تاریخ سند: 11 شهریور 1343
موضوع : شایعات
متن سند:
شماره : 1692 /326
در چند روزه اخیر در بعضی از محافل خاص سیاسی پایتخت شایع است که با آغاز
فعالیت های احزاب ملیون و مردم و سایر دستجات دیگر ممکن است پروفسور عدل دکتر اقبال و
دکتر حسن ارسنجانی1 کاندیدای نخست وزیری گردند ولی بعضی از رجال معمر ایران پیش بینی
می نمایند چنانچه موضوع اختلاف ایران با عراق و مضر بیش از این تیره شود ممکن است در آینده
تیمسار ارتشبد حجازی به نخست وزیری منصوب شود.
اصل اطلاعیه در پرونده شایعات ش ـ 640 و یک نسخه به بخش 321 داده شود و نسخه هایی در پرونده کلیه اشخاص نامبرده
بالا بایگانی گردد.
در پرونده دکتر اقبال الف ـ ق ـ 29 بایگانی شود.
رئیس بخش 322 رشیدی.
5 /7
توضیحات سند:
1ـ حسن ارسنجانی فارغ التحصیل رشته حقوق از دانشگاه تهران و مدیر روزنامه چپگرای «داریا» بود.
وی،
در عین حال که تظاهر به چپگرائی می کرد، از نزدیکان قوام السلطنه و عملاً در عرصه سیاست، راستگرا و
متمایل به امریکا و انگلیس بود.
از جمله می توان به عضویت وی در کابینه سه روزه قوام السلطنه در تیرماه
1331 با عنوان معاون نخست وزیر، همکاری غیررسمی با امینی، در جریان مذاکرات نفت کنسرسیوم پس از
کودتای بیست وهشتم مرداد و وزارت کشاورزی در کابینه های علی امینی و اسداللّه علم، طی سالهای 40 و
41 اشاره کرد.
وی، در سال 1340، طرح امریکائی اصلاحات ارضی را، با هیاهوی فراوان اجرا کرد و هنگامی
که محبوبیت قابل توجهی کسب نمود، با اشاره شاه، کنار گذاشته شد و به سفیر کبیری ایران در ایتالیا
منصوب شد.
ارسنجانی، در سال 1348 درگذشت.
وی به غوغاسالار و بلواچی معروفی بود که در جریان نهضت امام
خمینی، به همراه شاه در چهارم بهمن 1341، به قم رفت و در برابر حرم حضرت معصومه، سخنرانی کرد و
از شاه، به عنوان بت شکن بزرگ در ردیف حضرت ابراهیم، حضرت موسی و حضرت عیسی (ع) نام برد و
مخالفان وی را، نمرود و فرعون نامید.
(اطّلاعات، بهمن 1341) و خاطرات علی امینی)
منبع:
کتاب
حزب ملیون به روایت اسناد ساواک صفحه 205