طرح عملیاتی نوروز
تاریخ سند: 15 خرداد 1346
طرح عملیاتی نوروز
متن سند:
تاریخ:15 /3 /1346طرح عملیاتی نوروز
بخش امنیت داخلی ساواک استان کرمان
1ـ مقدمه (شامل وضع عمومی)
چنانکه استحضار دارند و برابر سوابق موجود پخش اعلامیه و فعالیت افرادی که مبادرت به تهیه و پلی‌کپی و توزیع این کار می‌نمایند از بدو تشکیل ساواک کرمان (دی‌ماه سال 1342) تاکنون ادامه داشته و دارد و در این مدت بارها و به عناوین و موقعیت‌های زمانی مختلف در شهر کرمان اعلامیه‌هائی به طرفداری از روحانیون مخالف پخش گردیده است و متأسفانه در گذشته توفیق نسبت به پیگیری و شناسائی عاملین اینگونه جریانات حاصل نشده و اقدام صحیح و مثبتی به عمل نیامده است در شش ماهه دوم سال 45 و اوایل سال جاری اقداماتی از طریق این ساواک جهت پی بردن به جریان پخش اعلامیه و شناسائی عاملین اصلی به عمل آمده که گزارشات آن به موقع تقدیم گردیده است و از جمله گزارش جامعی طی شماره 2119/ﻫ ـ 10 /2 /46 که در آن خلاصه اقدامات انجام شده به استحضار رسیده است اینک که موضوع با بررسی کامل تعقیب و مقدمات اجرای طرح فراهم گردید با توجه به مهم بودن جریان و وقایع گذشته مبادرت به تهیه این طرح گردیده است
2ـ هدف یا مأموریت
شناسائی کامل افراد شرکت‌کننده در این جریان (پخش اعلامیه) و به دست آوردن مشخصات کامل افراد نویسنده و تهیه‌کننده و توزیع‌کنندگان اعلامیه‌های پلی‌کپی شده محل استقرار ماشین پلی‌کپی ماشین تحریر و سایر وسایل
3ـ منظور
به دست آوردن مدارک و اسناد کافی و دادگاه‌پسند برای دستگیری و تحت تعقیب قانونی قرار دادن افراد مذکور به طوری که اینگونه اقدامات بطور کلی در این استان کرمان ریشه‌کن گردد.
4ـ سوابق (شامل حقایق مسئله)
چنانکه در مقدمه و گزارش‌های تقدیمی به تفصیل تشریح گردیده مدتهاست که پخش اعلامیه در شهر کرمان سابقه دارد و به موقع قسمتی از آنان جمع‌آوری و به مرکز ارسال گردیده و با توجه به همان سوابق برای نفوذ در این شبکه بهترین راه انتخاب و نشان کردن منبع واجد شرایط بوده است که اقدام و نفوذ داده شده است.
5 ـ فرضیه‌ها
ممکن است این افراد که مبادرت به تهیه و پخش اعلامیه می‌نمایند با سایر جناح‌های افراطی از قبیل وابستگان جبهه ملی.1 نهضت آزادی و یا حزب منحله توده.2 روحانیون افراطی مخالف در تماس و مراوده باشند و از فکر و ایده‌های آنان در بین اعلامیه‌های خود استفاده نمایندکه با ادامه عملیات و پیگیری موضوع این مطلب روشن خواهد شد.
6 ـ اقدامات انجام شده
1ـ شخصی از بین کسبه بازار نشان و به داخل این شبکه نفوذ داده شده که تاکنون موفقیت‌هائی به دست آورده است و گزارشات آن به موقع تقدیم گردیده است.
2ـ با توجه به نفوذ منبع در هدف مذکور تاکنون افرادی از این شبکه شناخته شده‌اند که سوابق آنان جمع‌آوری و مشغول تحقیق درباره یکایک آنان و تکمیل پرونده انفرادی می‌باشد.
7ـ برنامه عملیاتی آینده.
الف ـ نوع عملیات.
1ـ ادامه نفوذ منبع نشان شده و جلب اعتماد کامل کارگردانان اصلی در هدف مذکور و به دست آوردن اطلاعات کلی از نحوه اجرای برنامه و افکار مضره و عملیات افراد شبکه مذکور.
2ـ در صورت به دست آوردن موقعیت مناسب و لازم استخدام منبع دومی از بین افراد شبکه به وسیله تحبیب یا تهدید و یا مادی.
ب ـ اجراء.
