تاریخ سند: 26 فروردین 1349
موضوع: حاج شیخ علی توسلی
متن سند:
از: ت تاریخ:26 /1 /1349
به: 9/ ﻫ شماره: 261/ت
موضوع: حاج شیخ علی توسلی
روز سیزدهم فروردین که مصادف با شهادت حضرت علی بن الحسین سجاد [علیهالسلام] بود، آقای حاج شیخ علی توسلی1 امام جماعت اهل تشیع تربتجام در منبر مسجد مهدیه درحالیکه میکروفن مسجد وصل به بلندگوی خیابان بوده و من در خیابان قدم میزدم شخصاً شنیدم که نامبرده از مردم مسلمان انتقاد مینمود که در ایام ماه محرم و روز شهادت امام چهارم مردم برای لهو و لعب و خوشگذرانی به سیزدهبهدر رفتهاند و در خاتمه انتقادات شدید خود اضافه نمود «النّاسُ عَلى دِینِ مُلُوکِهِم» و منبر را خاتمه داد.
توضیح منبع: حاج شیخ علی توسلی در هیچیک از اعیاد و جشنهای ملی که فرمانداری از قاطبه مردم منجمله روحانیون دعوت مینماید، درصورتیکه علما و پیشوایان اهل تسنن با کهولت سن و اکثر حال مریضی حاضر میشوند، نامبرده به دعوت فرمانداری وقعی نگذارده و حاضر نمیشود. در منبرها هم خیلی بهندرت از پیشرفت مملکت و اثرات نیکوی انقلاب صحبت مینماید و جز به علمای اسلام دعای دیگری نمینماید.
اتفاقاً روز سیزده اکثر رؤسا و کارمندان دولت در یکی دو مجلس در مساجد حاضر بودند و جز عدهای که شاید به مسافرت مشهد رفته بودند، کسی به قصد سیزدهبهدر صحرا نرفته بود.
نظریه رئیس ساواک تایباد:
[1.] حاج شیخ علی توسلی از جیرهخواران آیتالله میلانی بوده و از روحانیون مخالف سیاست دولت محسوب میگردد، ولی با تذکراتی که مکرر به وی داده شده و میداند تحت مراقبت میباشد، کنترل خود را داشته عقلش را تابع احساسات ننموده ظاهراً مرتکب عمل خلاف نمیشود و نسبت به سیاست دولت و مقامات عالیه مملکت اظهارنظری نمینماید.
2. مفاد خبر و توضیح منبع مقرون به صحت بوده و مورد تأیید است.
3. نامبرده در ملاقاتی که با اینجانب مینماید و یا در ملاقات اتفاقی با بازرسین عالیرتبه و امرای ارتش که به محل وارد میشوند، نسبت به شخص اول مملکت اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر اظهار اخلاص مینماید و حتی در موقع شرف صدور اوامر مبارک شاهنشاه آریامهر درمورد معالجه آیتالله حکیم، نامبرده در حضور اینجانب و آقای فرماندار و فرمانده پادگان و چند نفر دیگر فوقالعاده از اقدام شاهنشاه سپاسگزاری و قدردانی و دعا و ثنا مینمود ولی در اجتماع و یا در مواقع منبر دیده یا شنیده نشد که در این مورد ابراز عقیده نماید.
4. به نظر میرسد اگر حالا هم درمورد آن جمله «النّاسُ عَلى دِینِ مُلُوکِهِم» ایرادی از وی گرفته شود، خواهد گفت نظر من این بوده که سلطان مملکت متدین و معتقد به شعائر مذهبی هستند و مردم هم باید بر دین ملوکشان تبعیت بکنند، پس چرا نمیکنند.
5. خلاصه برابر بررسیهای لازم، نامبرده دارای عقده بسیار بوده و از روحانیون مخالف است و اگر فرصتی به دست آورد مخالفت خود را ابراز میدارد. فعلاً که مراقب و ساکت است، محیط را مساعد نمیبیند.
6. امریه شماره 1375 /9ﻫ ـ 2 /3 /44 نسبت به نامبرده در نظر میباشد.
10182 /9ﻫ ـ 30 /1 /49
فیش به نام شیخ علی توسلی بررسی و ارائه شود ـ 5 /2 /49
آقای مخبری! پرونده این شخص تکمیل و تحت مراقبت باشد ـ 5 /2 /49
توضیحات سند:
1. حاج شیخ علی توسلی نجفی از علماء تربتجام، در سال 1295ش. در حومه میانجام به دنیا آمد. پس از گذراندن دوران ابتدایی در زادگاهش، به مشهد عزیمت کرد و در سال 1314 به نجف اشرف رفت و از محضر آیات عظام سیدابوالقاسم خوئی، میرزا باقر زنجانی، آقا سیدابوالقاسم رشتی، شیخ موسی خوانساری و آقاء ضیاءالدین عراقی و سیدابوالحسن اصفهانی بهره برد. او پس از 15 سال اقامت در نجف اشرف به ایران مراجعت نمود و به توصیه آیتاللهالعظمی سیدحسین بروجردی رهسپار تربتجام شد و منشاء اثرات خیری همچون ساخت مدرسه علمیه، مهدیه طباطبایی و مسجد جامع ثقلین و ... در آنجا شد. (محمد شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج 3، صص 3 ـ 281)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 06 صفحه 270