موضوع : اظهارات آیت الله گلپایگانی در مسجد اعظم
تاریخ سند: 20 آذر 1345
موضوع : اظهارات آیت الله گلپایگانی در مسجد اعظم
متن سند:
از : 21 به : 316 شماره : 3014 /21 ساعت 9 صبح روز 16 /9 /45 آیت اله گلپایگانی جهت تدریس به مسجد اعظم رفت و عده ای در حدود 1500 نفر از طلاب در آنجا حضور داشتند و به علت فرا رسیدن ماه رمضان گلپایگانی پس از خاتمه جلسه درس اظهار داشت می خواهم مطالبی را برایتان یادآوری کنم اول اینکه اکنون ما در یک دوره قرار گرفته ایم که دوره آزمایش و امتحان است و باید کاری کنیم که روسپید از آن بیرون آئیم و همچنین موضوعی که باعث ناراحتی ما شده مسئله سربازی طلاب است و همه اطلاع دارند که در زمان مرحوم حاج شیخ عبدالکریم نیز از طرف شاه فقید اعلام کردند که بایستی همه جوانان به خدمت سربازی اعزام شوند سپس حاج شیخ تلگرافی برای شاه فقید که در آن موقع در خارج از ایران به سر می بردند مخابره نمود و ضمن آن سؤال کرد که بخشنامه شامل طلاب هم می باشد یا خیر و در جواب تلگراف اعلام نمودند که طلاب معافند در صورتی که امتحانی در بین باشد و ناچار از طلاب امتحان کردند و دو نفر نیز از طرف دولت در آن نظارت داشتند ولی بعدها امتحانات را سخت گرفتند و یک روز حاج شیخ ناراحت شد و به دولت اعلام کرد هر طور که دلشان می خواهد با طلاب رفتار نمایند و خودش کنار رفت ولی چون دولت مشاهده نمود که حاج شیخ ناراحت شده لذا اختیار طلاب را مجددا به دست او سپرد و این روش تا پس از وفات آقای بروجردی ادامه داشت و از آن به بعد دوباره این موضوع را مطرح نمودند ولی ما هم در این باره کوشش نموده و خواهیم نمود تا بتوانیم نتیجه ای بگیریم اگر یادتان باشد پارسال آقای وزیر آموزش و پرورش با من تماس گرفت و یادآور شد که بایستی با طلاب طبق قانون رفتار نمائیم من پاسخ دادم که خودمان از طلاب امتحان می کنیم و چنانکه دنبال بهانه می گردید آن وقت خودتان می دانید زیرا درس ما با درس اداره فرهنگ فرق دارد و قابل مقایسه نیست.زیرا درس مدارس مادی است ولی درس طلاب بر اساس معنویت می باشد و برایگان مقدور نیست که در حضور یک خانم کارمند آموزش و پرورش امتحان دهیم (خنده حضار) دوم اینکه شنیده اید می خواهند افراد را با پول گول بزنند هیچ اشکالی ندارد و شما فقط به دنبال کار خود باشید و اگر آنها مشاهده کردند که کسی دنبالشان نرفت ناچار درب مؤسسه خود را می بندند و اگر هم چند نفری رفتند لطمه ای به کار شما نمی خورد.
سوم اینکه آقایان طلاب که به شهرستانها و دهات عزیمت می نمایند از وضع کار خود و مردم محل ما را آگاه سازند و ببینند چه احتیاجاتی مردم محل دارند و از نظر مبلغ دینی و تأسیس مسجد نیز اوضاع را تشریح نمایند.
پنجم اینکه ما متأسفانه در حوزه علمیه قم حافظ قرآن نداریم و بودجه کافی هم در اختیار ما نیست تا مثل پادشاهان سابق افرادی را که قرآن را حفظ می نمایند مورد تشویق قرار دهیم ولی اگر کسی پیدا شد که این کار را انجام دهد ما حقوق وی را دو برابر می نمائیم در خاتمه اضافه نمود که احتیاج ما به زبان عربی بیش از سایر زبانهاست زیرا دائما با آن سر و کار داریم و بایستی برای آموختن آن چند نفری را تربیت کنیم تا آنان بتوانند زبان مزبور را به سایرین یاد دهند.
این جلسه در ساعت 15ـ10 صبح پایان یافت و طلاب مسجد اعظم را ترک گفتند.
ملاحظات به علت فرا رسیدن ماه رمضان آیات و مدرسین حوزه علمیه قم از روز 16 /9 /45 جلسات درس خود را تعطیل و اغلب از طلاب به سایر شهرستانها و دهات کشور مسافرت نمودند.
آقای ازغندی گزارشی هم در این مورد از شهربانی واصل که مقرر است در بولتن درج شود از مجموع این گزارش و گزارش شهربانی خبری تهیه تا در صورت تصویب در بولتن درج شود.
23 /9