با توجه به پاسخ موارد بالا که معروض گردید و به دست آوردن مدارک لازم و روشن شدن سازمان شناسائی افراد ـ نحوه ارتباط با سایر جناح‌ها و وسایل ـ بودجه به موقع نسبت به دستگیری عاملین ـ اقدام گردد و کاملاً ریشه‌کن شود.
پ ـ هماهنگی‌ها.
چون در این اواخر عاملین پخش اعلامیه به هوشیاری و مسلط بودن مأمورین مربوطه به اوضاع واقف گردیدند و مشاهده نمودندکه اعلامیه‌ها بلافاصله پس از پخش توسط مأمورین جمع‌آوری می‌گردد و منظور نهائی آنان که تخریب افکار می‌باشد انجام نمی‌گیرد لذا دامنه فعالیت خود را از شهر کرمان گسترش داده و در دو بخش از بخش‌های تابعه شهر کرمان مبادرت به پخش اعلامیه نمودندکه به موقع نسبت به جمع‌آوری و شناسائی عاملین اصلی با کمک و مساعدت ژاندارمری اقدام شد و چون از طریق پست هم اسفاده می‌کردند برای سانسور نیز اقداماتی به عمل آمد چون مشاهده گردید که مأمورین انتظامی (شهربانی و ژاندارمری) اغلب افرادی را بدون مدرک فقط به نام سوء‌ظن به پخش اعلامیه دستگیر و پس از اینکه مدتی مشارالیه را معطل می‌نمایند بدون اخذ نتیجه مرخص می‌کنند و این موضوع ممکن بود به عملیات در جریان لطمه وارد نماید لذا موضوع در شورای هم‌آهنگی ضداطلاعاتی رده یکم استان در مورخه 8 /3 /46 مطرح و تصمیم گرفته شد که مراجع مذکور تا مدرک کافی و لازم درباره کسی به دست نیاوردند از بازداشت خودداری نمایند و هرگونه اطلاعی در مورد پخش اعلامیه به دست آوردن ساواک را در جریان امر قرار دهند.
ت ـ حفاظت.
چون در جریان اقداماتی که در گذشته از طرف ساواک درباره دستگیری و یا بازجوئی از افراد این شبکه شده است با اصول فنی و حفاظتی منطبق نبوده است لذا افرادی که در این مورد فعالیت مضره دارند تا حدودی هشیار شده و ایجاب می‌کند اجرای این طرح با حفاظت کامل تا اخذ نتیجه نهائی انجام شود لذا رهبری عملیات به رئیس بخش امنیت داخلی محول گردید که تا خاتمه کار اقدام نماید.
ث ـ ارتباطات.
در مواقع ضروری و فوری و فوتی به وسیله تلفن تماس و قرار یک ملاقات حضوری و پنهانی با منبع گزارده می‌شود.
ج ـ شرایط محل.
با توجه به گزارش شماره 2195/ﻫ ـ 13 /2 /46 پیوستگی خاصی بین بعضی از متنفذین با محافل مذهبی موجود است که این افراد موجبات امرار معاش و اداره این محافل را فراهم می‌سازند و محافل روحانی نیز مجری نظرات متنفذین بوده‌اند و با در نظر گرفتن اختلافات مذهبی که درگذشته در این استان وجود داشته (بالاسری و شیخی) و آثارش هنوز باقیست این قبیل افراد که در حال حاضر فعالیت مضره دارند مستقیم و غیرمستقیم مورد حمایت بعضی از متنفذین محلی می‌باشند بدین جهت از نظر ادامه عملیات مقتضیات خاصی را به شرح زیر ایجاب می‌کند.
1ـ موضوع عملیات با کمال دقت و رعایت حفاظت کامل انجام شود.
2ـ چون به واسطه محدود بودن سازمان و نداشتن عوامل تعقیب و مراقبت و تحقیق که در حال حاضر استخدام آنها در جریان است پیشرفت عملیات سریع نخواهد بود لذا با عوامل موجود کوشش خواهد شد که در این مدت نتیجه نهائی حاصل گردد.
3ـ مدارک قاطع و دادگاه‌پسند جمع‌آوری شود و پس از شناسائی کامل کلیه افراد شبکه طبق مقررات دستگیر و تحت تعقیب قرار گیرند.
4ـ برای اینکه رسیدگی به اتهام این افراد بدون دخالت و نفوذ ایادی و متنفذین محلی صورت گیرد و در محیط بی‌طرفی به اتهام آنها رسیدگی شود و حوادث گذشته که در موقع رسیدگی پرونده اتهامی علی لبیبی و داریوش مستقیمی در محل بر علیه ساواک فراهم شد تجدید نگردد به استنادماده 101 قانون دادرسی ارتش رسیدگی به این پرونده در مرکز انجام شود.
