تاریخ سند: 26 مرداد 1341
متن سند:
شماره : 6872/س ت
جلسه جمعیت نیروی ملی ایران ساعت 1900 روز 25 /5 /41 در محل
جمعیت واقع در خیابان جامی با حضور قریب 200 نفر که اکثریت آنجا کارمندان
دولت بودند تشکیل گردید.
از افراد سرشناس آقای صفی پور مدیر مجله امید
ایران.
خوشدل شاعر معمم و اعضاء هیأت مدیره جمعیت دیده می شدند.
یکی از
اعضاء جمعیت پشت تریبون قرار گرفته اظهار داشت تاکنون آقای معدل1 یکی
از صاحب منصبان با سابقه گمرک درباره بازار مشترک اروپا سخنرانی بسیار
مهمی ایراد خواهند کرد ولی متأسفانه عده زیادی از آقایان به علت تعطیلات به
مسافرت رفته اند و موفق نشده اند در این جلسه حاضر و از نطق قابل توجه
مشارالیه استفاده کنند.
البته قبلاً تصمیم داشتیم که این جلسه را به علت تعطیل
بودن سه روز متوقف و به هفته آینده موکول کنیم ولی بعدا از این نظر منصرف
شدیم.
سپس آقای معدل درباره چگونگی تشکیل بازار مشترک اروپا و تأثیر آن در
سایر کشورها و منجمله ایران مطالبی اظهار نموده و گفت جنگها عواقب وخیمی
دارند که وضع زندگی و قوانین و مقررات ملتها را تغییر می دهد پس از جنگ
جهانی دوم نیز ملتهای اروپا دستخوش این تغییرات شدند با اینکه آمریکا در
جنگ سربازان خود را به اروپا فرستاد معهذا مرکز جنگ در کشورهای اروپایی
بود و جنگ به آمریکا کشیده نشد.
پس از خاتمه جنگ بحرانهای اقتصادی.
بیکاری و...
.
در کشورهای اروپایی به وجود آمد بنا به پیشنهاد هانوی اسپاک
سیاستمدار نامی بلژیک برای
جلوگیری از این بحرانها و اصلاح وضع اقتصادی و بالا بردن سطح زندگی مردم
کوشش کرد و قراردادی بین سه کشور هلند و بلژیک و لوکزامبورگ منعقد گردید
که در آن مقررات مرزی و گمرکی به تدریج بین این سه کشور برداشته شود و این
سه کشور بتوانند حجم معاملات خود را بالا ببرند و کلیه کالاها بدون پرداخت
گمرکی بین آنها مبادله شود و دارای مقررات واحدی در مورد واردات و
صادرات کالاها از خارج گردند.
با اینکه در اثر این قرارداد به عنوان 5% بر حجم
معاملات افزوده شد و گشایش در وضع مردم سه کشور مزبور به وجود آمد ولی
چون مجموع جمعیتهای سه کشور کم بود نتوانست اثری در بازار اروپا و سایر
کشورهای دیگر بگذارد بنا به اقدامات هانوی آسپاک در سال 1957 کشورهای
آلمان و فرانسه و ایتالیا به این قرارداد پیوستند و شش کشور اروپایی تصمیم
گرفتند که مقررات گمرکی و مرزی را بین هم به تدریج در مدت دوازده سال لغو
نمایند.
اقدامات بعدی این شش کشور اروپایی برای بهبود وضع زندگی ملتهای
آنها مفید بود.
مقررات ارزی واحد به وجود آوردند و با کمک به صنایع داخلی
خود موفق شدند کالاهایی با اختلاف خیلی جزئی از نوع بین المللی به بازارهای
جهان...
.
.
دارند و برای جلوگیری از بیکاری کارگران موافقت کردند از کارگران
بیکار که در بعضی از کشورهای عضو پیمان بود در کشورهای دیگر عضو پیمان
استفاده کنند به این ترتیب و انواع اقدامات گوناگون متحدالشکل به میزان قابل
توجهی سطح زندگی مردم را بالا بردند.
در این موقع دو کشور انگلستان نیز اقدام
به تشکیل اتحادیه کشورهای منطقه مبادله آزاد اروپایی نمود.
سوئد و نروژ و
فنلاند (جمعا هفت
کشور اروپایی در این اتحادیه شرکت کردند.
با اینکه تاکنون کوشش های زیادی
از طرف شش کشور بازار مشترک اروپا به عمل آمده که دولت انگلستان وارد
اتحادیه بازار مشترک اروپا بشود و سایر کشورهای کوچک متحد خود را نیز...
.
.
