موضوع: منوچهر قیایى فرماندار پیشین تهران
تاریخ سند: 26 مهر 1343
موضوع: منوچهر قیایى فرماندار پیشین تهران
متن سند:
تاریخ: 26 /7 /43موضوع: منوچهر قیایى فرماندار پیشین تهران
منوچهر قیایى فرماندار پیشین تهران به یکى از دوستان خویش گفته است که در شرایط فعلى امروز جهان 3 سیاست آمریکا و شوروى و انگلستان بر سر تقسیم منافع جهان بین خود توافقهایى کرده و در مقابل سیاست چین کمونیست و سیاست ژنرال دوگل1 در فرانسه صف واحدى بوجود آورده‌اند. قیایى مى‌گفت شاهنشاه ما که مسائل سیاسى را خوب درک مى‌کنند قبل از اینکه سازش این 3 دولت بزرگ عملى شود و دردسرى براى ما بوجود آورد با هر 3 سیاست بزرگ روس. آمریکا و انگلیس روش کاملا دوستانه‌اى اختیار کردند و در حالی که رابطه ما با شوروی‌ها صمیمانه شده آقاى منصور را که ظاهراً طرفدار سیاست آمریکا ولى باطناً هواخواه سیاست انگلستان است بر مسند نخست‌وزیرى نشانده‌اند که هم آمریکایی‌ها از این دولت اظهار رضایت مى‌کنند و هم انگلیسی‌ها با آن نظر مساعد دارند.
منوچهر قیایى که با رجال سیاسى طرفدار سیاست انگلستان نظیر امام جمعه. سپهبد کیا2. سپهبد بختیار و رامبد نماینده مجلس شوراى ملى ارتباط دارد اضافه کرده شاهنشاه در 2 سال اخیر از لحاظ سیاست خارجى چنان نقشى بازى کرده‌اند که روسها و آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها چاره‌اى جز تبعیت از سیاست شاهنشاه ندارند و براى آن عده از رجال سیاسى که در انتظار بروز اختلاف بین 3 سیاست مذکور هستند تا خود به نفع خویش از آن بهره‌بردارى کنند امکان فعالیتى دیگر وجود ندارد و آخرین امید آنها این است که گلد واتر در آمریکا توفیق حاصل کند تا با روى کار آمدن او وحدت فعلى روس. آمریکا و انگلیس بهم بخورد و آن وقت زمینه براى فعالیت طرفداران شناخته شده انگلستان فراهم گردد.
به ادارات کل دوم و هشتم ارسال و نسخه‌هاى از این اطلاعیه در پرونده نامبردگان بالا بایگانى گردید
در پرونده روابط ایران و شوروى ر ـ 807 بایگانى شود
رئیس بخش 322 رشیدى 26 /7
توضیحات سند:
1ـ وى متولد 1890. در پایان جنگ جهانى اول به عنوان فرمانده ارشد مشغول به کار گردید و سه بار مجروح شد. سرانجام در نزدیکى وردان شکست خورده و توسط آلمانها اسیر گردید. پیش از رهایى از اسارت سه بار اقدام به فرار کرد لیکن توفیق نیافت. وقتى فرانسه در مراحل پایانى تسلیم به لشکریان هیتلر رادر جنگ جهانى دوم طى مى‌کرد به وسیله یکى از هواپیماهاى سلطنتى به لندن فرار کرد. سپس در 18 ژوئن 1940 از لندن با مردم فرانسه صحبت کرده و «دولت در تبعید» را سازمان داد. بعدها در ژوئن 1944 با وجود اینکه پیش از آن به عنوان خیانت‌کار شناخته شده بود در پى حملات قریب‌الوقوع نیروهاى متدین به فرانسه بازگشت و از آن پس به عنوان قهرمان ملى مطرح گردید. فرانسه تحت رهبرى او به سمت تشکیل پنجمین جمهورى پیش رفت. وى به عنوان اولین رئیس‌جمهورى در فرانسه انتخاب شد.در سال 1958 با استقلال 12 مستعمره آفریقایى موافقت کرد. وى در سال 1970 در فرانسه درگذشت.
ـ بزرگان قرن بیستم، تایم، ص 29
2ـ وى متولد 1285 شمسى، فرزند طاهر معروف به حاجى پیرزاده از ملاکین بزرگ مازندران بود. کیا پس از ورود به ارتش براى ادامه تحصیل به سوئد رفت، لیکن به علت وقوع جنگ جهانى دوم، تحصیلات وى در آن کشور، دوازده سال به طول انجامید و دوره عالى ستاد ارتش را طى نمود. پس از بازگشت ابتدا رئیس اداره مرزبانى و سپس در سال 1327 توسط سپهبد رزم‌آرا به ریاست شعبه تجسس رکن 2 ارتش دست یافت.
در زمان دکتر مصدق با درجه سرتیپى بازنشسته شد و به کار تجارت و زمین‌دارى در مازندران مشغول شد. با وقوع کودتاى 28 مرداد به دستور شاه وى کاندیداى نمایندگى مجلس از مازندران گردید، لیکن به خاطر اختلافاتى که با نخست‌وزیر وقت زاهدى داشت، نتوانست به مجلس راه پیدا کند. در سال 1333 وى مجدداً به دستور شاه به ارتش بازگشت. در سال 1336، ریاست اداره دوم ارتش را در اختیار گرفت و مدتى بعد به درجه سپهبدى رسید. در همین سال تشکیلات «نیروى مقاومت ملى» را و سپس «سازمان کوک» را سازمان داد. حاج على کیا در اواخر سال 1339 بازنشسته شد و در زمان دکتر على امینى به علت اشتهار به فساد مالى مورد غضب وى قرار گرفت و در سال 1340 بازداشت و به دو سال زندان محکوم شد.
حسین فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، ج 2، ص 493
در مورد اموال و مستغلات کیا نقل و قولهاى فراوانى وجود دارد از جمله: بزرگترین ده در ایران واقع در ورامین، بخشى از سهم شرکت شهرآرا، بناى پانزده طبقه او در جاده قدیم شمیران و ... که همگى متعلق به وى بوده و طى هشت سال یعنى از 1333 تا 1340 آنها را اندوخته بود.