درباره : فراماسونری1 بازگشت به شماره 5600/10 ه ـ 31/1/37
تاریخ سند: 6 اردیبهشت 1357
درباره : فراماسونری1 بازگشت به شماره 5600/10 ه ـ 31/1/37
متن سند:
به : ریاست سازمان اطلاعات و امنیت اصفهان از : اداره کل سوم (341)شماره : 120 /341 با بررسی هائی که پیرامون مفاد نامه بازگشتی به عمل آمد.1ـ در بین لژهای ماسونی کنونی ایران، لژی به نام گراند لژ تهران وجود ندارد.
به نظر می رسد که منظور آن سازمان لژ بزرگ ایران باشد.
2ـ لژ فراماسونری ایرانیان نیز تاکنون شناخته نشده و تصور می رود منظور لژ اصفهان و لژ ماسونی دیگری است که ایرانیان ماسونی در آن شرکت می کنند.
3ـ در صورتی که فرمان تأسیس این لژ از جانب لژ بزرگ ایران صادر شده باشد طبیعی است که روابط اعضای آن با ماسونهای عضو لژهای دیگر تشکیلات ماسونی ایران غیره منتظره نخواهد بود.
4ـ به احتمال زیاد لژهای مورد بحث وابسته به لژ بزرگ نیویورک است که در آن صورت با لژ بزرگ ایران لژهای وابسته بآن ارتباطی نمی تواند داشته باشد.
علیهذا به منظور روشن شدن ماهیت و هدف اصلی از تشکیل لژ مورد نظر، خواهشمند است دستور فرمائید در زمینه چگونگی فعالیت، شناسائی اعضای آن و نحوه ارتباط آنان با ماسونهای دیگر ایران تحقیقات بیشتری معمول و نتیجه را اعلام دارند.
2 مدیر کل اداره سوم.
ثابتی از طرف...
.
توضیحات سند:
1ـ فراماسونری به زبان فرانسوی «بنای آزادی» معنی می دهد و نام انجمنی مخفی است که با مقررات ویژه خود به منظورهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی فعالیت می نماید.افراد این انجمن به مجمع های خود «لژ» می گویند و خود را نیز «ماسون» می خوانند.
فراماسونری در ایران از زمان ورود سرهاربارد جونز فرستاده انگلیس در سال 1804 میلادی به طور غیر رسمی وارد شد و از آغاز به عنوان یک سازمان سیاسی به نفع انگلستان کار می کرد، به نحوی که اکثر مقامات مهم مملکتی یا فراماسون بودند و آن مقام به آنها داده می شد و یا پس از اشتغال فراماسون می شدند.
در ایران مهم ترین تشکیلات سیاسی اداره کننده کشور تا مدتها همین تشکیلات فراماسونری بود که اشرافیت و خانواده های صاحب مقام و صاحب ثروت را زیر پوشش گرفته بود و منویات امپراتوری انگلستان را پیاده می کرد.
در دوران سلطنت محمدرضا، او ابتدا اجازه تأسیس یک لژ فراماسونری به نام «لُژ پهلوی» را داد، که فردی به نام جواهری در رأس آن قرار داشت و ارنست پرون در این لُژ فعال و همه کاره بود و رابط محمدرضا با لُژ محسوب می شد.
بدنامی و سوء شهرت فراماسونری در ایران سبب می شد که رابطه محمدرضا با آن به شدت پنهان نگاه داشته شود، ولی محمدرضا در طول دوران خود همیشه از فراماسونها حمایت می کرد و در جریان کار آنها قرار داشت و آنها نیز به شدت به سلطنت او علاقمند و وفادار بودند.
آمریکایی ها از همان آغاز که ساواک را ایجاد کردند، خواستند که کلیه سازمانهای سیاسی و غیرسیاسی و سازمان های بین المللی که در ایران شعبه دارند، در اداره سوم بررسی شود.
این نظر آنها هم شامل فراماسونری می شد و هم شامل بهائیت.
آمریکایی مستشار اداره کل سوم روی این بررسی نظارت می کرد و در واقع اطلاعات دست اول را خودش به «سیا» انتقال می داد.
بدین ترتیب، آمریکایی ها توانستند از همان سال 1336 تشکیلات فراماسونری ایران را بشناسند و روی آن کار کنند.
ر 0 ک : ظهور و سقوط سلطنت پهلوی.
حسین فردوست.
مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
تهران.
انتشارات اطلاعات.
1374.
ج 2 ص 372 و 373، فراموشخانه و فراماسونری در ایران.
اسماعیل رائین.
تهران.
امیرکبیر، 1357، 2ـ اهم گزارش های منابع ساواک از جلسه های لژ : گزارش 11685 /10 ه ـ 16 /12 /36 از جلسه 14 /12 /36 : «لژ فراماسونری خارجیان مقیم اصفهان با حضور تعداد 30 نفر بیگانه تشکیل گردید در این جلسه 3 نفر عضو جدید از اتباع آمریکا مقیم اصفهان جمعی بل هلیکوپتر به عضویت پذیرفته شدند .
