تاریخ سند: 17 خرداد 1337
بیوگرافی
متن سند:
شماره: 2 /3 /41/ب تاریخ:17 /3 /1337
بیوگرافی
اللهیار صالح
1 اللهیار 2 . صالح 3 . الهیار 4 – 5 . 1275 شمسی در تهران[کاشان] 6 . تهران 7 . قد باریک، نسبتاً بلند، صورت کشیده 8 . منتظر الوکاله و خانهنشین 9 . خیابان فخررازی کاشی 39 تلفن 43681 10 . شخصی 11 . مسلمان 12 . متأهل است و نام خانم او مهین بانو 13 . ایرانی، دختر آقای انگجی معروف 14 . یک پسر به نام فریدون و یک دختر به نام پروین 15 . فریدون در سازمان برنامه و پروین خانهدار است 16 . دکتر صالح و جهانشاه صالح 17 . دکتر صالح 18 . اکثر رجال و هم دورههای خود 19 . سالم 20 . سیگار 21 . متوسط 22 . در تهران خیابان دانشگاه 23 . تحصیلات اولیه در کالج آمریکایی انجام گرفته 24 . فرانسه، عربی، انگلیسی 25 . در رشته حقوق 26 . ندارد 27 . حالیه مجلات روز 28 . به دید و بازدید دوستان قدیم خود 29 . فوقالعاده مایل است در مجلس نماینده باشد 30 . خودخواه 31 . عصبانی 32 . فوقالعاده 33 . زیاد 34 . منشی سفارت آمریکا در تشکیلات جدید عدلیه مرحوم داور1 ایشان را به آن وزارتخانه برد، پس از آنکه چندی در عدلیه بود، مستنطق مدعیالعموم، قاضی استیناف و مدعیالعموم دیوان کیفر بود؛ بعد به وزارت دارایی منتقل شد و در آنجا نیز به مقامات مختلف و از آن جمله به ریاست اداره انحصار تریاک، بعد از آن چندی مدیر کل و معاون وزارت دارایی بود، سپس از کار دولت کنارهگیری کرد. به علیآباد کاشان رفت و به حفر قنات و امور کشاورزی پرداخت. بعد از مدتی به تهران آمده مجدداً مدت یک سال و نیم در کشورهای متحد آمریکای شمالی رئیس هیئت بازرگانی ایران بود. بعد به ایران مراجعت و چند ماهی رئیس بانک رهنی بود و بعد برای خرید چای و قماش و کالاهای دیگر مأمور هندوستان شد. بعد از مدتی که در هندوستان بود به ایران مراجعت و در کابینه دوم ساعد نیز به وزارت دادگستری منصوب گشت و بعد از مدتی بیکار بودن، در زمان مصدق هم وزیر دارایی بوده 35 . امتیازاتی که در دوران خدمت خود داشته 36 – 37 . مدت یک سال و نیم در کشورهای متحد آمریکا از طرف دولت و رئیس هیئت بازرگانی بود و مدت هم از طرف دولت به هندوستان برای خرید چای و قماش و سایر کالاهای دیگر رفته است 38 . آمریکایی 39 . آمریکایی 40 . حالیه هیچ[حزب ایران] 41 . در هفته یک روز اختصاص به دید و بازدید دوستان و بقیه را در منزل استراحت میکند، در زمان اوقات مصدق سفیرکبیر ایران در آمریکا بود.
بخش 4 . 18 /3
از مطالب فوق بهرهبرداری و بیوگرافی نامبرده تنظیم گردیده، در پرونده اللهیار صالح ضمیمه و بایگانی شود 26 /2 /39
توضیحات سند:
1. على اکبر داور، فرزند کربلایی علیخان معروف به کلبعلیخان خازنخلوت، در سال 1264 ش در تهران متولد شد. وى پس از کسب درجه دکترا در رشته حقوق از ژنو به ایران بازگشت . علی اکبر داور کارمند عدلیه و سپس دادستان تهران شد. وی حزب رادیکال را تشکیل داد و روزنامه مرد آزاد را منتشر کرد. مدتى نیز رئیس فرهنگ و سپس چند دوره نماینده مجلس و وزیر فواید عامه، عدلیه و سپس دادگسترى و مالیه بود . داور در کابینههاى محمدعلى فروغى ذکاءالملک، مستوفى الممالک و مهدیقلی هدایت عضویت داشت. در کابینه مستوفى الممالک براى اصلاحات در وزارت عدلیه اختیارات گرفت و عدلیه را منحل کرد، محاکم شرع را تعطیل و دادگسترى جدید را بر طبق اصول اروپایى تدوین کرد و جمع بسیارى از جوانان تحصیل کرده در اروپا را وارد دادگسترى نمود. در کابینه مهدیقلی هدایت به سمت رئیس هیأت نمایندگى ایران در جریان تجدید قرار داد نفت دادرسى در سال 1312 ش به ژنو رفت و قراردادى را که به مراتب از قرارداد دارسى ننگینتر و به ضرر ملت ایران و به نفع دولت انگلستان بود، با دولت انگلستان منعقد کرد و در ازاى این خدمت پس از سیدحسن تقىزاده وزیر دارائى شد. وى یکى از سه رأس مثلث یاران رضاخان (تیمورتاش، فیروز و داور) بود و همو بود که براى اولین بار مسأله ریاست جمهورى را به رضاخان آموخت و وى را به فکر ریاست جمهورى انداخت و از نمایندگان براى سلطنت رضاشاه امضا گرفت. از دیگر اقدامات داور انعقاد اولین قرارداد امتیاز نفت شمال و شرق ایران، بین ایران و آمریکا بود، وى سه روز بعد از انعقاد قرار داد مغضوب رضاخان واقع شد و در سال 1315 با تریاک خودکشى کرد و رضاخان اجازه تشییع جنازه وى را نداد.
منبع:
کتاب
اللهیار صالح به روایت اسناد ساواک-جلد اول صفحه 109