چهره عوض کردن دولت جدید
متن سند:
چهره عوض کردن دولت جدید
سیل خروشان قیام ملت بزرگ و آزاده ایران در پاییز سال 1356ش وارد مرحله تعیینکنندهای شد. در اوایل آبان این سال، فرزند برومند امام خمینی (ره)، حضرت آیتالله حاج آقا سید مصطفی خمینی(ره) در حادثهای مشکوک در شهر نجف اشرف دیده از جهان فروبست و در جوار مرقد امام علی (ع) آرام گرفت و نهضت اسلامی را در مسیر پیروزی، سرعتی اعجازگونه بخشید. به همین مناسبت بود که رهبر کبیر انقلاب اسلامی، شهادت این مجاهد راستین را الطاف خفیه الهی نامید.
با رسیدن خبر شهادت آیتالله سید مصطفی خمینی(ره) به مردم مومن و انقلابی ایران، یکباره سراسر کشور در همدردی با رهبر و مرجع خود غرق در عزا و ماتم شد. مراسم سوگواری و عزاداری به وسعت تمام کشور در ایران اسلامی تشکیل شد و علما، روحانیون، بازاریان و مردم با شرکت در این مجالس پرشکوه، ضایعه از دست دادن آن فقیه توانا را به امام خویش تسلیت گفتند و سیل پیامهای همدردی از طرف مراجع و علما از سراسر جهان و از جمله ایران، به نجف سرازیر شد و باوجود سالها تبعید، وفاداری و همبستگی خود را در پیروی از رهبر انقلابی اعلام کردند.
رژیم پهلوی با این گمان در سال 1343 امام را تبعید کرد که بین امام و امت فاصله ایجاد کند، تا با گذشت زمان او را فراموش کنند؛ ولی استقبالی که امت از همدردی با رهبر خویش نشان داد، به آنها فهماند تبعید 13 ساله، نه اینکه فاصلهای بین امت و امام ایجاد نکرده، که آنها، آمادهتر از گذشته مطیع و پیرو امام خود هستند و حاضر به هرگونه فداکاری در راه آرمانهای والای او میباشند. در این موقع، حکومت پهلوی در اقدامی از قبل طراحی شده، با چاپ مقالهای در روزنامه اطلاعات قصد هتک حرمت و بیاحترامی به امام را داشت تا بدینوسیله از موقعیت رهبر انقلاب نزد امت اسلامی بکاهد. با انتشار روزنامه و رسیدن اولین شمارهی آن به دست مردم، خشم ملت متدین ایران را برانگیخته شد و تودههای معترض به خیابانها ریختند و با محکومیت این اقدام حکومت، به تظاهرات پرداختند.
در شهر مقدس قم، معترضین با رگبار مسلسل نظامیان رژیم به خاک و خون کشیده شدند. بعد از این واقعه، اعتراضات شکل عمومیتر به خود گرفت و به مناسبت چهلم شهدای قم در سایر استانها و شهرستانها نیز این مراسم ادامه یافت.
تودهای شدن قیام باعث شد تا استکبار و عامل داخلی آن، با تمام داشتههای خود به میدان بیاید و از همهی ظرفیتهای سیاسی اطلاعاتی، تبلیغاتی رسانهای، نظامی روانی بهره ببرد تا از پیروزی نهضت جلوگیری کند. جبههی انقلاب و ملت هوشیار ایران با نهایت ایثار، از خودگذشتگی، فداکاری و جانفشانی، تحت زعامت عارفی وارسته و روشن بین و آگاه و آیندهنگر تمام طراحیها، فریبکاریها و توطئههای بداندیشان و بدخواهان را یکی پس از دیگری نقش برآب نمود.
با مروری بر تحولات سالهای 1356 و 1357 میتوان برخی از این اقدامات فریبکارانه را برشمرد، که از جمله آنها: فضای باز سیاسی جمشید آموزگار، دولت آشتی ملی شریفامامی، دولت نظامی ازهاری و دولت به اصطلاح ملی و آزادیخواه شاپور بختیار میباشد.
اگرچه کِشتی انقلاب اسلامی با رهبری امام تمام این موانع را پشت سر گذاشت و در ساحل پیروزی پهلو گرفت؛ اما در این حرکت، پیروی امت از مقتدای خود، نقشی اساسی داشت که اگر این نبود، هریک از توطئههای پیش گفته میتوانست حرکت انقلاب را متوقف کند.
