موضوع: تغییرات در حزب منحله توده عطف: 1661 ـ 6/5/49
تاریخ سند: 20 مرداد 1349
موضوع: تغییرات در حزب منحله توده عطف: 1661 ـ 6/5/49
متن سند:
از: انگور به: ماه- 315 شماره: 1870 بطوریکه شنیده می‌شود دکتر رضا رادمنش دبیرکل حزب منحله توده از کار برکنار وخانه نشین شده و فعلاً کارها را ایرج اسکندری اداره می کند.علل گوناگونی درباره برکناری رادمنش آورده می‌شود1 منجمله: 1- لو رفتن سازمانهای حزب منحله توده در ایران.
2- ملاقات بختیار که گویا خودسرانه و بدون مصلحت روسها صورت گرفته است.
3- زد و بندهای پشت پرده با دولت ایران که رادمنش موافق آن نیست یعنی آزاد شدن حزب توده با موافقت دولتین ایران و شوروی به این صورت که حزب توده به عنوان یک حزب مخالف ولی حرف شنو و رفرمیست در ایران آزادانه فعالیت کند.
محمود بقراطی که تابحال رابط بین کمیته مرکزی حزب منحله توده با کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی در مسکو بود از شغلش استعفا داده و قرار است احمدعلی رصدی جانشین وی گردد.
رصدی نیز تصدی این شغل را منوط به این دانسته است که از شغل فعلیش که کارمند علمی است آزاد شود.
والنتین
توضیحات سند:
1 .پس از بر ملا شدن نفوذی بودن عباسعلی شهریاری و امتناع رادمنش از قبول واقعیت شورویها به این نتیجه رسیدند که رادمنش را باید از دبیر اولی حزب تغییر دهند.
ایرج اسکندری می گوید: غلام را خواسته بودند [شورویها] و به او گفته بودند که خلاصه شما از این بابا [رادمنش] پشتیبانی نکنید.
اینجاست که مسئله کیانوری [برای دبیر اولی] مطرح می شود.
اینها می خواستند همان موقع کیانوری را بیاورند ولی آن یکی شاخه مقاومت کرد و نتیجه آن شد که مرا پیشنهاد کردند.
غلام آمد در جلسه هیئت اجراییه و قضیه شهریاری را مطرح کرد و گفت: این وضع نمی‌تواند ادامه یابد، و بالاخره هم همان نقش را انجام داد و گفت: پیشنهاد می کنم رفیق رادمنش کنار گذاشته شود و فعلاً رفیق ایرج جانشین رفیق رادمنش باشد.
البته کامبخش خیلی ناراحت شد چون او زمینه را برای آمدن کیانوری آماده کرده بود.
(خاطرات ایرج اسکندری ص 356).