر کوچک و بزرگ، زن، مرد، پیر، جوان، اهل علم، کارمندان ادارات، شناخته و نشناخته، رحم نکردند! سه ساعت مردمان بی پناه را مورد حمله وحشیانه قرار دادند.!خدا می‌داند که چه کردند تا زدند، کشتند، اسیر نمودند ربودند، زندانی کردند! ... و بعد مانند ... عربده (پلیس پیروز شد. زنده باد ...) در اطراف و جوانب شهر بلند شد! گویا با لشکر سلم و تور نبرد کردند؟! ... در این میان چیزی که عاطفه دینی، وطنی، وجدانی ! ...... فان الذئب یترک لحم ذئب - و یأکل بعضنا بعضاً عبانا! ... عصر آن روز، ما را به یاد اطفال بی پناه امام حسین علیه السلام انداخت، آن همه که از شرق و غرب اسلحه‌های مدرن می‌خرند برای کشتن ملت است یا برای جلوگیری از دشمنان اسلام؟! ... اگر در بوق‌های رسای خود گفتند: خرابکارها در یزد به راه افتادند دروغ است بدانید مثل برنامه هم بانکها جایی آنها مردم غیر از شعار درود بر خمینی و مشابه آن چیزی دیگر نداشتند و چند شیشه شکسته را از بانکها معلوم نیست از چه مقامی ناشی شده جنازهها را به سردخانه‌ها بردند در آن جا انباشته نگاه داشتند، زخمی‌ها را در بیمارستان‌ها تحت مراقبت پلیس، ممنوع از ملاقات و دارو به انتظار مرگ گذاشتند تا بر تعداد مقتولین بیفزایند، جنازهها را به اولیای مقتولین تحویل ندادند و نقل می‌شود درخواست جایزه از اولیای مقتولین دارند (به عدد هر تیری که زدند هفتصد تومان) و اجازه گریه و سوگ هم نمی‌دهند ... عده مقتولین بنابر بعضی نقلها: دهها؟ ... مجروحین بی حساب، گرفتارهای زندانی که بسیاری از آنها بچه ۱۲ - ۱۳ ساله است؟ ... زیاد و گرفتن ادامه دارد و سیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون - فقطع دابر القوم الذین ظلموا و الحمدلله رب العالمین. در خاتمه عرض می‌کنیم. شما ای مقامات مسئول، ای هیئت حاکمه،ای استانداران، فرمانداران، رؤسای شهربانی، افراد پلیس اعضای سازمان امنیت ووو ساعتی بنشینید و با خود فکر کنید: آیا به دستور آن کس که این ملت را به خاک و خون می‌کشیم آیا اینقدر ارزش دارد که دلها را بلرزانیم، بچه‌ها را بیم دهیم، بی گناهان را شکنجه کنیم. بی پناهان را بکشیم فحاشی به مقدسات بنماییم؟! ...ای ارتش ایران شما از این ملتید و از دسترنج این ملت ارتزاق می‌کنید آیا سزاوار است این مردم را به آتش بکشید آیا این‌ها گامی است به سوی تمدن بزرگ؟! ...آیا وقت آن نرسیده است که شمشیرهای خود را غلاف کنید؟! ...ایا پیغمبر اسلام (ص) نفرمود: لاطاعه للمخلوق فی معصیه الخالق یعنی مبادا مسلمانی وقتی بر خلاف رضای خدا به بهانه الم امور معذور گوش به فرمان فرمانفرمایی دهد، خصوص کشتن کسانی که هیچ عذری برای او نیست غیر از کیفر و عذاب. خواسته علماء و مراجع و دانشمندان کشور و اساتید دانشگاهها و محصلین و دانشجویان داخل و خارج و توده مردم مسلمان این است غیر از این نیست که: قرآن و احکام قرآن در زیر نظر مراجع در میان جمعیت مسلمانان زنده شود و آزادی در میان توده مردم برقرار گردد. زندانیهای بی گناه تبعیدیهای بی پناه از علما و اساتید و محصلین و غیرهم همه و همه آزاد شوند .ای مقامات مربوطه به شما هشدار می‌دهیم مملکت از هر حیث: سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ... در پرتگاه سقوط است؟ ... پیغمبر(ص) فرمودند: البغی آخر مدت الملوک یعنی ظلم پایان ندارد بخود آیید و بر ضرر خود و دیگران از حد و حق نگذرید و از مکافات عمل غافل نشده خود را مورد خشم خدا و نفرت خلق نکنید اللهم اهد قومی فانهم لا یعلمون. در پایان این سند حدود امضا دارد که از جمله آنها: سید جواد مدرسی، سید محمد مدرسی، حبیب‌الله آراسته محمد صادق مؤمنی، شیخ علی اکبر مؤمنی، سید حسین فقیهی، سید علی آتشی، شیخ حسین علومی، سید حسین استانداری، سید محمدرضا سادات اخوی، محمدعلی بزرگ زاده، ابولقاسم منافب، محمدعلی حلطیه، سید اسدالله آیه‌اللهی، علی اکبر رضائی، سید علیرضا میرحسینی، عبدالعظیم طباطبایی، جمالی، سید محمود حسین زاده، احمدعلی ابهت، سید محمد مدرسی، محمد بوشهری، سید محمدصادق سادات اخوی، محمد تقی صالحی، شیخ محمد فلاح، عباس محمودی، سید حسین صدرالادانی، شیخ حسین مظفری، غلامرضا سلیمی، میر علی، واحدی، محمدرضا رحیمی، سید محمد میرجلیلی، وحید موسوی، سید علی موسوی، سید محمود ... على محمد گلوردی، سید اسدالله مبیدی، اقل السادات سید هدایت‌الله جعفری محمد ابراهیم اعرافی، نبی پور، غلامرضا طاهری، کاظم مرتضوی، رحیمی، محمدعلی ربانی، و چندین امضای ناخوانای دیگر. (ر، که ضمیمه شماره ۲۹ و۳۰)
قراین و شواهد موجود نشان می‌دهد با توجه به نفوذی که نامبردگان در قشرهای مختلف اجتماع از جمله بازاریان، اصناف، جوانان و نوجوانان متعصب مذهبی خصوصاً دانش‌آموزان مدارس اسلامی و غیره دارند ضمناً از طرف دیگر با تهدید و ارعاب افرادی که حاضر به تبعیت و حرف شنوی از دستورات و مقاصد نامبردگان و ایادی وابسته ندارند تحت فشار قرار داده و به این ترتیب نظریات و مقاصد سوء خود را با صدور اعلامیه‌های مشابه به مرحله اجرا در آورده لذا اصلح است سریعاً در مورد دو نفر یاد شده تصمیمات مقتضی اتخاذ و به مرحله اجرا گذاشته شود.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت یزد. خرم زاده
%%۱۱/۱/۳۷%%