تاریخ سند: 6 اردیبهشت 1345
متن سند:
از: همدان به: تیمسار ریاست ساواک 316 شماره: 131125/ ﻫ پیرو 1124 /13 ﻫ - 5 /2 /45 شخص منظور [به] همدان وارد و تاکنون خود را به ساواک معرفی ننموده و فعلاً در منزل آخوند ملا علی1 سکونت اختیار نموده است.خواهشمند است نظریه ابلاغ فرمایید.
هوشمند 1 .
به عرض مدیریت کل رسید، فرمودند: مراجعه وی به ساواک لزومی ندارد2.
ترتیبی داده شود که اعمال و رفتار و تماس ها و مکاتبات وی تحت کنترل دقیق قرار داده شود و مراتب به موقع اعلام گردد.
2 .
بیوگرافی وعکس وی را بفرستید و اشاره کنید با توجه به این که نامبرده مأمور جمع آوری وجوه شرعیه بوده، در نظر داشته باشند که همان فعالیت‌های سابق قم را در همدان دنبال ننماید.
7 /2 /45
توضیحات سند:
1.آیت الله آخوند ملاعلی معصومی همدانی در سال 1312 ق در یکی از روستاهای همدان متولد شد.
پس از گذراندن دروس ابتدائی، به مدت 4 سال در شهر همدان به تحصیل علوم ادبی و صرف و نحو پرداخت و سپس برای تحصیل علم کلام و فلسفه به مدت 5 سال در شهر تهران اقامت گزید و در سال 1340ق برای ادامه تحصیلات به شهر قم هجرت نمود و به مدت 10 سال نزد آیت الله شیخ عبدالکریم حائری به تحصیل پرداخت و به درجه اجتهاد رسید و در سال 1350 ق بنا به تقاضای مردم همدان به آن دیار عزیمت نمود.
ایشان بسیار فعال وپر مطالعه بود و به جهت ویژگی های اخلاقی، در مدت کوتاهی محبوب خاص و عام گردید.
همواره طلاب را به تهجد تشویق می نمود.
از آثار و خدمات این بزرگوار، تجدید بنای مدرسه آخوند، تأسیس کتابخانه غرب همدان و انتشار مجله پیک اسلام می باشد.
ایشان در جریان نهضت امام خمینی به فعالیت‌های سیاسی پرداخت و در محافل مردمی، با سخنرانی، نسبت به بیداری اذهان در مورد اهداف امام اقدام نمود.
آخوند ملاعلی همدانی سرانجام در سال 1357 ش در سن 85 سالگی در یکی از بیمارستان‌های لندن، به علت بیماری از دنیا رفت و پیکر او را از آنجا به ایران منتقل کرده و در شهر همدان به خاک سپردند.
آخوند ملا علی معصومی همدانی به جهت شخصیت روحانی والای خود، ملجأ مبارزان خطه همدان بود، به طوری که با درگذشت وی، شهر همدان شاهد تظاهرات گسترده‌ای علیه رژیم پهلوی بود.
ایشان صاحب تألیفاتی همچون رساله در اجتهاد و تقلید، رساله ای در کلام نفس، تقریرات درس آیت الله حائری و غیره می باشد.
(جمهوری اسلامی ش 3984 سال 1371؛ تاریخ فرهنگ معاصر 1374) 2.
پیرو این دستور، نامه زیر به ساواک همدان ارسال شده است: به: ساواک همدان تاریخ: 7 /2 /45 شماره: 3489 /316 شماره عطف: 1125 /13 ﻫ - 6 /2 /45 مراجعه شخص منظور به آن ساواک لزومی ندارد.
دستور فرمایید ترتیبی داده شود که اعمال، رفتار، تماس ها و مکاتبات وی دقیقاً تحت کنترل قرار گیرد و مراتب به موقع اعلام گردد.
مقدم