موضوع : اظهارات دکتر صادق برزگر درباره وضع دولت
تاریخ سند: 25 آذر 1347
موضوع : اظهارات دکتر صادق برزگر درباره وضع دولت
متن سند:
به : 322 از : 20 / ه / 8 شماره : 32838 /20/ ه / 8 روز شنبه گذشته دکتر صادق برزگر معاون بانک ایرانیان ضمن یک مذاکره خصوصی می گفت که آقای هویدا قبل از مسافرت به امریکا با ابتهاج ملاقات کرد و در این ملاقات سمیعی مدیرعامل سازمان برنامه هم حضور داشت و پس از مذاکراتی ابتهاج1 وسیله ملاقات هویدا و اوجین بلبرک را در امریکا فراهم ساخته است.برزگر اضافه می نمود که در حال حاضر وضع ابتهاج از همه بهتر است زیرا امریکاییها در ایران به وسیله او هر کاری بخواهند انجام می دهند و واسطه آشنایی سمیعی با آمریکاییها نیز ابتهاج بوده است.
بارز آقای جریان بررسی ـ بهره برداری 26 /9 /47 بهره برداری گردید
توضیحات سند:
1ـ ابوالحسن ابتهاج فرزند ابراهیم ابتهاج الملک به سال 1278 ه ش در رشت متولد شد.در سال 1292 ه ش به همراه برادرش، غلامحسین، برای تحصیل به پاریس رفت و بعد از یک سال به مدرسه ابتدائی کالج پروتستان سوریه در بیروت رفت.
اما در 1294 ش به ایران بازگشت و در مدرسه امریکائی رشت به تحصیل پرداخت.
در 1299 ش مترجم انگلسیها در رشت شد.
در هنگام قیام جنگل بدست جنگلیها دستگیر، سپس آزاد شد.
و با پیشروی روسها، از رشت به تهران گریخت.
در سال 1339ق به استخدام بانک شاهی درآمد و دو سال بعد به رشت انتقال یافت.
دوباره در 1303ش به تهران آمد و به عنوان مترجم کل، به معاونت بازرسی کل بانک شاهی منصوب گردید.
و مسئول امور حقوقی و قضائی بانک مزبور شد.
در تابستان سال 1310ش برای وصول مطالبات بانک شاهی به ترکیه رفت.
در 1315ش از بانک شاهی استعفا کرد و با سمت کمیته مفتش دولت در بانک فلاحتی ایران، همراه با نظارت به بیش از چهل شرکت دولتی به استخدام وزارت مالیه (دارائی) درآمد.
سپس با موافقت رضاشاه، که شورای اقتصاد ایجاد شد به ریاست دبیرخانه آن شورا برگزیده شد.
در 1316.
ش معاون بانک ملی و سه سال بعد به ریاست بانک رهنی منصوب شد و در همین سال با حفظ سمت کفیل انجمن تربیت بدنی گردید.
ابتهاج بر خلاف مخالفت تعداد زیادی از نمایندگان مجلس شورای ملی مبنی براینکه او دست نشانده انگلیسی است، با حمایت میلسپو Millspaugh(رئیس کل دارائی ایران) در دی ماه 1321 به ریاست بانک ملی ارتقاء مقام یافت.
در خرداد 1323 به عنوان رئیس هیات نمایندگی ایران برای شرکت در کنفرانس برتون وودز Bretton Woods به امریکا رفت.
در مساله فرقه دموکرات آذربایجان، با تشکیل بانک آذربایجان توسط فرقه دموکرات مخالفت و شعبه بانک ملی در آذربایجان را تعطیل اعلام کرد.
ابتهاج در همین سالها دانشجویانی را برای تحصیل در رشته بانکداری به انگلیس اعزام نمود.
در 27 تیر 1329 با انجام مصاحبه ای با خبرگزاری آسوشیتدپرس سهم بیشتری را برای ایران از منافع شرکت نفت ایران و انگلیس درخواست و از گرفتن وام کمکی از آمریکا ابراز بی نیازی کرد.
در همین روز از ریاست بانک ملی برکنار شد.
و در شهریور همان سال سفیر کبیر ایران در فرانسه شد.
که نمایندگی ایران در اسپانیا و پرتغال را نیز داشت.
ابتهاج در فروردین 1331 از آن سفارت عزل و پس از مدت کوتاهی ابتدا مشاور مدیر عامل صندوق بین المللی پول و سپس به عنوان رئیس اداره خاورمیانه آن صندوق مشغول به کار شد.
ابتهاج در دوران نخست وزیری مصدق با وی مخالفت داشت و به گفته سپهر ذبیح در آن زمان برای سازمان جاسوسی انگلستان فعالیت می کرد.
و به گفته انور خامه ای از کسانی بوده که در کودتای 28 مرداد 1332 دست داشته است.
ابتهاج پس از اتمام دوره قراردادش با صندوق بین المللی پول در 1333ش به ریاست سازمان برنامه گمارده شد اما پس از مدتی به دنبال دخالتهای محمدرضا شاه در برنامه های عمرانی، از ریاست سازمان برنامه استعفا کرد و با انتقال همه اختیارات مدیر عامل سازمان مزبور به نخست وزیر، از مقام کنار گرفت.
در دی ماه 1338 با مساعدت چند تن از دوستانش، بانک ایرانیان را تاسیس کرد اما پس از مراجعت از کنفرانس بین المللی صنعتی سانفرانسیسکو، با دستور علی امینی، نخست وزیر وقت تحت تعقیب قرار گرفته و دستگیر شد.
در زندان علی رغم بازجوئیهائی که از او می شد به کارهای بانک ایرانیان می پرداخت.
ابتهاج در سال 1341ش پس از هشت ماه از زندان آزاد شد و با دعوت دولت الجزایر و برای کمک به تهیه برنامه عمرانی به آن کشور رفت.
در سال 1353 با مشارکت شرکت بیمه امریکائی، شرکت بیمه بین المللی ایران و امریکا را در ایران پایه گذاری کرد و خود به عنوان رئیس هیات مدیره آن تا سال 1357ش مشغول کار شد.
در سال 1356 سهام بانک ایرانیان را با بالاترین قیمت به هژبر یزدانی فروخت و در اردیبهشت سال 1357 برای معالجه چشم به فرانسه رفت.