تاریخ سند: 26 آبان 1357
وضعیت شهر مشهد در بعدازظهر روز جاری به شرح زیر به استحضار میرسد
متن سند:
از: 9 ﻫ 1 تاریخ:26 /8 /1357
به: کل سوم 312 شماره: 20830 /9 ﻫ 1
تلفنگرام
پیرو 20829 /9 ﻫ 1- 26 /8 /57
وضعیت شهر مشهد در بعدازظهر روز جاری به شرح زیر به استحضار میرسد.
1. در ساعت 1230 عدهای در حدود سه الی چهار هزار نفر از طبقات مختلف مردم پس از خروج از منزل آیتالله قمی به طرف منزل شیرازی و اطراف حرم و خیابان نادری به راهپیمائی پرداخته و مبادرت به تظاهرات و دادن شعارهای ضد ملی و میهنی و اهانت به کد 66 نموده و سپس با گلولههای آغشته به بنزین و نفت و پاشیدن اسید و بنزین بر روی تانکها و مأموران فرمانداری نظامی، قصد به آتش کشیدن تانکها و آسیب رسانیدن به مأمورین را داشته که در نتیجه درگیری سه نفر کشته و سه نفر مجروح که یکی از کشتهشدگان در اختیار فرمانداری نظامی و دو تن دیگر در منزل آیات قمی و شیرازی است و از سه نفر مجروحین، دو نفر پانسمان و مرخص و یک نفر در بیمارستان بستری است. ضمناً برابر اطلاعات ناموثق، تعداد کشتهشدگان 8 تا ده نفر میباشد.
2. نام مقتول موجود در منزل شیرازی محمدنبی مبارزی1 و شغل وی طلبه علوم دینی مدرسه علمیه عباسقلی خان است.
3. تظاهرکنندگان پس از برخورد و درگیری با مأمورین، در منزل شیرازی اجتماع و منزل وی از ساعت 1330 الی 1830 در محاصره نیروهای انتظامی و از عبور و مرور مردم برای منزل و ورود و خروج آنان جلوگیری به عمل آمده و سپس در ساعت 1830 مردم به طور آرام با نظارت مأمورین منزل شیرازی را بدون حادثهای ترک نمودند.
4. به وسیله پسران شیرازی به کلیه مراجعین و اجتماعکنندگان در منزل تا اطلاع ثانوی تعطیل عمومی اعلام گردید و نیز برگزاری نماز جماعت هم تعطیل به وسیله آیات اعلام شد.
5. به وسیله سیدجواد شیرازی پسر آیتالله شیرازی وقایع روز جاری با آب و تاب و تحریف شده و بالا بردن تعداد کشتهشدگان در حدود 30 نفر به نمایندگی بیبیسی در تهران اعلام گردیده.
6. برابر اطلاع واصله، پسر شیرازی اظهار نموده چنانچه از این اقدامات دست برندارند با توجه به قدرت کافی مردم، دستور میدهیم تیمسار جعفری فرمانداری نظامی مشهد و حومه و شخصیتهای مهمتر از وی را بکشند.
7. از ساعت 1300 روز جاری تظاهراتی در خیابانهای عشرتآباد، نادری، سرخس، چهارراه نادری، خواجهربیع و خیابان جم با شرکت حدود سه هزار نفر از مردم صورت گرفت که به وسیله مأمورین فرمانداری نظامی متفرق گردیدند.
8. برابر اعلام منبع 1585،2 پسر شیرازی در گفتگوئی با شخصی به نام علیزاده اظهار نموده که مردم تصمیم حادی گرفته و قسم خوردهاند که هر کجا تیمسار جعفری فرمانداری نظامی مشهد و حومه را مشاهده کردند نابودش کنند.
9. برابر اعلام سازمان تایباد در ساعت 1430 روز جاری حدود دو هزار نفر از اهالی مرزنشین بخش خواف با در دست داشتن تمثالهائی از کد 66 و 55 و 344 و نیز حمل پلاکاردهائی با شعارهای ملی و میهنی در خیابانهای بخش خواف به تظاهرات ملی و میهنی و راهپیمائی پرداخته و پشتیبانی خود را در راه خدمت به شاهنشاه و میهن ابراز نمودهاند.
شیخان
بفرموده تیمسار مخابره گردید. خداپرست
آشوری 26 /8 /57
توضیحات سند:
1. شهید محمد نبی مبارزی متولد سال 1327ش در افغانستان بود که در تظاهرات این روز به شهادت رسید و در گلزار بهشت رضا علیهالسلام به خاک سپرده شد.
2. منظور از منبع 1585 شنود تلفنی است.
3. اعداد مورد اشاره در مکاتبات ساواک به ترتیب جایگزین نام محمدرضا پهلوی . فرح پهلوی و رضا پهلوی میباشد.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 17 صفحه 215