گزارش وقایع حوزه فرمانداری نظامی تهران و حومه
تاریخ سند: 9 دی 1357
گزارش وقایع حوزه فرمانداری نظامی تهران و حومه
متن سند:
مدت : از ساعت 1700 روز 9 /10 /1357 الی ساعت 0800 روز 10 /10 /1357 الف ـ برابر گزارش سب 3 در ساعت 1700 روز 9 /10 /1357 اخلالگران مجددا منزل مرحوم سرهنگ علی وجدانی را در خیابان اسکندری بآتش کشیدند مراتب جهت تامین لازم بفرمانداری نظامی منطقه 6 و کلانتری 8 ابلاغ گردید.ب ـ برابر گزارش سازمان اطلاعات و امنیت تهران : (1) در ساعت 1830 ـ 9 /10 /1357 بمنزل دو نفر از کارمندان ساواک حمله و قصد داشتند که محل سکونتشان را آتش بزنند و خودشان را بکشند و با صدای بلند اعلام نمودند که کشتن افراد ساواک و ارتش وظیفه شرعی ماست مراتب بفرمانداری نظامی مناطق مربوطه ابلاغ شد.
(2) منزل شخصی بنام صدراله بابائی بعنوان اینکه مامور ساواک است بآتش کشیده شد.
(3) یکنفر ستوانیکم بنام دکتر صفوی رزیدنت بیمارستان سینا در خیابان مورد اصابت گلوله قرار گرفته و قرار است روز 10 /10 /1357 از بیمارستان پهلوی تشییع شود.
(فرمانداری نظامی منطقه 4 در جریان است.) (4) از ساعت 1800 روز 9 /10 /1357 منزل یکی از کارمندان سازمان امنیت تهران در شهر ری وسیله اخلالگران بآتش کشیده شد.
(5) در ساعت 1630 روز 9 /10 /1357 مینی بوس اداره وظیفه عمومی مورد حمله تظاهرکنندگان قرار گرفته و پرسنل آن شامل افسران و درجه داران در محاصره قرار گرفته بودند.
مراتب بفرمانداری نظامی منطقه مربوطه ابلاغ گردید.
(6) در ساعت 1630 روز 9 /10 /1357 اتوبوس سرویس پادگان 01 مخابرات و جیپ اسکورت آن توسط اخلالگران محاصره و مورد حمله قرار گرفته و شیشه های آنرا خرد نموده اند.
مراتب بفرمانداری نظامی منطقه 6 جهت متفرق نمودن تظاهرکنندگان ابلاغ گردید.
1 پ ـ برابر گزارش کمیته مشترک ضد خرابکاری : (1) در تمام سطوح شهر تهران تظاهرکنندگان و قشریون مذهبی از ساعت 2100 تا 2300 به پشت بام رفته و با گفتن اله اکبر باعث ناراحتی سایرین را فراهم مینمایند.
(2) در ساعت 2030 روز 9 /10 /1357 منزل یکی از کارمندان سازمان امنیت را در پشت باغ مهران انتهای خشایار به آتش کشیدند.
(3) اخلالگران در ساعت 2000 روز 9 /10 /1357 در خیابان سلیم (باغ صبا) مبادرت به آتش زدن منازل تعدادی از پرسنل سازمان امنیت نمودند.
ت ـ برابر گزارش ضد اطلاعات فرمانداری نظامی تهران و حومه : (1) در ساعت 1845 روز 9 /10 /1357 منزل سروان جلالی جمعی ساواک را به آتش کشیدند مراتب بفرمانداری نظامی منطقه مربوطه ابلاغ گردید.
(2) در ساعت 1800 روز 9 /10 /1357 اخلالگران در خیابان سلسبیل چهار راه وثوق راه را بسته و ایجاد آتش سوزی نموده اند.
(3) در ساعت 1820 ـ 9 /10 /1357 اخلالگران در خیابان آریانا، قصرالدشت دست بآتش سوزی وسیعی زده اند.
(4) اخلالگران در ساعت 1830 روز 9 /10 /1357 در میدان چیذر تظاهرات نموده و مشغول آتش زدن خیابان و مغازه ها بودند.
(5) قرار است صبح روز 10 /10 /1357 تظاهرات عظیمی در بلوار الیزابت انجام شود (مراتب به فرمانداری نظامی منطقه مربوطه ابلاغ گردید.) (6) در ساعت 1800 روز 9 /10 /1357 اخلالگران[به] منزل ستوان شه کمان جمعی اداره دوم ریخته و منزل را بآتش کشیده اند.
(7) در ساعت 1830 روز 9 /10 /1357 منزل یکی از سرهنگهای شهربانی را در سه راه تخت جمشید بآتش کشیدند (مراتب بفرمانداری نظامی منطقه مربوطه ابلاغ گردید) (8) در ساعت 1630 روز 9 /10 /1357 اخلالگران در خیابان شهناز انتهای خیابان آهنگ به آپارتمانهای بانک رهنی که کارمندان فرهنگ، وزارت اطلاعات و ارتش در آنجا سکوت دارند حمله و قصد آتش زدن آنرا داشتند.
مراتب بفرمانداری نظامی منطقه مربوطه ابلاغ گردید.
ث ـ برابر گزارش دژبان مرکز : (1) در شب گذشته (9 /10 /1357) بمنزل سرهنگ موسوی و سرگرد مردانی وسیله اخلالگران حمله و قصد آتش سوزی آنرا داشته اند.
مراتب بفرمانداری نظامی منطقه مربوطه ابلاغ گردید.
(2) در ساعت 1700 روز 9 /10 /1357 اتوبوس شماره 31121 جمعی صنایع نظامی وسیله تظاهر کنندگان خرد شده است.
