موضوع: اطلاعات شخصی مقلدین مراجع تقلید در استان
تاریخ سند: 8 مرداد 1349
موضوع: اطلاعات شخصی مقلدین مراجع تقلید در استان
متن سند:
از: 9/ ﻫ تاریخ:8 /5 /1349به: 316 شماره: 11331 /9ﻫ
موضوع: اطلاعات شخصی مقلدین مراجع تقلید در استان
عطف 2157 /316 ـ 31 /4 /49
مراجع تقلید از نظر نفوذ و وجهه به ترتیب تقدم به شرح زیر است:
1. آقای آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی از مدتها قبل در مشهد و اصولاً در خراسان دارای نفوذ و مقلدینی بوده و پس از فوت آقای حکیم مقلدین شاهرودی در مشهد زیادتر شده به‌طوری‌که هم اکنون در حدود نصف مردم متدین استان از آقای شاهرودی تقلید مینمایند. آیت‌الله شاهرودی در بین علما و روحانیون مشهد از همه موجهتر میباشند و نماینده شاهرودی در مشهد آقای مصباح موسوی1 است که همه ماهه شهریه طلاب را از محل وصول سهم امام آیت‌الله نامبرده پرداخت مینماید و شهریهای که از طرف شاهرودی به طلاب پرداخت میگردد بین 15 و 20 تومان است که تاکنون مرتباً همه ماهه پرداخت شده است.
2. آیت‌الله میلانی تا یکی دو سال قبل دارای مقلدین زیاد بوده و طرفداران قابل‌ملاحظه‌ای داشت، به‌خصوص طلاب حوزه علمیه توجه مخصوص به ایشان داشتند. اما بر اثر اعمال و رفتار سیدمحمدعلی میلانی و پشتیبانی میلانی از فرزندش از یک طرف و تبلیغات طرفداران قمی علیه ایشان از طرف دیگر، به‌تدریج طلاب حوزه علمیه از اطراف میلانی پراکنده شده که در نتیجه این موضوع در تقلیل مقلدین ایشان اثر داشته است و با اینکه میلانی سعیش بر این بوده که دو مرتبه نظر طلاب را به سوی خود جلب نماید، ولی به صورت اول برنگشته. ضمناً پس از تبعید و دستگیری قمی و اینکه میلانی از وی پشتیبانی ننموده است و نیز تبلیغات طرفداران قمی و خمینی برعلیه میلانی، ضربه سختی به موقعیت و نفوذ میلانی وارد آورده که در حال حاضر نفوذ میلانی نسبت به سابق خیلی کم و مقلدین ایشان را میتوان 10 /2 آقای شاهرودی به حساب آورد. تقلیل مقلدین قهراً از درآمد وی کاسته تا جایی که شهریه میلانی در حال حاضر به‌طور نامرتبی پرداخت میشود و بنا به ادعای خود میلانی نامرتبی در پرداخت شهریه طلاب عدم رسیدن پول و سهم امام است.
در ماههایی که میلانی شهریه پرداخت مینماید بین 20 تا 80 تومان به هر طلبهای داده میشود و مبلغ 80 تومان به عده قلیلی از طلاب شاگرد خودش پرداخت میگردد.
3. بعد از شاهرودی و میلانی زمینه مساعد در مشهد برای خمینی وجود داشته است. طلاب حوزه علمیه و عدهای از بازاریان بیشتر از بقیه اجتماع به خمینی توجه دارند، ولی بر اثر هوشیاری مأمورین مسئول و مراقبتهای همه جانبه و به‌موقع مقامات مسئول، زمینه تبلیغاتی برای خمینی به وجود نیامد و کسی جرأت نکرد به نفع او فعالیت نماید وگرنه ازنظر نفوذ و مقلد شاید وی از دیگران پیشی میگرفت. در حال حاضر چون رساله خمینی در دسترس کسی نیست و مقلدین و هوادارانش جرأت اظهار وجود ندارند، نمیتوان حدس زد که چقدر مقلد دارد اما در اجتماع زمینه مساعد برایش وجود دارد.
