صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : کودتا در عراق

تاریخ سند: 18 آذر 1342


موضوع : کودتا در عراق


متن سند:

1ـ کودتای اول عراق بدست حسن البکر1 و صلاح [صالح ]مهدی عماش2 صورت گرفته و عبدالسلام عارف را زندانی می نمایند لیکن طرفداران عبدالسلام عارف که اتحاد قومی عربی بوده و در حزب بعث کار می کرده اند پس از دو روز کودتای دیگری انجام داده و عبدالسلام عارف را آزاد و احتمال دارد با ضعیف شدن دو حزب مزبور کودتای دیگری توسط کمونیستهای عراق و احزاب دموکرات وطنی و دموکرات تقدمی که جبهه واحد تشکیل داده اند و بیانیه های آنها بطور مشترک پخش می شود تا آخر اسفند ماه صورت گیرد و کمونیستها حکومت عراق را بدست گیرند.
توضیح آنکه لیدر حزب کمونیست عراق شخصی بنام عامر عبداله 43 ساله و سکرتر وی بهاالدین نوری 38 ساله (از اکراد رابط بین حزب کمونیست و عبدالکریم قاسم بوده) لیدر حزب دموکرات وطنی کامل چادرچی 60 ساله و لیدر حزب دموکرات تقدمی محمد حدید 45 ساله که در حال حاضر در زندان می باشد.
2ـ کودتای اخیر عراق توسط حزب اتحاد قومی عربی که از طرفداران جمال عبدالناصر رئیس جمهور مصر می باشند به وقوع پیوسته و در حال حاضر حکومت در دست حزب اتحاد قومی عربی بوده و در هر کجا افراد بعثی دیده شود آنها را دستگیر یا هدف گلوله قرار می دهند وضع عراق غیرعادی و زدوخورد بین افراد بعثی و افراد قومی ادامه دارد.
3ـ یک دستگاه فرستنده در دمشق بنام حرس قومی3 عراقی تشکیل شده و علیه عبدالسلام عارف تبلیغ می کند و مردم عراق و سربازان را تشویق به واژگون کردن حکومت عبدالسلام عارف می نماید.
4ـ لیدر کمونیست شمال عراق شخصی بنام عمر محمد شیخان می باشد که در کرکوک سکونت دارد و از اکراد می باشد گیرندگان : 1ـ اداره کل دوم جهت استحضار 2ـ بخش 311 جهت استحضار

توضیحات سند:

1ـ احمد حسن البکر در سال 1914 در تکریت تولد یافت.
در سال 1932 از دانشسرای عالی فارغ التحصیل گردید و تا سال 1938 به شغل معلمی پرداخت.
سپس به دانشکده افسری در بغداد ملحق شد.
پس از کودتای 14 ژوئیه 1958 به عضویت شورای دادگاه نظامی درآمد.
در قیام 8 مارس 1958 شواف، متهم به شرکت در این قیام گردید و به این علت با درجه سرهنگ دومی بازنشسته شد.
بعد از کودتای 8 فوریه 1963 به دریافت درجه سرلشکری نایل آمد و به نخست وزیری برگزیده شد.
بعد از یازدهم نوامبر 1963 اختلاف و درگیری در کادر حزب بعث عراق شعله ور گردید.
در این زمان البکر ریاست جناح مخالف علی صالح سعدی دبیر کل وقت حزب را که در برابر میشل عفلق، دبیرکل [اصلی] حزب ایستادگی می کرد عهده دار بود.
حسن البکر بعد از کودتای «عبدالسلام عارف» در 18 نوامبر 1963 علیه شرکای بعثی خود، از سمت نخست وزیری برکنار و به عنوان جانشین رئیس جمهور ـ که یک سمت تشریفاتی بود ـ برگزیده شد، ولی قبول نکرد.
وی مدتی در دوران حکومت عبدالسلام عارف به همراه تعداد کثیری از بعثی ها به اتهام تلاش برای براندازی رژیم زندانی شد.
در سال 1965 بعد از طرد علی صالح سعدی دبیر کل حزب از این تشکیلات، از سوی رهبر قومی به جای وی منصوب گردید.
البکر پس از کشته شدن عبدالسلام عارف در یک سانحه هوایی، و روی کار آمدن عبدالرحمن عارف ضعیف النفس و بی کفایت در آوریل 1966، فعالیت سیاسی خود را به منظور به دست گرفتن قدرت گسترش داد.
تا اینکه پس از پیروزی دومین کودتای بعثی در 17 ژوئیه به ریاست جمهوری و ریاست شورای رهبری انقلاب برگزیده و به دریافت درجه فیلد مارشالی نائل گردید.
سرانجام احمد حسن البکر در سال 1982، در سن 68 سالگی به علت ابتلا به بیماری سرطان در بیمارستان درگذشت.
ـ نگاهی به تاریخ سیاسی عراق، سرهنگ ع الجمیلی، ترجمه محمد حسین زوار کعبه، ص ص 112 و 113 2ـ سپهبد صالح مهدی عماش وزیر دفاع عراق در این مقطع و معاون نخست وزیر و وزیر کشور عراق در زمان حسن البکر بود.
وی از رهبران اولیه حزب بعث عراق و فردی است کافر و زندیق که به دشمنی با اسلام و روحانیت مشهور است.
عماش پس از اختلاف با دار و دسته حسن البکر از همه ارگانهای حزبی و دولتی خود عزل گردید وی در تصفیه زمان صدام به عنوان یکی از رقبای وی بعد از حسن البکر، به عنوان سفیر عازم مسکو شد.
تاریخ سیاسی عراق، شورای نویسندگان، ص 257 و 156 3ـ حرس قومی به معنای گارد ملی می باشد.

منبع:

کتاب تحولات داخلی عراق و امنیت ملی ایران به روایت اسناد ساواک صفحه 287

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.