(3) در ساعت 2030 روز 9 /10 /1357 عده زیادی از مردم جهت گرفتن نفت در خیابان استخر تجمع نموده بودند کلانتری مرکز جهت برقراری نظم سرپاسبان هادی اکبری را بمحل اعزام میدارد لیکن مردم با پاسبان مذکور زد و خورد نموده و او ناچارا از اسلحه استفاده مینماید و در اثر تیراندازی تعداد 5 نفر مجروح میگردند که سه نفر از آنان در بیمارستان فوت مینمایند.
1 ج ـ برابر گزارش پلیس تهران : (1) در خیابان جمشیدآباد در ساعت 1800 روز 9 /10 /1357 یک اغذیه فروشی بآتش کشیده شد.
(2) در ساعت 1900 روز 9 /10 /1357 در چهار راه مختاری امیریه شاهپور تظاهرکنندگان با آتش زدن درختان راه بندان ایجاد نمودند.
(3) در ساعت 2050 روز 9 /10 /1357 در خیابان اردشیر امامزاده حسن چندین دستگاه خودرو توسط اخلالگران بآتش کشیده شد.
چ ـ برابر گزارش فرمانداری نظامی منطقه شمیرانات : (1) در ساعت 1850 روز 9 /10 /1357 در خیابان فرمانیه سه راه علم تظاهرکنندگان تعداد زیادی لاستیک در خیابان آتش زده بودند که جهت خاموش نمودن آنها خودرو آتش نشانی اعزام گردید.
(2) در ساعت 1810 روز 9 /10 /1357 در جلوی پمپ بنزین خیابان کوروش نزدیک میدان تجریش عده ای خرابکار با قطع درختان کهن سال در خیابان آتش سوزی و ایجاد مانع نمودند.
ح ـ برابر گزارش سرهنگ صادقی افسر ژاندارمری : در ساعت 0200 روز 9 /10 /1357 اخلالگران بمنزل نامبرده حمله ضمن شکستن شیشه های منزل ماشین او را با سنگ خرد کرده اند و قصد دارند که منزل و خودرو را بآتش بکشند مراتب به فرمانداری نظامی منطقه مربوطه ابلاغ گردید.
خ ـ برابر گزارش فرمانده سربازخانه عشرت آباد : در ساعت 1830 روز 9 /10 /1357 از ساختمان مقابل بیمارستان لیلا پهلوی بداخل پادگان تیراندازی شده و یکنفر سرباز نیز مجروح گردیده.
مراتب بفرمانداری نظامی منطقه مربوطه ابلاغ گردید.
د ـ برابر گزارش سرگرد عظیم زادگان از اداره وظیفه عمومی : در روز 9 /10 /1357 اخلالگران بمنزل سرهنگ معینی جمعی اداره وظیفه عمومی در خیابان نارمک چهل متری غربی حمله نموده و قصد کشتن و آتش زدن منزل نامبرده را داشتند.
معاون و رئیس ستاد فرمانداری نظامی تهران و حومه ـ سپهبد رحیمی لاریجانی
توضیحات سند:
1ـ از جمله حوادثی که ساواک خبر آن را به نخست وزیری ارسال کرد، اما در این بولتن نیامده این است که «در ساعت 17 روز 9 /10 /1357 ؛ 1ـ عده ای در چهار راه قصر مشغول تظاهرات هستند ؛ 2ـ در تقاطع آیزنهاور ـ بهبودی اخلالگران یک دستگاه اتوبوس ارتشی را به آتش کشیده و چهار نفر را به گروگان گرفته اند.» 1ـ منابع دیگر این حادثه خونین را چنین نقل کرده اند : «در خیابان استخر جمعیت زیادی برای گرفتن نفت اجتماع کرده بودند.
در این موقع چند مزدور ارتشی بدون توجه به صف طولانی به جلوی صف می روند تا نفت بگیرند اما مردم به شدت اعتراض می کنند و به دنبال آن مشاجره و گفت و گوی لفظی در می گیرد و مامورین سفاک و خودسر دست به اسلحه می برند و به روی مردم شلیک می کنند و پنج نفر را می کشند : عباس صفوی دانشجوی سال هفتم دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، صاحب مغازه نفت فروشی 55 ساله، مرد ناشناس 34 ساله، مرد ناشناس 24 ساله، نرکیس اسپانیال 14 ساله» (اخبار جنبش اسلامی، ش 11، به تاریخ 18 دی 57) از دیگر خبرهای تهران این که «در خیابان اردیبهشت دو جوان دانشجو که شعار می دادند به ضرب گلوله سربازان به شهادت می رسند.
» (همان، ش 10، به تاریخ 12 دی 57) «ساعت شش بعداز ظهر صدای تیراندازی مسلسلهای تیربار از پادگان عشرت آباد شنیده می شود که گفته می شود درگیری شدیدی بین نظامیان وجود داشته و تعدادی از طرفین کشته می گردند.
» (همان، ش 11) * در بولتن شماره 41 شهربانی کل کشور دو خبر مهم از امروز تهران وجود دارد.
در بندها ششم و هفتم این بولتن آمده است : «ساعت 0230 روز 9 /10 /1357 تعداد 1600 نفر زندانیان ندامتگاه قزل حصار به نشانه اعتراض به عدم رسیدگی به درخواست عفو آنان تظاهراتی بر پا که قویا نسبت به اعاده نظم اقدام گردیده است.
ساعت 0330 روز 9 /10 /1357 دیپلمه وظیفه پرویز اعتمادی نگهبان تانکهای فرمانداری نظامی در سیلوی تهران دو عراده تانک و یک دستگاه ریوی ارتشی را آتش زده و با یک قبضه تفنگ ژ 3 و 80 تیر فشنگ متواری شده است.
»