تاریخ سند: 4 اردیبهشت 1345
موضوع: گروه کارشناسان آب و برق وکشاورزی ایران
متن سند:
از: 300/ الف تاریخ:4 /2 /1345
به: بخش 323 شماره: 69-300/ الف
موضوع: گروه کارشناسان آب و برق وکشاورزی ایران
پیرو گزارش قبلی 300/ الف
روز گذشته مهندس رحمتاله مقدم1 اظهار داشت 5 /6 بعدازظهر دوشنبه آینده (پنجم اردیبهشت) جلسه ماهانه گروه کارشناسان آب و برق و کشاورزی ایران بار دیگر در هتل مرمر تشکیل جلسه خواهد داد و در این جلسه دکتر عابدی و ابراهیم کوهستانی پیرامون امکانات توسعه بهرهبرداری از خاکهای کشور صحبت خواهند کرد (یک نسخه از دعوتنامه مزبور استحضاراً به ضمیمه تقدیم میگردد).
نامبرده افزوده تقریباً همه شرکتکنندگان در این جلسه اعضای گروه هستند ولی عده[ای] از روزنامهنگاران مخصوصاً مخبرین جراید دعوت کردهایم که در جلسه حضور بهم رسانند. مهندس مقدم اضافه کرد پس از اینکه کارتهای دعوت را توزیع نمودیم بار دیگر مهندس روحانی وزیر آب و برق شروع به مخالفت کرده و اظهار داشته که من نمیگذارم این جلسه تشکیل شود و سه نفر از اعضای گروه را هم خواسته است که نباید در جلسه شرکت کنید و من از طریق سازمان امنیت اقدام خواهم کرد تا این جلسه تشکیل نشود ولیکن با وجود اخطار و تذکرات وزیر آب و برق همه اعضاء تصمیم گرفتهایم که در جلسه شرکت کنیم زیرا با یکدیگر تبادل نظر کردیم و گفتیم اگر مقامات سازمان امنیت و یا مقامات دیگر نخواستند که ما تشکیل جلسه بدهیم قطعاً قبلاً اخطار خواهند کرد و چون هنوز اینکار را نکردهاند بنابراین نباید تصور کنیم که آنها با من مخالف هستند مخصوصاً از اینکه ما بارها گفتهایم که یک گروه سیاسی نیستیم ضمناً این جلسه هم یک جلسه خصوصی و برای صرف شام است و متن دعوتنامه را هم به هتل مرمر دادهایم که جهت مقامات مسئول ارسال دارند تا اطلاع داشته باشند.
مهندس مقدم سپس گفت هر یک از اعضاء گروه که با وزیر آب و برق ملاقات کرده گفته است که به هیچ وجه جنبه مخالفت و یا کارشکنی با ایشان و یا دستگاه آب وبرق نداریم بلکه یک گروه بسیار صمیمی و فنی هستیم و هر تصوری که ایشان بر خلاف این درباره ما مینمایند اشتباه است.
نظریه 200/الف:
مهندس رحمتاله مقدم نماینده پیشین مجلس شورای ملی و از جمله افراد ناراضی و بدبین نسبت به رژیم فعلی میباشد و سابقاً با دکتر علی امینی نخستوزیر پیشین روابط نزدیکی داشته و حالیه نیز دارد.
مهندس مقدم با بعضی از مأموران سفارت آمریکا نیز روابطی دارد و چنانچه تشکیلات گروه کارشناسان آب و برق و کشاورزی ایران به طریق منظمی تحت نفوذ مهندس مقدم درآید امکان دارد درآینده مورد استفاده نامشروع مشارالیه قرار گرفته و احتمالاً ناراحتیها برای مملکت به وجود آورد.
در پرونده مهندس روحانی وزیر آب و برق بایگانی شد. 15 /2 /1345
(رونوشت برابر اصل است)
توضیحات سند:
1. رحمتالله مقدم مراغهاى، فرزند فتحالله (سردار مؤیّد) در سال 1300 ﻫ ش به دنیا آمد. تحصیلات را در دبستان ادب، دبیرستان ایرانشهر و دانشکده افسرى پىگرفت و وارد ارتش شد و در سال 1339 با درجه سرهنگى بازنشسته شد.