در میان تمامی این توطئهها، نخستوزیری شریفامامی و طرح شعار دولت آشتی ملی و در پیش گرفتن اقداماتی ظاهر فریب، مانند تعطیل کردن قمارخانهها، کازینوها و... از پیچیدگی و حساسیت بیشتری برخوردار بود. امام(ره) با درک صحیح از عمق این توطئه، در سخنانی افشاگرانه پیرامون آن فرمودند:
«در این موقع بسیار حساس تاریخ ایران ـ شاه به وسیلهکارشناسان خود دست به توطئه خطرناکی زده است که با اندکی سستی و تغافل، ملت ایران باید از به دست آوردن آزادی و استقلال و حقوق بشر مأیوس شود و خود را برای همه نوع اختناق و شکنجه و قتل و غارت مهیا کند، و اسلام باید از احکام نورانی خود چشم بپوشد. تبدیل مهرهای که از اول با اسلحه فریب و ریاکاری وارد میدان شده است به امر شاه، توطئه اغفال ملت و شکستن نهضت اسلامی است، و به هدر دادن خون جوانان عزیز اسلام در این پانزده سال و خصوص در این ماههای اخیر که دژخیمان شاه با قتلعامهای شهرستانها و جرح و حبس و تبعیدها روی تاریخ را سیاه کردند. اکنون که ثابت شد توپ و تانک و ارعاب و تهدید در مقابل ملت بپا خاسته اثر خود را از دست داده، دست به نیرنگ شیطانی زده و با مطالب بسیار اغفالکننده میخواهد جنایتها و خیانتهای خود را ادامه دهد.
تاریخ پر شرف اسلام را در مجلسین تغییر دادند و امر شاه و وزیر در مقابل مجلسین ارزش قانونی ندارد. و این امر پوچ، شاهد بزرگی است بر نیرنگ شیطانی شاه.
امر بیارزش به بستن قمارخانهها، نیرنگ دیگری است برای اغفال جناح روحانی. در محیطی قمارخانهها را به خاطر احترام به اسلام میبندند که تمام مراکز فحشا به قوت خود باقی و برخلاف مقررات اسلامی و آیات قرآنی، ستمکاری و قتل و غارت امری عادی برای دژخیمان شاه شده.
در محیطی گفته میشود آزادی دادیم که بهترین فرزندان عزیز اسلام و ایران در حبس و زیر شکنجۀ شاهانه و در تبعید به سر میبرند. در محیطی دم از احترام علمای اسلام میزنند که علمای اسلام در حبس غیرقانونی و در تبعیدگاهها ـ بدون مجوز ـ به سر میبرند. اشخاصی دم از تعظیم شعائر مذهبی و احترام روحانیت و احکام اسلام میزنند که در طول نیم قرن شریک جرم دستگاه بوده و قوانینی که بر خلاف احکام اسلام بوده تصویب نمودهاند. ملت ایران از این رژیم و تمام مهرههای آن که خدمت صادقانه به جنایتکار اصلی نموده و مفتخر به آن هستند متنفر و آنها را لایق هیچ مقامی نمیدانند. آنان در محیطی احترام به روحانیون اسلام را اعلام نمودهاند که کثیری از مساجد سرتاسر ایران را بسته و خطبا را از گفتار ممنوع کردهاند.
در محیطی حکومت آشتی ملی را اعلام میکنند که توپها و تانکها و مسلسلها توسط ارتش و سایر مأموران در شهرستانها مشغول سرکوبی ملتی است که حقوق اولیۀ بشر و اجرای احکام اسلام را خواستار است. آشتی کنیم و خون عزیزان اسلام را هدر دهیم! آشتی کنیم و به رژیم ظالمانه و خیانتکار پهلوی سر فرود آریم! چگونه روحانیون با رفتن احکام مسلّمۀ اسلام و به غارت رفتن مخازن کشور و کشتارهای بیرحمانۀ رژیم، به پاس آنکه گفتهاند «ما به روحانیون احترام میگذاریم»، آشتی کنند و این ننگ ابدی را برای خود در تاریخ ثبت کنند؟!
خواست ملت را باید از تظاهراتی که در این چند ماهه میشود به دست آورد. عموم ملت در تظاهرات خود میگویند: «ما شاه و سلسلۀ پهلوی را نمیخواهیم.» خواست ملت این است، نه وعدۀ پوچ احترام به علما و نه بستن موقت قمارخانهها، و نه امر بیارزش ـ از نظر قانون ـ به کار بردن تاریخ اسلامی به طور فریبکارانه و موقت.
تأسف و تأثر من آن است که دستگاه ظلم، ملت و روحانیون و سیاسیون را مثل اطفالی به حساب آوردهاند که با یک توپ راضی میشوند. ملت ایران باید بداند که هیچ روحانی با دولت ظلم و با اشخاص ستمگر که قرآن و احکام اسلام را به بازی گرفتهاند، آشتی نمیکند و نمیتواند بکند. آشتی کردن، مسلط کردن دژخیمان شاه است بر جان و ناموس ملت؛ و آن از بالاترین معصیتهای کبیره است که روحانی هر که باشد نمیتواند مرتکب شود و نخواهد مرتکب شد. جناحهای سیاسی و جبههها و نهضتها نخواهند آشتی کرد و نمیتوانند آشتی کنند که آشتی به اسارت کشیدن ملت و از دست دادن مصالح کشور است، سیاسیون چنین ننگی را نخواهند مرتکب شد.