مراسم قبول عضویت بدین ترتیب بود که ابتدا اشخاص مزبور قسم یاد کردند که مرام فراماسونری را طبق مرامنامه و آئین نامه های مربوط پذیرا بوده و اجرا نمایند و نیز اسرار آنها را به احدی بازگو نکنند.
سپس قسمتی از مرامنامه که به زبان انگلیسی تهیه شده بود وسیله هیئت مدیره لژ قرائت گردید و این جلسه تا ساعت 2300 ادامه پیدا کرد.
» در بازگشت به گزارش بالا، برای موارد زیر از سوی اداره کل سوم 341 درخواست تحقیق گردید: «1ـ علت تشکیل لژ مخصوص خارجیان در اصفهان؟ 2ـ تعداد اعضای لژ؟ 3ـ آیا در این لژ از وجود ماسونهای ایرانی نیز استفاده می شود یا خیر؟ در صورت مثبت اسامی و سمت های ماسونی این افراد در لژ مزبور.
4ـ منظور از خارجیان چه کسانی هستند؟ آیا این افراد منحصرا تبعه یک کشورند؟ 5ـ وابستگی لژ مزبور به لژهای بزرگ جهانی اعم از داخلی و خارجی.
6ـ ارتباط این لژ در حال حاضر با دیگر لژهای ماسونی ایران.
7ـ نام لژ و محل تاریخ تشکیل جلسات آن.
8ـ فرمان تاسیس لژ مورد بحث از جانب کدامیک از گراند لژهای جهانی صادر شده و استقرار و تنصیب مقامات و گردانندگان لژ بدست کدامیک از شخصیتهای ماسونی صورت گرفته است؟» پاسخ در خواست فوق اطلاعاتی است درباره نحوه تاسیس لژ امید، و توضیحاتی راجع به فعالیت های فراماسونی لژ مزبور در گزارش شماره 5600 /10 ه ـ 31 /1 /37 به این سئوالات پاسخ داده شده: «1ـ با توجه به اینکه تعداد زیادی از افراد تبعه آمریکا در اصفهان می باشند این اشخاص با تماس آقای ژان مکداول مدیر هتل ایرانتور که یکی از اعضاء مؤثر فرماسونری اصفهان بوده و نیز مسیحی و از مبلغین کلیسای حضرت لوقا است نسبت به تشکیل لژ خارجیان مقیم اصفهان همت گماشته و این لژ را به وجود آورده اند.
2ـ تعداد اعضاء قریب 40 نفر می باشد.
3ـ در لژ مزبور از ایرانیها فقط آقای مکداول به صورت افتخاری عضویت دارد و عضو ساده است که اغلب هم در جلسات ماهیانه لژ شرکت نمی نماید.
4ـ منظور از خارجیان آمریکائیان مقیم اصفهان هستند ولی بعضا مشاهده شده از اتباع ایتالیا و انگلیس هم در این لژ شرکت می نمایند ولی تعداد این قبیل اشخاص بسیار کم است و اکثر اعضاء این لژ را آمریکائیان مقیم اصفهان تشکیل می دهند.
5ـ وابسته به گراند لژ تهران می باشد واز صورت جلسه های ماهیانه یک برگ هم به گراند لژ تهران می فرستند.
6ـ قوائنی در مورد ارتباط با لژهای ماسونی ایران تاکنون بدست نیامده است.
7ـ محل لژ اصفهان میدان 24 اسفند ساختمان اشراقی همان محلی که لژ فراماسونری ایرانیان تشکیل می گردد می باشد و سرقفلی این محل را اعضاء ایرانی داده اند و کرایه ماهیانه آنرا آمریکائیان عضو می پردازند و تاریخ تشکیل جلسات آن روزهای شنبه هفته و هر دو هفته یکبار است.
8ـ فرمان تنصیب آن وسیله گراند لژ ایران در تهران صادر شده مراسم تنصیب یکبار در تاریخ 29 /11 /36 وسیله اعضاء معتبر لژ مزبور انجام گرفته که طی شماره 11277 /10 ه ـ 2 /12 /36 به استحضار رسیده است.
9ـ یک نسخه از مرامنامه قانونی قبلاً به آن اداره کل ارسال گردیده.
ضمنا در مرامنامه آن تجدیدنظر شده و در دست چاپ می باشد به محض تمام شدن کار چاپ آن یک نسخه به استحضار خواهد رسید.
رئیس ساواک اصفهان تقوی ر.ک : تشکیلات فراماسونری در ایران، مؤسسه پژوهشهای سیاسی ج 2، ص 219ـ 220