موضوع: مذاکرات دکتر احسان نراقی و دکتر عظیمی
تاریخ سند: 29 تیر 1347
موضوع: مذاکرات دکتر احسان نراقی و دکتر عظیمی
متن سند:
از: 312 تاریخ:29 /4 /1347به: عرض می‌رسد
موضوع: مذاکرات دکتر احسان نراقی و دکتر عظیمی1
دکتر احسان نراقی رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران ضمن مذاکرات خصوصی با دکتر عظیمی مدیر روزنامه پیغام امروز درباره عضویت خود در شورای انقلاب اداری بحث و اعضاء این شورا به استثناء جزنی و تا حدودی دکتر شیرینلو را عناصر بد و تا حدودی نادان معرفی کرده و با اشاره به اینکه قرار است به اتفاق جزنی برنامه کار شورا را تعیین نمایند به دکتر عظیمی توصیه کرده که در مورد شورای انقلاب اداری مقاله بنویسید و در آن نهیبی هم متوجه نخست‌وزیر و دولت باشد. ضمناً نحوه عمل وی طوری باشد که مشخص نگردد از کسی ایده گرفته است.
بخش 312. تیمسار مدیریت کل مقرر فرموده‌اند به مجرد اینکه چنین مقاله‌ای در پیغام امروز منتشر شد مراتب گزارش شود. ثابتی 1 /5 /47
احسنی 1 /5 /47
توضیحات سند:
1. عبدالرسول عظیمی: فرزند محمدرضا، در سال 1301 ش در شیراز متولد شد. پس از سپری نمودن تحصیلات ابتدایی و متوسطه، از دانشگاه تهران در رشته حقوق، لیسانس و در رشته روزنامه‌نگاری، فوق‌لیسانس و در رشته حقوق جزاء، دکتری گرفت.مشارالیه ابتدا در وزارتخانه‌های فرهنگ و دارایی به کار پرداخت، سپس به وکالت مشغول شد و پس از چندی، به دلیل اشتغالات روزنامه‌نگاری، تقاضای انتظار خدمت کرد.
وی مدیر مسئول روزنامه پیغام امروز، سردبیر روزنامه کیهان و مسئول هیئت مدیره روزنامه‌نگاران بود. عبدالرسول عظیمی، یکی از خبرنگاران مورد نظر سفارت شوروی در ایران، جهت دعوت در کنگره خبرنگاران خلق آزاد در کوبا بود. مشارالیه در زمینه سیاسی و احزاب فعالیت داشت و بر اساس منافع شخصی و خط مشی‌های حکومت، با اکثر جریانات، احزاب و گروه‌ها از جمله: جبهه ملی، حزب ایران، حزب ملت ایران، حزب مردم ایران، جمعیت نهضت آزادی، جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی، حزب زحمتکشان، حزب ایران نوین و حزب رستاخیز همکاری می‌نمود و در مجلس با توده‌ای‌ها رابطه داشت. عبدالرسول عظیمی در عرصه روزنامه‌نگاری، قلمش را تنها در راه خدمت به رژیم پهلوی و کسب پول به کار برد و از راه‌های مختلف، با تهدید و ارعاب، به رشوه‌گیری از افراد، مسئولین، موسسات دولتی و خارجی و مجلس شورای ملی اقدام می‌نمود، از جمله: در سال 1344 از شرکت واحد تقاضای شش هزار تومان وجه کرد و چون با تقاضایش مخالفت کردند، مبادرت به درج انتقاداتی از شرکت مزبور نمود و از برادران رشیدیان و بانک تعاونی توزیع، به دلایل نامعلوم، ماهانه دو هزار تومان دریافت می‌کرد و در سال 1346 در جایی اظهار داشت که سفارت اسرائیل در تهران میلیون‌ها تومان پول به روزنامه‌های ایران، بخصوص اطلاعات و کیهان، (که عظیمی سردبیر آن بود)، می‌دهد تا مقالاتشان را به نفع اسرائیل و ضرر اعراب بنویسند. وی همچنین در سال 1347 چهل هزار تومان از سندیکای گندم‌فروشان گرفت تا مطلبی درباره گرانی نان در روزنامه پیغام امروز ننویسد و به دلیل ممانعت دکتر پویان از دادن پول و آگهی تبلیغاتی، شروع به انتقاد از او در روزنامه کرد و پس از گرفتن پول، مقالات انتقادی قطع شد. نامبرده در همین سال به خاطر اینکه منوچهر گنجی، رئیس مرکز مطالعات بین‌المللی پهلوی شیراز، رپورتاژ تبلیغاتی به او نمی‌داد، در روزنامه‌اش بر علیه او مقاله نوشت. وی با تعریف و تمجید از کارهای وزراء در روزنامه، از آنها رشوه می‌گرفت و از وابسته مطبوعاتی آلمان، تقاضای مبلغ زیادی پول نمود تا علیه فروشگاه‌های فردوسی در پیغام امروز مقاله ننویسد. مشارالیه در سال 1334 به عنوان سردبیر کیهان با دعوت انگلیسی‌ها به آن کشور سفر کرد و در سال 1338 اظهار تمایل نمود تا با دعوت یهودی‌ها به اسرائیل سفر نماید که در سال 1339 موفق به انجام این سفر به همراه تعدادی از مسئولین شد.
عبدالرسول عظیمی به دلیل وابستگی‌هایش به دستگاه و خدمات ارزنده‌اش جهت تحکیم پایه‌های رژیم پهلوی، مورد توجه ساواک قرار داشت و به کرات با شرکت وی در مراسم تشریفات موافقت شد و در سال های 1344 و 1345 در سفرهای شاه به کشورهای شوروی و اروپای شرقی با او همراه بود. مشارالیه در دوره‌های 21 تا 24 نماینده مجلس شورای ملی بود.
نامبرده با اسم رمز « عظیم » در هدف مطبوعات با ساواک همکاری داشت و در سال 1337 به خبرنگاران روزنامه کیهان قول داد در صورت دادن اخبار مهم و محرمانه، مبلغی علاوه بر حقوق به آنها بدهد و خودش این اخبار غیرقابل انتشار را به یکی از مقامات ستاد بزرگ ارتشتاران می‌داد و در مقابل مبلغ معتنابهی می‌گرفت. نامبرده جهت انجام مأموریت‌های محوله توسط ساواک، بعضی اوقات به خارج از کشور سفر می‌نمود. ساواک در یک ارزیابی وی را، بسیار مادی و پول دوست، متواضع، متملق. چاپلوس، اهل زدوبند، به فکر تأمین منافع شخصی، فاقد شهامت اخلاقی، ثبات عقیده، استقلال فکر و مناعت طبع معرفی کرده است. عبدالرسول عظیمی از طریق تبانی، ثروت زیادی به دست آورد که از جمله آنها شرکت سهامی اریکو، چاپخانه پیغام امروز و املاک زیاد بود و ساواک در سال 1355 با استخدام فرزندش به نام ویدا عظیمی در مشاغل حساس در وزارت دربار موافقت کرد.
نامبرده در تشکیلات فراماسونری عضویت داشت و نشان‌های، درجه 3 و 4 همایون، نشان درجه 5 تاجگذاری، نشان اصلاحات ارضی، نشان لژیون دونور از طرف محمدرضا پهلوی دریافت نمود.
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی)