تاریخ سند: 9 مرداد 1342
موضوع: اجتماع در منزل آیتالله میلانی
متن سند:
شماره: 1736/د 2 تاریخ:9 /5 /1342
موضوع: اجتماع در منزل آیتالله میلانی
ساعت 119:30 روز چهارشنبه 9 /5 /42 عده[ای] در محل اقامت آیتالله میلانی اجتماع ولی سه نفر پلیس و یک نفر افسر شهربانی جلو کوچه حکمی ایستاده و از ورود مردم به منزل پورقدیری جلوگیری مینمودند. دربهای منزل بسته و چراغهای آن خاموش بود. تا ساعت 21 افراد در این محل آمدوشد میکردند. پس از مشاهده بسته بودن درب خانه و ممانعت پلیس، در پیادهروهای خیابان امیریه و کوچه حکمی به قدم زدن مشغول میشدند. شب مزبور؛ بیشتر افراد جبهه ملی، احزاب وابسته به آن، حزب زحمتکشان، نهضت آزادی [و] بازاریان نیز حضور داشتند، به دستهجات چندنفری تقسیم و در پیادهروها به بحث و گفتوگو میپرداختند. از جمله مسائل، علت ممانعت پلیس بود. محمد رازی، حسن تهرانی [و] روحانی اظهار میداشتند امروز صبح جلسه با شرکت آیتالله میلانی و سایر علما در منزل میلانی تشکیل شده بود و مذاکراتی درباره اعلام نظریه علما درباره انتخابات و آزادی آیتالله خمینی و نحوه مبارزه، تصمیماتی اتخاذ گردیده که هیچگونه اطلاعی در دست نیست. هرگاه امشب مثل شبهای قبل آزادی میبود، امکان ابلاغ نظریه این جلسه به آنان آماده میشد. عده دیگر میگفتند تیمسار سرلشکر پاکروان نیز در این جلسه شرکت داشته ولی دسته دیگر آن را تکذیب مینمودند و اظهار میداشتند این جلسه کاملاً خصوصی بوده و سری میباشد و متن مذاکرات به صورت اعلامیه ظرف پنجشنبه و یا شنبه 12 /5 /42 به نظر عموم خواهد رسید. سایر افراد جبهه ملی ضمن اظهارنظر در مورد بستن منزل آیتالله میلانی میگفتند دلیل عدم آزادی آیتالله میلانی که مقرر بود تا آخر وقت فردا شب آزاد شود؛ از همین جهت معلوم میشود که با چه عکسالعمل مواجه شده و تبعید نمودن ایشان انجام میشود. بهطورکلی گفته میشد علت بستن این محل روی توزیع کارتهای الکترال بوده که فردا پنجشنبه شروع به توزیع آن میشود و دستگاه از اجتماع مردم در این محل خوف داشته و بیم کارشکنی در بین مردم میبردند. حجتی و محبی و چند نفر دیگر میگفتند اگر با این وضعیت کارتهای بدون شماره توزیع شود جبهه ملی دستور اخذ کارت را میداد و شکست سختی میخورد و حال اگر این وضع دیکتاتوری در انتخابات ادامه پیدا کند از هماکنون جبهه ملی باید خود را آماده صدور اعلامیه تحریم و مبارزه برعلیه انتخابات بنماید. عده دیگر پیشبینی میکردند نهتنها دستگاه قادر به اتمام انتخابات نخواهد بود بلکه اینبار مردم از روز 15 خرداد بیشتر کشته میشوند تا بهاینوسیله نگذارند نمایندگان به مجلس بروند. جمشیدی عضو حزب ملت ایران میگفت همه شب کمیتههای دانشجویان وابسته به جبهه ملی در منازل دانشجویان در شمال شهر و سایر کمیتهها تشکیل و افراد دور هم جمع میشوند و سرگرم اعلام نتیجه و اظهارنظر در مورد انتخابات هستند و عنقریب در اینباره اعلامیهای صادر خواهند کرد. تمام افراد فوق که در اطراف منزل میلانی بودند با چهرههای برافروخته صحبت میکردند و نسبت به جریان انتخابات که با سرعت پیش میرود و محل مزبور را بستهاند سخت ناراحت به نظر میرسیدند. عدهای از مأمورین سازمان امنیت در مسیر پیادهروها در بین مجتمعین قدم میزدند؛ با مشاهده این مأمورین بنای فحاشی را به آنها میگذاشتند. افراد جبهه ملی اظهار میداشتند با اینکه دکتر پیراسته رسماً میگوید من بزرگشده انگلستان میباشم ولی در موضوع انتخابات با دستوراتی که به او داده شده، آنقدر کثافتکاری کردهاند که حاضر نشده زیر بار آن برود، حتی گفته این از رفراندوم بدتر است و ناچار به خارج فرار نموده تا دخالتی در وضع ناهنجار انتخابات نداشته باشد. همین افراد میگفتند برای دنیا و ملت ایران روشن شد که وضع انتخابات چه شکلی پیدا کرده چون رسماً شاه در نطق اخیر خود گفته انتخابات مانند رفراندوم انجام میشود، پس با این دلیل توهم همهگونه آزادی از بین رفته و از هماکنون تمام وکلا که به مجلس میروند لیست آنها تهیه و با ذکر آرا به نام هرکدام تعیین شده است. تلاش جبهه ملی نیز با وضع زندانی سران و عدم دسترسی به تبلیغات و اشکالات مدت کم، بیفایده است. فقط بایستی با2 مبارزات و تظاهرات، مردم را از دادن رأی بازداشت و از حال، تظاهرات که منتهی به زدوخورد خونینی باشد پیشبینی میگردد. جبهه ملی نخواهد گذاشت ثمره چند سال مبارزه برای انتخابات آزاد اینطور مفت از بین برود.
قرار است فردا شب (شب جمعه) نیز به امید بازشدن خانه میلانی به این محل بیایند.
بررسی شد. بایگانی شود. شهابی
توضیحات سند:
1. در اصل: 30 /109
2. در اصل: به
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 03 صفحه 41