در آن می نمایند معهذا تاکنون در این باره تصمیم قطعی از طرف دولت انگلستان
اتخاذ نشده بارها در مجلس نمایندگان انگلیس از طرف نمایندگان معروف
از...
.
.
نخست وزیر...
...
این امر سؤال شده جواب داده رعایت حال کشاورزان
کشورهای مشترک المنافع انگلستان همچنین کشاورزان کشورهای بازار
مشترک مانع از ورود انگلستان در این اتحادیه شده و این وضع ممکن است مانع
از این شود که تا ده سال دیگر هم انگلستان بتواند وارد این بازار شود.
ژنرال
دوگل سیاستمدار نامی فرانسه هم در آرزوی برگرداندن اقتدار گذشته فرانسه
می کوشید که ترتیبی فراهم آورد که رهبری این اتحادیه بزرگ اروپایی را به
دست گیرد ولی کشورهای اروپایی زیر بار نرفتند و برای خنثی کردن این
اقدامات اصرار داشتند که انگلستان کشور موجه اروپایی عضویت بازار مشترک
را بپذیرد.
رئیس کمیسیون بازار مشترک ضمن مسافرت خود به آمریکا و مذاکره
با کندی و سایر سیاستمداران آمریکایی آنها را به اهمیت وجود بازار مشترک
اروپا به عنوان یک سیستم جدید در مقابل دو بلوک واقف کرد و آمریکا و شخص
کندی با در نظر گرفتن تعداد جمعیت این کشورها که 180 میلیون نفر می شدند و
نیز رئیس تولید فولاد و زغال آن دو با دولت شوروی و آمریکا (دو نیروی عظیم
جهانی) مقابله می کرد یادآور گردید که وجود یک چنین سرزمین متحده بزرگی
در اروپا از نظر صلح
جهانی نهایت ضرورت را دارد و آمریکا حاضر است بدون استفاده از مزایای گمرکی این دولتها این
اتحادیه را تقویت نماید و مقررات ارزی مفیدی که مناسب و موافق مقررات ارزی بازار مشترک باشد به
وجود آورد البته اگر این دولتها در صورتی که بتوانند جمهوریهایی متحد مانند آتازونی و یا شوروی به
وجود آورند و دولت واحدی تشکیل دهند.
قدرتی مانند ایالت متحده آمریکا در اروپا به وجود می آید ولی
تزاد [تضاد] سیستمها و سنتهای دولتی و طرز انتخابات دولت ها مانع از این کار است مثلاً کشور بلژیک که
رژیم سلطنتی است همانطور که ما به شاهنشاه خود علاقمند هستیم و جز عده معدودی فاسد همه ما
ایرانیان به رژیم سلطنتی و شاهنشاه به شدت علاقمند و وفاداریم حتی در دورافتاده ترین دهات مردم این
رژیم سلطنتی و شاه خود را دوست دارند در بلژیک هم مردم به این سنن با علاقمندی زیادی می نگرند.
آقای معدل پس از توضیح مفصل در اطراف بازار مشترک اروپا و رابطه آن با سایر ممالک چنین نتیجه
گرفت که...
.
آن با اینکه به نفع ملتهای خود کشورها است به ضرر سایر کشورهای در حال توسعه می باشد
زیرا محصولات خام و مواد اولیه این کشورها منجمله ایران با نرخ ارزان از دست آنها می گیرند و در مقابل
مصنوعات و مخصوصا اتومبیل را با نرخ گرانی به آنها صادر می کنند و انگلستان به خاطر حفظ منافع
تولید کنندگان محصولات فلاحتی کشورهای مشترک المنافع خود حاضر نیست به این بازار وارد شود.
برای مثال درباره مردم کشورهای بازار مشترک در مورد یکی از صادرات ایران یعنی فرش آقای معدل
توضیح داد.
نرخ عوارض گمرکی فرش در کشور فرانسه 10% در بلژیک 15% و در آلمان که بزرگترین
مصرف کننده فرش ایران بود 20% معین شده است اخیرا بازار مشترک تصمیم گرفته است این 20% را به
40% بالا ببرد این عمل باعث خسارت صاحبان کارخانجات فرش ایران و کارگران آنها است زیرا آنچه از
مزد کارگران و قیمت پشم و سایر چیزهای آن بکاهند تا تلافی افزایش 20% حقوق گمرکی را بکنند در
صورتی که کشورهای عضو بازار مشترک با اینکه در داخله آنها بیشتر از میزان مصرف و صادرات زغال
سنگ تولید شده و احتیاجی به تولید مجدد آن نیست معهذا دولتها به صاحبان صنایع ذغال سنگ کمک
می کنند و نمی گذارند کارگران آنها بیکار شوند باز هم به تولید و استخراج ذغال سنگ ادامه می دهند.