4. بعد از نامبردگان میتوان آقای خوئی را به حساب آورد و چون در مشهد تبلیغی برای ایشان نشده است، اصولاً اغلب مردم سیدابوالقاسم خوئی را نمیشناسند، مگر عده کمی از روحانیون و بازاریان و به همین لحاظ مقلدین خوئی در مشهد کم است.
5. آیت‌الله سیدحسن قمی در بین بازاریان و کسبه مشهد نفوذی دارد و حتی بعضی هم از او تقلید مینمایند، اما نفوذ و مقلدین وی قابل ملاحظه نیست و مربوط است به طبقه قشری و بعضی از بازاریان و مردم عوام، البته هوادارانی دارد ولی مقلدین او بسیار ناچیز است.
از طرفی قمی به طلاب حوزه علمیه مشهد بعضاً ماهیانه نان داده میشود و تحویل این نان هم به‌طور مستمر و مرتب نیست. بعضی از طلاب و مردم به قمی اظهار ارادت مینمایند، به‌خصوص پس از دستگیری و بازداشت، ولی از او تقلید نمیکنند زیرا قمی را صاحب فتوا نمیدانند.
ملاحظات:
نظریه یکشنبه: همان‌طوی‌که قبلاً به استحضار رسیده است مراجع از نظر وجهه و نفوذ در استان خراسان به ترتیب عبارت‌ا‌ند از 1) سیدمحمود شاهرودی، 2) خوئی، 3) میلانی و عدهای هم خمینی در استان مقلد دارد که از بیم مأمورین دولت و تعقیب جرأت اظهار وجود نداشته و همین امر از لحاظ سهم امام و مقلدین باعث شکست وی شده است تا جایی که نمیتوان او را به حساب مراجع با نفوذ محسوب نمود.
البته قبل از اینکه از ناحیه طرفداران قمی علیه میلانی تبلیغ و فعالیت بشود، مقلدین میلانی زیادتر از اکنون بوده است و امکان این وجود داشت که اگر علیه وی اقدامی نمیشد، شاید اکنون پس از شاهرودی دارای نفوذ و وجهه میبود.
پرونده شاهرودی
توضیحات سند:
1. آیت‌الله سیدمحمدحسین مصباح موسوی فرزند حاج سیداسدالله مصباح موسوی در سال 1305ش. در مشهد متولد شد و در حوزه‌های علمیه مشهد و قم علوم متداول دینی را نزد اساتیدی چون شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری، حاج شیخ هاشم قزوینی و آیت‌الله‌العظمی حاج سیدمحمدهادی میلانی فراگرفت. او پس از فوت برادر بزرگتر خود، حاج سیدمرتضی مصباح موسوی، جای پدر و برادرش را در نمایندگی مراجع عظام تقلید گرفتند و در سن ۲۶ سالگی به‌عنوان نماینده مطلق آیت‌الله‌العظمی سیدحسین بروجردی در حوزه علمیه مشهد معرفی شد. او در مسجد فیل مشهد به اقامه نماز جماعت، تدریس و تفسیر قرآن کریم پرداخت. پس از فوت آیت‌الله‌العظمی بروجردی، همچنان به عنوان معتمدالمراجع در حوزه علمیۀ مشهد مشغول بود و نمایندگی مراجع عظام تقلید شاهرودی، خوئی، روحانی و سیستانی را برعهده داشت.آیت‌الله سیدمحمدحسین مصباح سرانجام در سال ۱۳۸۲ش. در اثر یک بیماری فوت کرد و پیکرش پس از انتقال به مشهد، به طرف حرم مطهر رضوی تشییع شد و در بیت و حسینیه خودش دفن گردید. (به نقل از نشریه داخلی مدرسه علمیه اهل‌البیت علیهم السلام ـ مشهد مقدس)