تاریخ سند: 21 دی 1346
پیشکارى علیاحضرت فرح پهلوى شهبانوى
ایران درباره جشن هنر
متن سند:
شماره : 3 /17 ـ 201 / ا خ تاریخ : 21 /10 /46
پیشکارى علیاحضرت فرح پهلوى شهبانوى
ایران درباره جشن هنر
بازگشت به شماره 7800 ـ 4 /10 /46
براى روشن شدن نوع فعالیتهاى ارتش شاهنشاهى در جشن هنر مقرر فرمائید به نخستوزیرى اعلام دارند در کمیسیونى که براى تعیین فعالیتهاى مربوط به هر وزارتخانه یا مؤسسات دولتى و ملى در نخستوزیرى تشکیل مىشود از نماینده ستاد بزرگ ارتشتاران نیز دعوت به عمل آید تا ارتش شاهنشاهى به موقع در مورد فعالیتهاى مربوطه پیشبینىهاى لازم معمول دارد.
رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران. ارتشبد دکتر بهرام آریانا1
توضیحات سند:
1ـ حسین منوچهرى (بهرام آریانا) فرزند صدرالدین در سال 1285 ش در تهران بدنیا آمد و در سال 1365 و در سن 80 سالگى در پاریس درگذشت. او نسبت مادرى خود را به منوچهرخان معتمدالدوله امینى، والى اصفهان مىرساند که به علت حمایت از على محمد باب شهرت دارد و از کارگزاران-قسىالقلب دوران قاجاریه محسوب مىشود. حسین منوچهرى که در دانشکده افسرى از دوستان صمیمى خسرو روزبه بود. از زمره افسرانى بود که در سالهاى جنگ جهانى دوم ظاهرا به سمت نازیسم و با حزب کبود (حبیباله نوبخت) همکارى کرد. در زمان اشغال ایران توسط متفقین به همراه فضلاله زاهدى، حسن بقایى و نادر باتمانقلیچ مدت کوتاهى بازداشت شد. در سالهاى پس از شهریور بیست او از وابستگان سرلشکر ارفع، رئیس ستاد ارتش بود و از اعضاى حزب او که مهمترین پایگاه دربار و استعمار انگلیس در ارتش محسوب مىشد. سرهنگ حسین منوچهرى در سال 1329 به علت گرایشات شدید شوونیستى نام خود را به بهرام آریانا تغییر داد و به علت وابستگى به دربار در درجه سرتیپى به فرماندهى لشکر یک گارد شاهنشاهى رسید. او در دوران دولت مصدق به عنوان وابسته نظامى به فرانسه اعزام شد و در سالهاى پس از کودتاى 28 امرداد 1332 با درجه سرلشگرى فرمانده نیروى زمینى و سپس با درجه سپهبدى ژنرال آجودان شاه شد. با آغاز قیام عشایر جنوب آریانا در اسفند 1341 توسط شاه با اختیارات تام و به عنوان فرمانده نیروهاى جنوب به شیراز رفت. او با شیوههاى خشن، از جمله بمباران شدید مناطق عشایرى موفق شد تا تابستان 1342 این قیام گسترده را سرکوب کند. نقش جنونآمیز آریانا در قتل عام عشایر جنوب مورد توجه سرهنگ گراتیان یاتسویچ رئیس-«سیا» در ایران و هیئت مستشارى امریکا و ارتش و محمدرضا پهلوى قرار گرفت و به درجه ارتشبدى رسید. به توصیه امریکائیها در سال 1344-به جاى ارتشبد حجازى، رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران شد. در سال 1346 پیرو شایعه وسیعى که حاکى از دست داشتن وى و باتمانقلیج در کودتا به همراه وابسته نظامى الجزایر در ایران بود باعث شد تا از سمت خود در سال 1348 عزل و در همان سال بازنشسته شد. وى مخالفت شدیدى با عربها و زبان عربى و اسلام داشت به طورى که مبنى بر قول خود او که در سند ساواک آمده است در ارتش استفاده از واژههاى عربى را منع و تنها از واژههاى فارسى بایستى استفاده مىشد و در چند سند ساواک توهین و اهانت مستقیم وى به اعراب، قرآن و اسلام آمده است و به نظر وى شاهنامه فردوسى کتاب آسمانى است.
آریانا پس از 7 سال عیاشى لجام گسیخته در پاریس با انقلاب اسلامى مواجه شد. سرویسهاى اطلاعاتى غرب به سراغ او رفتند و با وعده و قول قریبالوقوع بودن سقوط جمهورى اسلامى ایران وى را به صحنه مبارزه ضد رژیم اسلامى کشاندند. وى به همراه ارتشبد غلامعلى اویسى و فردى به نام جمشید حسنى و پسر فروغى (ذکاءالملک) و تنى چند از ضد انقلاب به انجام عملیات نظامى در مرزهاى ایران پرداختند که نتیجهاى حاصل آنان نشد و آخرین تحرکات بقایاى ژنرالهاى رژیم پهلوى در سال 1362 به رکود کامل کشیده شد.
ـ ظهور و سقوط سلطنت پهلوى ـ جلد دوم ـ ص ص 423 ـ 425.
ـ اسناد ساواک ـ پروندههاى انفرادى
منبع:
کتاب
جشن هنر شیراز به روایت اسناد ساواک صفحه 91