موضوع : اظهارات دکتر شاپور بختیار
تاریخ سند: 21 دی 1343
موضوع : اظهارات دکتر شاپور بختیار
متن سند:
شماره : 22620 /20 اخیرا دکتر شاپور بختیار در مورد فعالیت محمد درخشش1 اظهار نموده که این همان وکیل بعد از 28 مردادی است که این همه ضربت به نهضت ملی زد حالا می خواهد مبارزه ملی انجام دهد.نظریه منبع : ظاهرا دکتر شاپور بختیار مخالف همکاری اعضا حزب ایران با وی می باشند رونوشت برابر اصل است در این مورد اقدام شده است فعلاً در پرونده دکتر شاپور بختیار بایگانی شود 4 /11 /43
توضیحات سند:
1ـ محمد درخشش در سال 1294 ش.در تهران متولد شد.
وی، تحصیلات خود را در دانشسرای عالی تهران، در رشته تاریخ و جغرافیا به انجام رساند.
مهمترین شغل اجرایی درخشش پیش از وزارت، بازرسی عالی وزارتی و ریاست اداره اعزام محصل بود محمّد درخشش، در دوره هیجدهم، وکیل مجلس شد.
در این دوره، با خواندن لایحه خلیل ملکی علیه قرارداد کنسرسیوم نفت ـ که امینی عاقد آن بود ـ یکی از طولانی ترین نطقهای مجلس را در مخالفت با قرارداد، ایراد نمود که به علّت طولانی شدن نطق، نورالدین امامی، معاون مجلس توانست نطق وی را با وعده یک کراوات «سولکا» خاتمه بخشد (کراوات سولکا، نوعی کراوات فرانسوی بود که استفاده از آن، نشان اشرافیت و تفاخر بود.) محمد درخشش ـ که قبل از آذر سال 1325، در «اتّحادیه معلّمان» وابسته به حزب توده فعّالیت می کرد ـ دبیر معمولی بود و به علّت اظهار علاقه زیاد به حزب توده، رئیس هیئت مدیره اتّحادیه گردید و بعد از آذر 1325 و دستگیری جمعی از اعضای اتحادیه، وی، آن را به نیرویی مستقل و تحت اختیار خود تبدیل کرد.
درخشش، باشگاه معلمان را تأسیس کرد و با گردآوردن معلّمان در یک تشکل، روزنامه «مهرگان» را به نام ارگان این گروه منتشر ساخت.
محمد درخشش، از دوستان نزدیک علی امینی و سیّدجعفر بهبهانی بود و با به راه انداختن اعتصاب گسترده معلّمان کرمانشاه، زمینه ساز سقوط دولت جعفر شریف امامی و روی کار آمدن امینی شد.
به پاس نقشهای پشت پرده اش، امینی، او را به وزارت فرهنگ منصوب کرد.
محمد درخشش ـ که رئیس جامعه معلمان بود ـ در طی دوران ریاستش، نه تنها اقدامی برای بهبود وضعیت معلمان نکرد (البته به استثنای نتایج اعتصابات) بلکه از آن، به منزله آلتی برای پیشبرد مقاصد سیاسی خود استفاده می کرد.
محمد درخشش، از جمله افرادی بود که ارتباط مستحکمی با دستگاه سیاست خارجی امریکا داشت و به صورت مشاور و عامل سیاست های امریکا در ایران، عمل می نمود.
درخشش، در جریان انقلاب اسلامی، به صورت یکی از عوامل ایجاد انحراف و همچنین، راهنمای آمریکایی ها عمل می کرد و تلاش وسیعی جهت زدودن گرایشهای سیاسی ـ اسلامی به عمل آورد.
وی، به این اعتقاد که دولتی که بر مبنای قرآن بنا شده باشد، در حقیقت جز عقبگرد چیزی نیست و اصولاً تعلیم و تربیت درست را به مردم ایران نخواهد داد، به آمریکایی ها توصیه می کرد که در جریان درگیری انقلاب، باید درگیری بین امام خمینی و ارتش ادامه یابد.
وی، حتّی به مشاور سیاسی سفارت امریکا، پل کانسلر پیشنهاد نمود که به منظور راهنمایی بیشتر، مذاکرات نزدیکی با افراد میانه رو مذهبی مانند بازرگان داشته باشند.
افرادی مانند مقدم مراغه ای و درخشش، منابع اطلاعاتی خوبی برای سفارت بودند.
هدف نهایی او (درخشش)، برقراری جامعه ای دمکراتیک خالی از عقاید خشک مذهبی بود.
او، در روشی تاکتیکی، عقیده داشت که هیچ راهی جز هماهنگی با نیروهای امام خمینی نیست.
بنابراین، امیدوار بود که می تواند در هر دولت مذهبی ای نفوذ کند.
آمادگی وی جهت دنبال کردن خط میانه ای بود که بتواند کشور را از جهت گیریهای افراطی نجات دهد.
ص 193) (خاطرات علی امینی، ص 149 (کاتوزیان، ج دوم، ص 117) (پیکار زندگی، ش 4، سال 1333، ص 7) (کیانوری، ص 414) (زاوش، ص 432) (ندای سپهر، ش 183، شهریور 1336) (اسناد لانه جاسوسی ج 6، ص 193) (اسناد لانه جاسوسی ج 27، صص 55 و 156) (اسناد لانه جاسوسی 6 ـ 1، ص 187، 193 و 210)