صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : اخبار و شایعات و جریانات روز

تاریخ سند: 5 تیر 1342


موضوع : اخبار و شایعات و جریانات روز


متن سند:

شماره : 1341/ د ـ 2 بخش 311 1ـ آقای نجفی (مرعشی) که از مراجع روحانی قم بود و می گفتند که از موافقین اصلاحات ارضی و اقدامات دیگر دولت است بعد از بازداشت خمینی در قم به منبر رفته و به توقیف خمینی اعتراض کرده و بعدا او به اتفاق شریعتمداری هر دو به تهران آمده و در شهرری اقامت گزیده اند می گویند این دو نفر به دولت پیغام داده اند که یا خمینی را آزاد کنید و یا ما را هم با او توقیف کنید.
2ـ یکی از افراد وابسته به محافل روحانی می گفت.
چون شریعتمداری و آقای نجفی به شاه عبدالعظیم آمده و آنجا اقامت کرده اند دولت قصد داشته که ماجرایی ایجاد و آنها را بازداشت کند و به همین منظور در روز سه شنبه 28 خرداد عده ای پیراهن سیاه ترتیب داده که روز چهارشنبه 29 خرداد که بنا بوده مردم شهرری عزاداری برای امام حسین کنند داخل جمعیت شده و ضمن عزاداری به آرامگاه رضاشاه حمله کنند و دولت هم از این جریان استفاده شریعتمداری و آقای نجفی را مسبب این قضیه معرفی کند و آنها را دستگیر سازد.
2ـ باز همین شخص می گفت چند روز قبل سرلشگر پاکروان رئیس سازمان امنیت در جلسه ای که تجار و بازرگانان داشته اند شرکت کرده و به آنها گفته است.
اعلیحضرت از جریانات اخیر ناراحت شده اند و اگر وضع به همین منوال پیش رود ممکن است استعفا کنند و اضافه کرده است که خوبست تجار و بازرگانان و بازاریان در مورد خواسته های خود با اعلیحضرت ملاقات کنند ولی شخصی به نام ابوحسین در جواب رئیس سازمان امنیت گفته است خواست ما خواست علما است و ما پیرو مراجع روحانی هستیم و اگر قرار باشد مذاکره ای صورت گیرد بایستی با روحانیون انجام شود.
4ـ افراد عامی و عوام الناس این روزها برای خمینی کرامات و معجزاتی می تراشند مثلاً می گویند هفته قبل شاه به ملاقات خمینی رفته ولی وقتی به اتاق او وارد می شود خمینی از نظرش غایب می شود ولی وقتی شاه از اتاق خارج می شود خمینی ظاهر شده و او را می بیند نظیر این افسانه ترهات دیگری می بافند و می گویند.
5 ـ می گویند آمریکاییها به مقامات ایرانی پیشنهاد کرده اند که یکی از سران جبهه ملی به نخست وزیری برگزیده شود و فردی که بیشتر مورد مورد نظر آمریکاییهاست اللهیار صالح1 می باشد.
6ـ می گویند چون بارفروشهای میدان در تظاهرات 15 خرداد نقش مهمی داشته اند لذا دولت قصد دارد میدان و مرکزیت آن را از بین ببرد و خود را از دست اراذل میدان خلاص کند.
7ـ عده ای آقای اسداللّه علم نخست وزیر و دکتر باهری را منتسب به فرقه بهائی قلمداد می کنند و می گویند مشارالیه از سابق بهائی بوده اند.
8ـ با آن که اعلیحضرت صریحا اظهار داشته اند که انتخابات در اواخر تابستان شروع می شود معذالک عده زیادی عقیده دارند که انتخابات به این زودی ها انجام نخواهد شد این عده برای توجیه نظر خویش می گویند اگر ناآرامی ها باز شروع شود باز سخنرانی، میتینگ، تظاهرات و سروصدا آغاز خواهد شد.
دولت با این جریانات مخالف است.
به علاوه با وضع خاص کنونی معلوم نیست که دولت چه روشی در انتخابات پیش خواهد گرفت که مانند دو انتخابات قبلی کار به بطلان یا انحلال مجلسین نکشد.
گیرندگان : اداره دوم کل سوم ـ اداره سوم کل سوم این نسخه در پرونده تظاهرات 15 خرداد بایگانی شود.
شهابی