وی که در سال 1320 با درجه ستوان دومى از دانشکده افسرى خارج شده بود، از طرف ارتش به فرانسه رفت و مدت 4 سال در آن کشور مأمور بود. مقدم مراغهاى با تشکیل حزب مردم به رهبرى اسدالله علم به آن پیوست. در سندی از ساواک راجع به وی آمده است:
«طرفدار سیاست غرب است، عضو حزب مردم است. عضو شوراى مرکزى و کمیسیون سیاسى و راه حزب مردم است. مدارج تحصیلى: دانشکده افسرى ـ علوم جغرافیائى، اهل مشروب و قمار... وارد ارتش شده تا درجه سرهنگ دومى خدمت کرده، سپس طبق تقاضاى سازمان نقشهبردارى و تصویب هیئت دولت به سازمان برنامه منتقل و معاون سازمان نقشهبردارى شده است. در سال 35 به وزارت کشاورزى منتقل و رئیس اداره نقشهبردارى شده است. عضو هیئت مدیره بنگاه آبیارى و بعد عضو شوراى نقشه بردارى شده، فعلاً (1339) منتسب به کارگزینى وزارت کشاورزى است. در سالهاى 32 و 33 مدتى در فرماندارى نظامى خدمت کرده است. نشان لیاقت. آذربایجان ـ خدمت (مقابله با متجاسرین) گرفته... با سرهنگ دکتر پاشائى (افسر سازمان امنیت) رابطه دارد.»
وى در سال 1330 در جریان نهم اسفند، مقالاتى تحت عنوان مشاهدات من در روزنامههاى وابسته به نیروى سوم، منتشر کرد و در سال 1339 از افراد مرتبط با حزب زحمتکشان و مظفر بقائى، معرفى شد.
سفارت آمریکا در تهران در سال 1339 خلاصه بیوگرافى وى را از ساواک گرفت و در سال 1340 او را به سفرى دو ماهه جهت بازدید از کشور آمریکا دعوت کرد. مقدم مراغهاى در این سفر، سرسپردگى خود را به آمریکا اعلام و در سال 1342 که کاندید مجلس شوراى ملى از شهرستان میاندوآب بود، چنین معرفى شد:
«خود را به مخالفین فعلى جبهه ملى ـ دکتر على امینى و سرلشکر قرنى ـ زیاد نزدیکى مىکند. او به دوستان خود مىگوید: کاندید دربار است، ولى به مخالفین هم مىگوید با شما هستم... خود را وابسته به امریکا مىداند»
وی از اظهار آمریکائى بودن، ابائى نداشت و با مأموران سفارت آمریکا در تماس بود و با مستریاسیاویچ ـ رئیس اطلاعات سفارت آمریکا که تقریبا همه کارهاى سیاسى آمریکا در ایران، زیر نظر او انجام مىشد ـ تماس مداوم داشت. در سال 1345 که کابینه هویدا ترمیم شد، مقدم مراغهاى نطقى انتقادى نسبت به این ترمیم در مجلس شوراى ملى ایراد کرد که از طرف ساواک این چنین ارزیابى شد: «با توجه به نزدیکى مهندس مقدم با آمریکائىها، اظهارنظر وى راجع به تحول در مملکت، بایستى در خور توجه و بررسى قرار گیرد»
مشاغل دیگر رحمتالله مقدم مراغهاى عبارت بودند از: عضو هیئت مدیره گروه همکارى مهندسى و کارشناسان آب و برق و کشاورزى، رئیس و مدیرعامل سازمان آب و برق ورامین و گرمسار، مجرى طرح وزارت آب و برق در ورامین و گرمسار، همکارى با کارشناسان انگلیسى سازمان ملل در اجراى طرح عمرانى گرمسار و ورامین، تأسیس شرکت مهندسى کشاورزى با مهدوى وزیر اسبق کشاورزى در دولت رزمآرا، فعالیت در آموزش و پرورش و ریاست انجمن خانه و مدرسهاندیشه، تدریس در دانشگاه، عضویت در کانون کارشناسان رسمى وزارت دادگسترى، عضویت در باشگاه ورزشى شاهنشاهى با معرفى دکتر احمد فرهاد.
رحمتالله مقدم مراغهاى که در دوران انقلاب اسلامى، نهضت رادیکال را راهاندازى کرده بود، پس از پیروزى انقلاب به عنوان نماینده مردم آذربایجان شرقى به مجلس خبرگان راه یافت و مدتى نیز استاندار آنجا بود که پس از تسخیر لانه جاسوسى به آمریکا گریخت. از وی چند تألیف و ترجمه باقی مانده است. خاطرات وی با نام «سالهای بحرانی نسل ما» در سال 1386 منتشر شده است.
منبع:
کتاب
منصور روحانی به روایت اسناد ساواک صفحه 69

