تاریخ سند: 26 شهریور 1357
مذاکرات هدایت اله اسلامی نیا با آیت اله سیدکاظم شریعتمداری
متن سند:
ساعت 0900 روز 26 /6 /57 (2537 شاهنشاهی)، هدایت اله اسلامی نیا1 تلفنی
از ایالات متحده آمریکا با آیت اله سیدکاظم شریعتمداری تماس گرفته و ضمن
عنوان این مطلب که یک هفته دیگر به ایران مراجعت خواهد نمود، خطاب به
آیت اله شریعتمداری گفته :
«مجله تایم دیروز (25 /6 /57)، عکس و تفسیری از شما (شریعتمداری) را در
یک صفحه به تفصیل چاپ کرده بود و ضمن تجلیل از جنابعالی نوشته بود:
آیت اله شریعتمداری یکی از فیلسوفان بزرگ دنیا و همپایه گاندی است.
ایشان
بین مسلمانان شیعه و غیره روشی دارند که گاندی داشت و هنگامیکه با
شاگردانشان صحبت میکنند حتی اگر یکی از شاگردان مطلبی را بگوید، ایشان
(شریعتمداری) با خوشروئی میفرمایند ممکن است اشتباه کرده باشیم».
نامبرده در ادامه اظهارات خود عنوان کرده :
«اتفاقا با چند نفر از دوستان که نوار جنابعالی (شریعتمداری) را گوش میکردیم
یکی از آنان گفت که تاکنون مجله تایم چنین تجلیلی از یک شخصیت نکرده
است».
یادشده همچنین افزوده :
«در همین شماره، مجله تایم، وضع ایران را به تفصیل نوشته بود و افکار عمومی
در آمریکا با یکسال پیش فرق کرده است.
یکسال قبل آمریکائیها تقریبا مخالف
ارباب بودند ولی چون این آتش زدنها و برنامه ها را دیدند، وضع برگشته و همه
میگویند کسانیکه این کارها را انجام میدهند، کمونیست هستند».
اسلامی نیا سپس اظهار داشته:
«رادیو تلویزیون گفته است که شاه مقداری آزادی داده و میخواهد این ملت آزادی
داشته باشند ولی اینها این کارها را میکنند».
شخص مذکور در خاتمه اظهارات خود، عنوان نموده:
«این مجله همچنین نوشته که نظر شما (شریعتمداری) این است که مشروبفروشی
حرام است و سینما نیز صحیح نمیباشد ولی آتش کشیدن اموال مردم و کشتن مردم
صحیح نیست ولی مردم باید آزادی بیان و قلم داشته باشند و انتخابات هم آزاد
باشد».
آیت اله شریعتمداری پس از تشکر از مخاطب خود خواسته است که هنگام
مراجعت یک شماره از مجله مذکور را همراه خود بیاورد.
ارزیابی خبر :
انجام مذاکرات صحت داشته و مطالب بالا بین نامبردگان عنوان شده است.
اقدامات انجام شده :
مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ حسین فردوست در کتاب
ظهور و سقوط سلطنت پهلوی
هدایت اله اسلامی نیا را چنین
معرفی می کند : «اسلامی نیا
جمعه ها برایم از شاه کارهای
هفته اش صحبت می کرد و
می گفت که هفته ای حداقل
سه بار به دیدن هویدا می رود
و بحث و گفت وگو می کند و
سپس با راهنمایی هایی به قم
می رود و با برخی دوستان
بازاری نیز ملاقاتهایی دارد.
اسلامی نیا در قم با
شریعتمداری ملاقات می کرد
و پیغام های هویدا را که در
واقع نظرات محمدرضا
(پهلوی) بود به وی می داد و
منظور طلب کمک او برای
رفع بحران بود.
شریعتمداری
همیشه جواب های تقریبا
یکسان می داد و می گفت که
محمدرضا نگران نباشد،
خطری او را تهدید نمی کند و
همه چیز درست خواهد شد به
شرطی که وی اختیارات
بیشتری به مسوولین بدهد و
کمتر در امور مملکتی دخالت
کند.
این ملاقاتها همیشه
همین پاسخ یکنواخت را
داشت ولی برای قوت قلب
محمدرضا هفته ای دوبار
انجام می شد.
اسلامی نیا گفت
که شریعتمداری به نوبه خود
با تعداد دیگری از روحانیون
تماس داشت و تلاش می کرد
که آنان را با خود موافق کند.
این ملاقاتها تا انقلاب ادامه
داشت.
» (ج 1، صص 577 و
578) از نظر سفارت امریکا
در تهران اسلامی نیا یک
واسطه سیاسی فعال بود.
او
دائم با نمایندگان سیاسی این
سفارت ملاقات می کرد و آنها
را در جریان اخبار و اطلاعات
کشور قرار می داد.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 11 صفحه 337