توضیحات سند:

1ـ اللهیار صالح اردیبهشت 1276 شمسی در آران کاشان به دنیا آمد.
فرزند آقا سیدحسن خان مظفرالممالک (کارمند دولت) نایب الحکومه دهستانهای «آران»، «بیدگل» و «نوش آباد» بود.
اللهیار صالح همراه با دو برادر (خویش علی پاشاخان و جهان شاه خان از فرزندان میرزا حسن خان مبصرالممالک) در کودکی زیر نظر یکی از اعضای حزب دمکرات در کاشان به نام میر سیّد محمد پرورش، قرار می گیرد و در مدرسه ای که نامبرده بنا کرده بود به سوادآموزی می پردازد میر سیّد محمد پرورش آنگاه که چند سالی در کاشان از راه تشکیل مدرسه و آموزش نونهالان توانست شماری از جوانان را بفریبد و به سوی گروه زیر زمینی فراماسونری بکشاند به سبب فشار مردم و روحانیان آن مدرسه را بست و راهی تهران شد و به پیشکاری شاهزاده عین الدوله گمارده شد پرورش در پی بازگشت از کاشان اللهیار صالح را نیز با خود به تهران برد نخست او را به مدرسه فرانسویها فرستاد لیکن دیری نپایید که وی را از آن مدرسه بیرون آورد و به مدرسه ای که آمریکائیها بنیان نهاده بودند فرستاد بدین گونه اللهیار صالح که بیش از 16 سال نداشت زیر نظر آمریکائیها قرار گرفت.
وی تحصیلات ابتدائی خود را در همان زادگاهش آغاز کرد و بعد برای تکمیل آنها رهسپار تهران شد و در مدرسه امریکائیها به تحصیلات خود ادامه داد.
بعد از اتمام تحصیلات در آنجا به عنوان مترجم در سفارت امریکا مشغول کار شد.
پس از ده سال خدمت در آنجا در سال 1306 شمسی به پیشنهاد علی اکبر داور وارد خدمت دادگستری شد.
صالح تا سال 1312 در وزارت عدلیه بود و پس از آن چون علی اکبر داور به سمت وزیر مالیه (دارائی) انتخاب گردید وی هم به آنجا منتقل شد.
و در همان بدو ورود به ریاست کل انحصارات دخانیات که جدیدا تأسیس شده بود منصوب شد و پس از چندی به ریاست کل گمرک انتخاب شد.
بعد از آن صالح به معاونت وزارت مالیه برگزیده شد.
در سال 1321 اللهیار صالح به وزارت دارایی در کابینه احمد قوام رسید.
پس از آن در کابینه سهیلی که از 28 بهمن 1321 آغاز گردید به همان سمت انتخاب شد.
متعاقب آن در 1323 در کابینه محمد ساعد مراغه ای به وزارت دادگستری رسید.
در دیماه 1324 تا پایان آن سال در کابینه ابراهیم حکیمی (کابینه اول و دوم) سمت های وزیر دادگستری، وزیر مشاور و وزارت کشور را عهده دار گردید.
در همین سال که حزب ایران تشکیل شد وی وارد آن و بعدا یکی از کارگردانان اصلی آن شد که در تیر ماه 1325 چون با حزب توده و حزب دمکرات پیشه وری ائتلاف کردند حزب دچار تشنج و انشعاب شد.
در سال 1328 به عضویت جبهه ملی درآمد و در همین سال به عنوان نماینده دوره شانزدهم از کاشان انتخاب شد.
در سال 1330 در کابینه مصدق وزیر کشور شد و عضو هیأت نمایندگی ایران در شورای امنیت و دیوان دادگستری بین المللی لاهه نیز بود.
در سال 1331 سفیر ایران در آمریکا شد که بعد از روی کار آمدن دولت کودتا استعفا داد.
در انتخابات مجلس بیستم از کاشان به نمایندگی انتخاب شد.
در همین سال با انحلال مجلس به تجدید فعالیت در جبهه ملی پرداخت.
در سال 1341 نزدیک هشت ماه به زندان افتاد.
در سال 1343 از امور اجرایی جبهه ملی کناره گیری کرد.
و سرانجام در 12 فروردین ماه سال 1360 از دنیا رفت.

منبع:

کتاب قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 8 صفحه 251

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.