تاریخ سند: 15 آبان 1347
موضوع: روز 16 آذر
متن سند:
شماره: 81246 /312 تاریخ:15 /8 /1347
از: اداره کل سوم
به: ریاست ساواک استان خراسان
موضوع: روز 16 آذر
نظر به اینکه روز 16 آذر1 نزدیک است و احتمال دارد عناصر وابسته به جبهه بهاصطلاح ملی سابق و سایر دستجات مضره بنا به روش و عادت گذشته بهمنظور ابراز وجود و تحریک حس همبستگی دانشجویان متمایل به احزاب مضره و بهرهبرداری از احساسات دانشجویان به نام یادآوری واقعه 16 آذر، اقدام به تعطیل کلاسهای دانشگاه مشهد نموده و بدینوسیله ایجاد اخلال نظم و تشنج در محیط آموزشی مزبور بنمایند، علیهذا خواهشمند است دستور فرمایید ضمن پیشبینیهای لازم و خنثی نمودن اقدامات اخلالگرانه عناصر ماجراجو و فرصتطلب در دانشگاه، درباره موارد زیرین نیز اقدام و نتیجه را بهموقع به این اداره کل اعلام نمایند:
1. افراد سابقهدار و مخصوصاً عناصر جبهه بهاصطلاح ملی سابق موجود در دانشگاه کاملاً شناسایی و اقدامات لازم و احتیاطی جهت کنترل اعمال و رفتار آنان بهعمل آید.
2. به منابع موجود در اهداف بخش 312 این اداره کل که از وضعیت جبهه مزبور و احزاب وابسته و سایر دستهجات سیاسی مضره کسب خبر مینمایند، آموزش لازم داده شود که با هوشیاری کامل هرگونه موارد مبهم و مشکوکی که از تحریکات و فعالیت احتمالی احزاب موردبحث جلب نظر آنان را بنماید، مراتب را سریعاً اعلام دارند.
3. به رهبران عملیات تأکید گردد، ضمن تنظیم و ترتیب ملاقات خود با عوامل تحت اختیار خویش، منابع خود را بهسوی هدفهای مشکوک و مظنون در داخل دانشگاه و خارج از آن رهبری نموده و اطلاعات کاملی در این زمینه از آنان خواستار گردند.
4. آیا از طرف احزاب و دستهجات سیاسی مضره اقداماتی جهت تظاهرات روز مذکور بهعمل آمده است یا خیر؟ در صورت اول، ضمن تعیین دسته یا جمعیت مربوطه، عواملی را که مأموریت اجرای این تصمیم را دارند، شناسایی و معرفی نمایند.
از طرف مدیرکل اداره سوم ـ مقدم
اقدام شود. ضمناً تعیین کنید منابع 312 جمعاً چند نفر دارید. به من بگویید در دانشگاه و در سایر جاها ـ 20 /8
به منابع دانشگاه بهمنظور روز مزبور آموزش داده خواهد شد ـ 28 /8
طبق دستور مرکز عمل شود ـ 6 /9
دایره 1
توضیحات سند:
1. واقعه 16 آذر: چند ماه پس از کودتای آمریکایی 28 مرداد سال 32، دانشجویان دانشگاه تهران در اعتراض به ورود «دنیس رایت» کاردار سفارت انگلیس و سفر قریبالوقوع ریچارد نیکسون معاون رئیس جمهوری آمریکا از روز 14 آذر کلاسها را تعطیل کرده و دست به تظاهرات زدند. در روز 15 آذر تظاهرات به بیرون دانشگاه کشیده شد و مأموران انتظامی به زدوخورد با دانشجویان پرداختند. نیروهای انتظامی و نظامی، از جمله مأموران و سربازان فرمانداری نظامی تهران، در دانشگاه استقرار پیدا کردند. پیش از ظهر روز دوشنبه 16 آذر بین دانشجویان و مأموران زدوخورد شد که در دانشکدهی فنی به تیراندازی و شهادت سه دانشجو به نامهای مصطفی بزرگنیا، مهدی شریعترضوی و احمد قندچی انجامید. از آن پس 16 آذر نقطه عطفی در مبارزات مردم علیه رژیم کودتا بود.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 06 صفحه 92