ج ـ هزینه‌ها.
عملیات مذکور تاکنون هزینه مهم و زیادی در بر نداشته است و مستلزم واگذاری اعتبار خاصی نیست و مختصر هزینه‌هائی دارد که از محل اعتبار عملیات ویژه اختصاصی خود ساواک محل تأمین و پرداخت می‌گردد.
ح ـ متفرقه.
1ـ منبع مذکور روی ادارات و دوستی که باشخص ریاست ساواک دارد حاضر به این همکاری گردیده و تاکنون از دریافت وجه خودداری نموده است.
2ـ گزارشات وی به نام رمز سیدابراهیم به مرکز ارسال گردیده و در مورد تهیه و ارسال فرم نشان کردن و سایر مدارک وی جهت تعیین شماره رمز اقدام شده که قریباً ارسال خواهد شد.
3ـ با توجه به اینکه افراد شبکه مذکور مدتهاست که به این کار (تهیه و پلی‌کپی و پخش اعلامیه) ادامه داده‌اند و کاملاً و از همه لحاظ رعایت پنهان‌کاری را در عملیات خود می‌نمایند و به تبع نیز هنوز اعتماد کامل ننموده‌اند لذا عجله در کار ممکن است به زیان تمام گردد و عملیات را متوقف سازد و به همین ترتیب که برنامه عملیات پیشرفت کرده است حداکثر تا سه ماه دیگر نتایج نهائی که برای ضربت زدن مناسب باشد به دست خواهد آمد.
8ـ ناظر عملیات (رهبری)
با شخص ریاست ساواک می‌باشد
محل امضاء تهیه‌کننده طرح ـ دانائیان محل امضاء رئیس بخش
15 /3 /46
محل امضاء رئیس ساواک استان کرمان ـ آرشام محل امضاء رئیس اداره
محل امضاء مدیر کل
تصویب می‌شود ـ تصویب نمی‌شود.
توضیحات سند:
1. جبهه ملی: در تاریخ 18 مهر 1328 عده‌ای از مدیران و نمایندگان مطبوعات به منظور اعتراض به انتخابات فرمایشی دورۀ 16 مجلس شورای ملی، در منزل دکتر مصدق جمع شدند و جهت لغو انتخابات مزبور، تصمیم به مبارزه گرفتند. دکتر مصدق که در دورۀ 16 نتوانسته بود به مجلس راه یابد، عملاً رهبری معترضین به انتخابات را به عهده گرفت و در اول آبان 1328 طی جلسه‌ای به اتفاق افرادی چون مشار اعظم، دکتر علی شایگان، محمود نریمان، شمس‌الدین امیرعلایی، دکتر کریم سنجابی و ... جبهۀ ملی را با هدف ایجاد حکومت ملی برای تأمین آزادی انتخابات و آزادی افکار تشکیل داد. به دنبال کودتای امریکایی ـ انگلیسی 28 مرداد 1332 که توسط امپریالیسم تازه به دوران رسیدۀ آمریکا برای جلوگیری از رشد حرکت اسلامی در ایران انجام گرفت، فعالیت جبهۀ ملی متوقف شد و محمد مصدق و دیگر ملّیون دوباره دور هم جمع شده و دکان جبهۀ ملی را که در اوج خفقان و استبداد مسدود بود، به نام «جبهه ملی دوم» در سال 1339 مفتوح کردند. در سال 1341 کنگره‌ای با حضور 170 نماینده متشکل از حزب ایران، حزب مردم ایران، حزب ملت ایران برپایه پان‌ایرانیسم، جمعیت آزادی مردم ایران (جاما) و... برای تعیین خط مشی جبهۀ ملی تشکیل شد. کمیسیون سیاسی این کنگره متشکل از افرادی چون مهندس حق شناس، مهندس مهدی بازرگان، اصغر پارسا، دکتر سنجابی، علی اردلان و... چارچوب فعالیتهای جبهۀ ملی را بر اساس احیای حقوق و آزادی فردی و اجتماعی ملت ایران طبق قانون اساسی، استقرار حکومت ناشی از انتخابات عمومی و دفاع از اصول مشروطیت و اتخاذ سیاست خارجی مستقل ایرانی براساس حفظ مصالح کشور با توجه به اصول هدف‌های منشور ملل متحد و دوستی با همۀ ملل جهانی و مبارزه با هرگونه سیاست استعماری تصویب نمودند. اما این سیاست نیز اعمال نشد و سازمان دانشجویان جبهۀ ملی با شعار «پایداری و مقاومت» به مقابله برخاست و سرانجام جبهۀ ملی دوم نیز بر اثر اختلاف اعضاء بر سر تعیین چارچوب فعالیتهای آن از هم پاشیده شد. و بالاخره «جبهه ملی سوم» متشکل از ملی گراها و معدودی از افراد مذهبی و حتی نیروهای چپ به وجود آمد که پس از مدت کوتاهی به پایان کار خود رسید.(ر.ک: مجلۀ پیام انقلاب، شمارۀ 61 ، مورخ 5 /4 /61 و شماره 63 ، مورخ 2 /5 /61)