آقای معدل در خاتمه نطق خود گفت کشور ما دارای مردم قانع و شریف است و هرگونه شرایط پیشرفت
موجود فراهم است منتهی عده ای از سیاستمداران خائن که حتی به شاه هم دروغ می گفتند کار را به اینجا
رسانیده اند البته اعلیحضرت همایونی بر خدمات ذیقیمتی که تیمسار ضرغام از دوره ریاست قند و شکر تا
وزارت دارایی نموده اند خوب واقف می باشند قطعا روزی را خواهم دید که تیمسار ضرغام زمام امور
مملکت را به دست می گیرند (کف زدن حضار).
در این وقت تیمسار ضرغام شروع به صحبت نمود و اظهار داشت (البته در این جلسه با تکبر بیشتری
صحبت می کرد و گفت من بعد کسانی...
.
.
سخنرانی صحبت کنند گوششان را می گیرم و از حیاط بیرونشان
می کنم به طوری که آقای معدل اشاره کردند نرخ...
.
واحد در کشورهای عضو بازار مشترک برقرار و اجرا
می شود و در صورتی که در کشور ما حسابی در کار نیست.
از تومانی یا عباسی و 60 شاهی گرفته تا تومانی یک
قران که از 100 هم تجاوز می کند بهره پول در جریان است.
در مورد اقدامات کشورهای عضو بازار مشترک
مثلاً درباره فرش باید از طرف دولتها اقدامات جدی به عمل آید و اعتراض شود در مقابل این واقعه نباید ساکت
بنشینیم که آنها هر چه دلشان بخواهد عوارض گمرکی فرش ما را بالا ببرند در نتیجه محصول کار کارخانجات
فرش ایران و تولید کنندگان و بچه هایی که در کرمان یا کاشان در اثر فرش از دو چشم نابینا می شوند آیا این
طور به هدر برود؟ عده ای ایراد می گیرند که چرا من پست ریاست بانک اصناف را قبول کردم عرض می کنم به
طوری که آقایان می دانند بنده بدون نظر هر پستی بدهند حتی نخست وزیری قبول نمی کنم این کار را به خاطر
اصناف کردم و اگر من نبودم به کلی بانک ورشکست می شد البته شده است ولی عده زیادی صدمه می دیدند.
تیمسار اضافه کرد البته من قبل از ظهرها در بانک هستم و بعد از ظهرها مرتبا در جمعیت می باشم هر کسی
سؤال و کاری دارد مراجعه نماید.
توضیح اینکه دو هفته گذشته مجله امید ایران روی جلد خود عکس رنگی
ضرغام را چاپ کرده بود و طبق تحقیقاتی که شده در تهیه متن بیانیه ها اعلامیه های جمعیت سردبیر و
نویسندگان مجله امید ایران شرکت می کنند و چاپ عکس رنگی ضرغام در روی جلد دلیل حمایت تام و تمام
آقای صفی پور از تیمسار ضرغام است و مرتب در جلسات او شرکت می کند حتی با ضمانت آقای صفی پور
چاپخانه درخشان حاضر شده بود اعلامیه شماره 5 جمعیت تحت عنوان...
.
پاره ای بیشت نیست) را چاپ
نمایند.
توضیحات سند:
1ـ محمود معدل فرزند
محمدعلی پس از سپری نمودن
تحصیلات مقدماتی، از دانشگاه
لیسانس حقوق گرفت.
نامبرده
در سال 1320 به استخدام
وزارت دارایی درآمد و
مشاغلی از جمله: ریاست
حسابداری دانشکده کشاورزی
کرج، معاون اداره حسابداری
وزارت کشاورزی، معاون
حسابداری کل گمرک، رئیس
اداره آمار و بررسی های
اقتصادی کل گمرک، رئیس
اداره حسابداری وزارت کشور
با فرمان محمدرضا پهلوی در
زمان نخست وزیری رزم آرا
رئیس اداره حسابداری وزارت
بهداری، رئیس اداره گمرک
بندرعباس رئیس اداره گمرک
بوشهر، رئیس اداره گمرک بندر
شاهپور، رئیس انحصار تجارت
کل گمرک، عضو هیأت مدیره
بنگاه عمران کشور، رئیس اداره
کل حسابداری دانشگاه تهران و
رئیس کل دفتر نخست وزیر را
عهده دار بود.
مشارالیه بارها از
طرف سردمداران رژیم از جمله
وزیر دارایی و سرلشگر
انصاری مورد تشویق قرار
گرفت.
اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی.
منبع:
کتاب
مطبوعات عصر پهلوی - مجله امید ایران به روایت اسناد ساواک صفحه 227