موضوع: مهندس والا نماینده مجلس شورای ملی
تاریخ سند: 1 شهریور 1343
موضوع: مهندس والا نماینده مجلس شورای ملی
متن سند:
گزارش اطلاعات داخلیشماره: 1493 /326
موضوع: مهندس والا نماینده مجلس شورای ملی تاریخ گزارش: 1 /6 /43
مهندس والا مدیر مجله تهران مصور1 به یکی از دوستان خویش گفته است برخلاف آنچه شهرت دارد دکتر اقبال کاندید نخست وزیری نیست و چون صد در صد مورد اعتماد شاهنشاه است مأموریت دارد که با مسافرت به کشورهای مختلف جهان و ملاقات با محافل سیاسی و اقتصادی و بین‌المللی بنفع ایران و شاهنشاه فعالیت‌هایی را انجام دهد و تاکنون توانسته است قسمتی از مأموریت خود را بخوبی اجرا کند. مهندس والا گفته است تبلیغاتی که در جرائد ایران بنفع دکتر اقبال صورت می‌گیرد برای اینست که او را شخصیت فوق‌العاده‌ای معرفی کنند تا در ملاقات و مذاکره با زمامداران جهان به نظریات او ارزش بیشتری قائل شوند. در محافل سیاسی می‌گویند دکتر اقبال در برقراری روابط دوستانه بین ایران و کشورهای بزرگ نقش عمده‌ای دارد و حتی اجازه دارد از جانب شاهنشاه هرگونه وعده‌ای که لازم باشد برای اجرای نظریات دولت ذینفع بدهد.
توضیحات سند:
___۱- مجله تهران مصور: احمد دهقان در اصفهان متولد شد و در سال ۱۳۰۴ به تهران آمد و اولین شغل او عکاسی بود سپس هنرپیشه شد مدتی نیز کار فیلمبرداری کرد اما باز موفق نشد. بعد در اداره روزنامه اطلاعات استخدام شد پس از وقایع شهریور ۱۳۲۰ دهقان با عباس نعمت سردبیر مجله تهران مصور آشنا شد. تهران مصور بصورت منظم منتشر نمی‌شد. قراردادی بین دهقان و عباس نعمت منعقد گردید که بر اساس آن مجله تهران مصور بصورت منظم منتشر شد. در وقایع ۱۷ آذر ۱۳۲۱ قوام نخست وزیر وقت تمام نشریات را توقیف کرد و امتیاز تهران مصور را هم لغو کرد و دهقان بازداشت شد. پس از آزادی امتیاز روزنامه تهران مصور را احمد دهقان اخذ کرد دهقان باقوام شدیداً مخالف بود، ولی هنگام خودمختاری آذربایجان نسبت به قوام لحن ملایمی پیش گرفت تهران مصور چند بار توقیف و آزاد شد. احمد دهقان در زمان کابینه قوام به وکالت مردم خلخال در مجلس شورای ملی رسید. احمد رابطه بسیار نزدیکی با دربار داشت بویژه ارتباط نزدیک با اشرف پهلوی برقرار کرده بود یکی از مسائل جنجال برانگیز چاپ خاطرات کریم روشنیان در مجله تهران مصور بود. کریم روشنیان در شوروی بسر می‌برد و جاسوس شوروی‌ها بود او را جهت همکاری با حزب توده به ایران فرستادند اما او خود را تسلیم مأموران مرزی می‌کند و مأموریت خود را افشا می‌کند احمد دهقان که فردی ضد کمونیست بود یادداشت‌های او را از سال ۱۳۲۸ تا ۱۳۲۹ منتشر ساخت و این موضوع باعث اختلاف بین احمد دهقان و رزم‌آرا شد. رزم‌آرا می‌خواست با متوقف کردن این مقالات اعتماد شوروی‌ها را بدست آورد. ابتدا فشار بر احمد دهقان آورد ولی اثری نبخشید تا اینکه از در احضار روشنیان برای خدمت سربازی در آمد و مرتب پیگیری می‌کرد تا بتواند او را به سربازی ببرد اما احمد دهقان او را پنهان و یادداشت‌ها را مرتب چاپ می‌کرد. شوروی‌ها از شخص دهقان ترسی نداشتند بلکه از کسانی که پشت سر او بودند می‌ترسید. دربار کاملاً با دهقان موافق بود و امریکائی‌ها او را تقویت می‌کردند. دهقان در دفاع از سلطنت کوتاهی نمی‌کرد و دهقان از درافتادن با حزب توده پا را فراتر گذاشت و به مبارزه با دولت شوروی پرداخت. تا اینکه در ۵ تیر ۱۳۲۹ توسط حسن جعفری به قتل رسید و ۲۱ روز بعد رزم‌آرا نخست وزیر شد. «زندگی سیاسی رزم‌آرا جعفر مهدی‌نیا ص ۲۶۰»
«مجله تهران مصور به روایت اسناد / تهران / ۱۳۷۸»