موضوع : اختلافات ایران و عراق و تعویض ارتشبد آریانا
تاریخ سند: 24 اردیبهشت 1348
موضوع : اختلافات ایران و عراق و تعویض ارتشبد آریانا
متن سند:
به : 322 از : 20 ه7شماره : 43820 20/ ه 7 در مورخه 22 /2 /48 در بازار تهران از طرف اصناف تظاهراتی بر علیه اقدامات دولت عراق در مسجد شاه به عمل آمده بود و پس از تظاهرات مذکور بازاریها درباره آن صحبت می کردند که بطورکلی آزار زوار مورد نارضایتی افراد متدین گردیده است ولی مخالفین اینطور شایع می نمایند که طرفداری ایران از اسرائیل مورد اعتراض عراق می باشد.دکتر قراچورلو اظهار می داشت فعالیت هایی که بنام جبهه ملی در خارج از کشور بر علیه دولت ایران می شود نمی توان گفت که گردانندگان آنها از افرادی مانند جبهه ملی های سابق تشکیل شده باشد بلکه در این کار دست عناصر افراطی راست مانند فئودالها و حتی عناصر افراطی چپ وجود دارد که در حال حاضر در مقابل دولت ایران جبهه های متضاد با یکدیگر همکاری دارند.
1 دکتر قراچورلو مدعی بود تغییرات اخیری که در کادرهای بالای ارتش به عمل آمده در بین بازاریها و کسانی که در امور سیاسی اظهار نظر می نمایند دلیل مبارزه نهانی انگلیس و امریکا است تغییر ارتشبد آریانا با شایعاتی که چندی قبل وجود داشت که او می خواسته کسب قدرت نماید و ضمنا از کشور عراق دیدن کرده بود او را طرفدار سیاست انگلیسیها می دانند و حتی دولت عراق از آریانا پشتیبانی کرده است همینطور تغییر فرمانده سابق نیروی زمینی به جریانات مذکور بستگی دارد و او هم با آریانا هم عقیده بوده است ولی تیمسار مین باشیان کاملاً مورد اعتماد می باشد.
قراچورلو اظهار می داشت در بازار در مورد اختلافات ایران و عراق از نظر فکر و عقیده دو دستگی وجود دارد عده ای متدین هستند و در امور سیاسی دخالت نمی نمایند آنها اصولاً تحت تأثیر تبلیغات دولت و مندرجات مطبوعات قرار گرفته و از آزار زوار و ایرانیان در عراق اظهار عدم رضایت می نمایند و دولت را تائید می کنند ولی عده ای از بازاریهای متدین افراطی که مخالف یهودیها هستند و ضمنا از روحانیونی مانند خمینی طرفداری می کنند مخالف دولت هستند.
توضیح منبع : دکتر قراچورلو شخصا فعالیتی ندارد که مخالف دولت باشد ولی شغل او در راه آهن و کاری که در بازار انجام می دهد ایجاب می کند که همه روزه با عده ای تماس داشته باشد.
توضیح رهبر عملیات: درباره اختلافات ایران و عراق و اظهارات قراچورلو قبلاً گزارشاتی ایفاد گردیده است درباره تعویض ارتشبد آریانا و شایعات مربوط به تعویض وی قبلاً گزارشاتی ایفاد گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ جبهه ملی ایران در اروپا.پس از ایجاد جبهه ملی دوم در تیرماه 1339 در ایران، گروهی از هواخواهان دکتر مصدق و جبهه ملی در آلمان و فرانسه گرد آمدند و سازمانهای اروپایی جبهه ملی ایران را ایجاد کردند.
ساختار این سازمانها مانند جبهه ملی دوم در ایران بود.
پس از چند ماه نشریه ای به نام «ایران آزاد» منتشر کردند.
از ویژگیهای سازمان های مزبور عدم تجانس فکری و سیاسی بین رهبران و فعالان آن بود.
گروهی از فعالان سازمان دانشجویان وابسته به جبهه ملی در دانشگاه تهران نیز که به تدریج برای ادامه تحصیل به اروپا رفته بودند، به سازمانهای اروپایی جبهه ملی ایران پیوستند.
اینان که با روش محافظه کارانه سران جبهه ملی در ایران مخالف بودند، جناح دیگری به جناحهای موجود سازمان های اروپایی افزودند.
سران و فعالان سازمانهای اروپایی جبهه ملی ایران دیدگاه سیاسی و اجتماعی مشخصی نداشتند.
برخی چپگرا و عده ای ملی گرا با گرایش مذهبی و بعضی دیگر نیز جاه طلب بودند یا منش ماجراجویی داشتند.
در مجموع گروه نا متجانسی بودند با نقطه نظرهای مختلف که هر چند رابطه منظم و ارگانیک با شورای عالی جبهه ملی در تهران نداشت، از جبهه ملی دوم و آرمانهای مصدق پشتیبانی می کرد.
با همه کوششی که برای ایجاد و همبستگی نیروهای ملی به عمل آمد، ایجاد جبهه ملی سوم در اروپا به علت اختلاف نظرها، خودخواهی ها ، جاه طلبی ها، چپگرایی و بینش سوسیالیستی گروهی از رهبران و فعالان آنان پا نگرفت.
سازمانهای دانشجویی جبهه ملی ایران در اروپا نیز بطور پراکنده به ابتکار خود عمل می کردند.
گروهی از فعالان، نشریه ای به نام «خبرنامه» منتشر کردند.
تعدادی دیگر از فعالان جبهه ملی هواخواه مبارزه مسلحانه و جنگ چریکی بودند.
سازمانهای دانشجویی جبهه ملی در اروپا تا اواسط دهه 1350 بی آنکه فعالیت چشمگیری داشته باشد، ابراز وجود می کردند و گاه اعلامیه هایی در مخالفت با رژیم شاه منتشر می نمودند.
ر.ک : تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران، ج 1، ص 458 تا 461 .