تاریخ سند: 5 آبان 1357
موضوع: وضعیت منطقه
متن سند:
موضوع: وضعیت منطقه
5 /8 /57
حدود ساعت ۱۱:۰۰ روز جاری ۲۰۰۰ نفر از طبقات مختلف زن، بچه، مرد از اهالی بخش کبوترآهنگ واقع در 60 کیلومتری همدان به استادیوم ورزشی محل که جهت آموزش افراد نیروی پایداری در اختیار نیروی پایداری قرار گرفته و وسیله 4 نفر ژاندارم حفاظت میشده به منظور به دست آوردن اسلحه و مهمات به این محله حملهور شده که مأمورین محافظ مبادرت به تیراندازی نموده و از بین جمعیت متقابلاً تیراندازی شده است در این درگیری 6 نفر از مهاجمین به اسامی: ۱- سید هدایت جعفری 45 ساله، ۲- خانم اکرم یعقوبی ۲۱ ساله، ۳- حسین اسمعیلی ۱4 ساله 4- ضیاءالدین ضیایی ۳4 ساله، ۵- محمد مولایی ۹ ساله، 6- باقر یعقوبی مجروح که در بیمارستان اکباتان و پهلوی همدان بستری و سه نفر کشته شدهاند که در حال حاضر در مسجد محل نگهداری و اهالی در نظر دارند همراه اجساد جهت دادخواهی به دادگستری همدان مراجعه نمایند ضمناً انصاریان رئیس دادگاه در محل نبوده و در همدان به سر میبرد و پس از آگاهی از جریان از عزیمت به محل خودداری و عنوان نموده در حال حاضر با توجه به اوضاع منطقه مراجعه نخواهد کرد و تعداد قابل توجهی کفش مهاجمین در محل به جای مانده که توسط مأمورین ژاندارمری به عنوان مدرک جمعآوری گردیده و نیز سه پوکه فشنگ که توسط مهاجمین شلیک شده جمعآوری شده است که نتیجه اقدامات و مشخصات کشته شدگان متعاقباً اعلام میگردد و برابر اعلام ژاندارمری در این درگیری چهار نفر از مأمورین مجروح شدهاند.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت همدان. منشی
گوینده: سلطانی
گیرنده: ناصری نگهبان سوم
ساعت: 16:۱۵
توضیحات سند:
* امروز (5 /8 /57) تظاهرات آرام مردم کبوترآهنگ همدان به خون نشست و در دم 5 نفر شهید و ۱۸ نفر مجروح شدند. «در حالی که بیش از دو هزار نفر از ساکنان کبوترآهنگ برای شرکت در مراسم یادبود کشته شدگان حوادث اخیر همدان در مسجد جامع کبوتراهنگ پیاده عازم مسجد بودند، بین راه دست به تظاهرات آرامی زدند. آنها در حالی که شعارهای مذهبی میدادند، خواستار بازگشت حضرت آیتاله العظمی خمینی و آزادی کلیه زندانیان سیاسی بودند. هنگام گذشتن از مقابل گروهان ژاندارمری از سوی مردم مورد استقبال قرار گرفتند و مردم به آنها شاخههای گل دادند. در لحظههای پایان این راهپیمایی درست زمانی که تظاهر کنندگان از مقابل سازمان تربیت بدنی میگذاشتند، شش ژاندارم مأمور خدمت در نیروی پایداری که در آن محل چریک تربیت میکنند، با جمعیت برخورد میکنند و در اثر تیراندازی به سوی جمعیت پنج نفر در همان لحظههای اول حادثه کشته میشوند.»
(اطلاعات، ش ۱۵۷44، ص 4) محمد شعاعی ۲۱ ساله، على مسلمخانی ۲۷ ساله، علیقلی آشوری ۵۵ ساله، محمود لطفی ۲۵ ساله و عمران نجاری ۲۱ ساله نام شهدایی بود که همین منبع به آنها اشاره کرد. تعدادی از زخمیها در روزهای بعد به شهادت رسیدند. (رستاخیز، ش ۱۰۵۲، ص ۱۳)
امروز (5 /8 /57) تظاهرات گستردهای در شهر نهاوند شکل گرفت و بیش از ده هزار نفر از طبقات مختلف مردم در آن شرکت کردند. «تظاهرات از مسجد جوانان این شهر آغاز شد. سپس در پایان تظاهرات حجتالاسلام والمسلمین علی حیدری به سخنرانی پرداخت.» (اطلاعات، ش ۱۵۷۶5، ص ۲)
«ساعت ۵:۰۰ روز 5 /8 /57 مجسمه داریوش در میدان داریوش در همدان که در انتهای شهر قرار دارد بوسیله شخص یا اشخاص ناشناس منفجر که در نتیجه سرپیکره جدا شده است.» (پرونده ۱۰6۹۸۷، ج ۲)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار استان همدان، کتاب سوم صفحه 156