2. حزب توده: حزب توده در مهرماه 1320 یک ماه پس از ورود ارتش‌های بیگانه به خاک ایران موجودیت خود را اعلام کرد. موسسان حزب توده از بقایای حزب کمونیست ایران و به ظاهرگروه53 نفر بودند که پیش از شهریور 1320 ه ش مامور اشاعه افکار کمونیستی شده بودند. تا شهریور 1320 تعدادی از آنها در زندان و یا در تبعید بودند. طی فرمان عفو عمومی، 28 شهریور 1320 این افراد آزاد شدند و پس از آن درصدد برآمدند که حزبی به نام حزب توده با مرام کمونیستی بنیان گذاری کنند. افرادی چون سلیمان میرزا اسکندری، دکتر محمد بهرامی، مرتضی یزدی، تقی مکی‌نژاد و احسان طبری جزو مؤسسان حزب و آزادشدگان از زندان بودند که به اشاره دولت شوروی دست به تشکیل حزب توده زدند. اولین جلسه هیأت مؤسسان حزب توده در مهرماه 1320 در منزل سلیمان میرزا اسکندری با حضور 37 نفر از دسته 53 نفر و کمونیستهای دیگر و«علی‌اف» که کاردار سفارت شوروی بود و به صورت ناشناس در جلسه حضور داشت، تشکیل گردید. در این جلسه اعضای کمیته مرکزی انتخاب شدند و مرامنامه حزب به تصویب رسید. حزب توده از تأسیس تا آغاز پیدایش فرقه دمکرات آذربایجان و حزب دمکرات کردستان مدعی بود که یک سازمان ملی است، ولی در همان آغاز راه منحرف شد و با طرح مسأله اعطای امتیاز نفت شمال به شوروی نشان داد که نیروی وابسته به امپریالیسم شرق است. حزب توده سه وزیر، به کابینه ائتلافی قوام وارد کرد که این دوران را دوران طلایی حزب می‌دانند. پس از تیراندازی به شاه در 15 بهمن 1327، حزب توده غیرقانونی اعلام گردید و اعضای آن دستگیر و یا متواری شدند در زمان نخست‌وزیری دکتر محمد مصدق با استفاده از شرایط مساعد و آزادیهای به وجود آمده، یک سری سازمانهای علنی ایجاد و با شعار ملی شدن نفت مخالفت کردند. بعد از کودتای امریکایی ـ انگلیسی 28 مرداد، سازمان نظامی حزب کشف و دوران ورشکستگی حزب فرا رسید. در تمام این دوره که به سال 1357 ختم می‌شود، کار حزب توده در داخل کشور اقدام به سازماندهی حزب و در خارج ستیز ایدئولوژیکی با گروههای ملی‌گرا بود. دوران نهایی حزب توده از سال 1357 می‌باشد که بعضی از آنها معتقد بودند که با استقرار عناصر لیبرال می‌توانند در بازیهای دیپلماسی شرکت کنند و می‌گفتند که نهضت روحانیت و حکومت اسلامی دوامی ندارند و شکننده بودن نظام را حتمی می‌دانستند و با کارهای مخفی به سازماندهی مشغول بودند. این افراد در ظاهر حامی نظام بودند و از نظام حمایت می‌کردند ولی در خفا با خائنانی در ارتش مانند: ناخدا افضلی و سرهنگ عطاران، سرهنگ کبیری و آذرفر، فعالیت پرجوش و خروش جاسوسی به سود شوروی را رهبری می‌کردند. در سال 1361 به جرم جاسوسی و توطئه حزب توده منحل و رهبران آن دستگیر شدند و اعضای کمیته مرکزی به فعالیتهای جاسوسی خود را اعتراف کردند.
سیاست و سازمان حزب توده از آغاز تا فروپاشی مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، خاطرات ایرج اسکندری / تهران / مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی ـ خاطرات نورالدین کیانوری / تهران / دیدگاه / 1374.