ملت ایران بداند که در لب پرتگاهی است که با اندک غفلت سقوط میکند، و تمام زحمات و رنجهای چندین سالۀ او پایمال میشود و تا آخر روی سعادت را نخواهد دید، و در نزد خدای تعالی مسئول است. لازم است نهضت شریف اسلامی خود را تا برچیده شدن رژیم ظالمانه و قلدری ادامه دهید؛ و به وعدههای پوچ دولت غیرقانونی توجه نکنید، و از اختلاف در این موقع حساس احتراز کنید؛ و همپیوستگی خود را به رژیم ثابت کنید؛ و با هوشیاری خدعههای شیاطین را خنثی نمایید؛ و مطمئن باشید که پیروزی و سرفرازی شما نزدیک است.»1
با این روشنگری امام خمینی (ره) توطئهی فریبکارانه آنها به زودی رنگ باخت و شریفامامی که در پنجم شهریور 1357 حکم نخستوزیری به عنوان دولت آشتی ملی دریافت کرده بود، روز 17 شهریور جمعه سیاه را در تاریخ ثبت کرد و برخلاف تمام وعده و وعیدها نظامیان رژیم در میدان ژاله تهران (شهدا) به سوی انبوه تظاهراتکنندهی بیسلاح آتش گشود و تعداد زیادی از بهترین بندگان خدا از پیر و جوان، زن و کودک را به خاک و خون کشید و به شهادت رساندند و بدینوسیله نقشه شیطانی خود را نمایان کردند و شریفامامی هم پس از دو ماه در چهاردهم آبان 1357 جای خود را به دولت نظامی ازهاری داد.
سند زیر، بیانگر این توطئه است:
سند شماره ( 23 )
8 /6 /1357
گزارش
محترماً به عرض میرساند:
در مورخه 6 /6 /57 مقرر فرمودند «نظر طبقات مختلف بخصوص روحانیون ـ بازاریان و اصناف درباره کابینه جدید و اقدامات ایشان بررسی و گزارش شود» در اجرای اوامر عالی اقدام و مراتب زیر را به استحضار میرساند:
1ـ اکثر روحانیون موجه ظاهراً از بهبود روابط دولت با روحانیون خشنود بوده و منتظر اقدامات بیشتری در این زمینه هستند.
2ـ آن تعداد از وعاظی که تاکنون چهره مخالف با دولت داشتهاند ضمن این که هرگونه اقدام را در جهت رفاه مردم نتیجه مبارزات روحانیت و همبستگی مردم با خود تلقی مینمایند و با عنوان این که هنوز در شهرهای ایران کشتار و بازداشت مردم ادامه دارد از تحریک مردم به اصطلاح تا پیروزی کامل دست برنداشتهاند.
3ـ برگرداندن تاریخ مملکت به تاریخ شمسی در بین طبقات مختلف مردم حسن اثر داشته است.
4ـ بستن کازینوها و قمارخانهها را اقدام مثبتی در جهت تهذیب اخلاق مردم تلقی میکنند.
5ـ عدهای معتقدند که دولت جدید فقط چهرهاش عوض شده تا موقعی که به برنامههای خود جامه عمل نپوشانده نمیتوان دربارهاش اظهارنظر نمود.
6ـ بازاریان و اصناف عموماً خواستار امنیت و آسایش هستند و اظهار عقیده میکنند که دولت نباید در مورد اقدامات خرابکاران بیتفاوت باشد.
7ـ اکثریت اظهارنظر میکنند دولت باید قاطعانه با فساد مبارزه کند و عواملی که در گذشته سوءاستفادههایی کردند باید مجدانه محاکمه شوند تا هم راه برای کسانی که فکر سوءاستفاده در سر دارند بسته شود و هم مردم عملاً قاطعیت دولت را در این امر مهم به چشم ببینند.
8ـ عدهای از افراد مذهبی و بازاریان منتظر اظهارنظر آیات درباره دولت جدید و اقدامات او هستند.
9ـ برخی اظهارنظر میکنند اگر آقای شریف امامی با اقدامات پیشین مخالف بوده چرا موقعی که ریاست مجلس سنا را عهدهدار بوده و مقام مسئولی از نظر قانونی به شمار میرفته مخالفتی نکرده است.
1ـ اعضاء سابق جبهه ملی مانند علیاصغر حاج سیدجوادی در اعلامیههایی که صادر کرده قاطعانه نخستوزیری جناب شریف امامی را مردود دانسته و علناً با ایشان به مخالفت برخاسته است.
11ـ افرادی که همیشه به مسایل از جنبه منفی آن توجه دارند اظهارنظر میکنند که برنامههای دولت تنها جنبه مسکن دارد و با اتخاذ این شیوه خواستهاند جنبش ایران را از مسیر خود خارج سازند.
12ـ اکثریت قریب به اتفاق عقیده دارند که تمام این ناراحتیها از فساد اداری ـ سوءرفتار مأموران دولت با مردم ناشی شده است. مادامی که با مردم حسنسلوک نداشته باشند و ناراضیتراشان مجازات نگردند نمیتوان انتظار داشت که قدم مثبتی در جهت ایجاد ارتباط صحیح بین مردم و دولت برداشته شده است.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت تهران. پرنیانفر 8 /6 /57
توضیحات سند:
1. صحیفۀ امام (ره)، مجموعه آثار امام خمینی (ره) ج سوم ـ چاپ اول 1378، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ص 449
منبع:
کتاب
اتفاقات تاریخی به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 365