تاریخ سند: 21 شهریور 1356
موضوع: دکتر على امینى
متن سند:
گزارش خبر
به: 312 شماره گزارش: 56586 /20ﻫ 21
از: 20ﻫ 21 13560621 تاریخ گزارش: 21 /6 /36
موضوع: دکتر على امینى
ساعت 0900 روز پنجشنبه 17 /6 /36 در منزل دکتر على امینى وزیر اسبق عدهاى از دوستان مشارالیه از جمله دکتر جمشیدى و کاویانى از سیلو. خواجهباشى از دارائى. علىاکبر سروش. رضوى. مطیعالدین حضور داشتهاند. ابتدا دکتر امینى از خواجهباشى سئوال کرد در لندن چه خبر بود اعتصابات کارگرى شدت داشت یا خیر. خواجهباشى اظهار داشت ایام کنگره کارگران است بدون سروصدا نخواهد بود سپس دکتر امینى گفت انگلیسها بىمیل نیستند اعتصاباتى مصنوعى به وجود آورند و بعد ماشینآلات و لوازم یدکى را گران بفروشند ایرانیها هم موجودى خود را از نظرها پنهان مىکنند و بازار سیاه به وجود میآورند خواجهباشى اظهار داشت در لندن دیگر خانه به ایرانىها اجاره نمىدهند روى شیشه مغازهها روى تابلوها با خط فارسى و عربى نوشتهاند دزد به شدت مجازات میشود. دکتر على امینى به حاجى مطیعالدین گفت بیائید این برنامه مکه رفتن را کنار بگذارید آنقدر پول این کشور را به خارج نبرند چند سال اگر ایرانى به مکه نرود خزانه مملکت پر میشود همه کارها را که نباید دولت بکند با این پولها میشود مدرسه ساخت بهدارى فراهم کرد یتیمخانه درست نمود قدرى با فقر مبارزه کرد تا کى مىخواهید مردم را فریب بدهید مطیعالدین اظهار داشت آخوندها نمىگذارند. دولت باید جلوى این کار را بگیرد. دکتر امینى گفت این بیمههاى اجتماعى خود سبب زیاد شدن فاصله طبقاتى میشود* کارخانجات را ورشکست میکند یا کارخانه باید درآمد داشته باشد تا بتواند حق بیمه کارگران را بپردازد وقتى نداشت تعطیل میکند مىگویند ما کمکم حقوق کارگران را کم میکنیم درست میشود غلط کردید آنقدر بالا بردید که تمام کارها را فلج کردید به طور دائم بلندگوها صدا میکند کارگران عزیز فلان و بهمان مردم دیگر هم در این مملکت حق حیات دارند فقط کارگران عزیزند؟ اینها مسائلى است که عقده ایجاد مىکند هزاران انجمن و جمعیت در این مملکت درست شده است که یک غاز ارزش اجتماعى ندارند جمعیتى به نام تسلیح اخلاقى1 درست کردهاند حاجى حاذقى و امثال آن مبلغ پوخمن (آلمانى) پدرسوخته شدهاند حضرت امیر و بزرگان دین اسلام را کنار گذاردهاند از پوخمن که از سرمایهداران پول گرفته تعریف مىکنند در مدارس صداى ضجه مردم بلند است پشت درب دانشگاهها جوانان سرگردانند محدوده و غیرمحدوده درست کردهاند و به جان مردم حمله مىکنند شما آقاى سروش بیائید چند نفر مانند خودتان انتخاب بفرمائید محلى را اختصاص دهید لغات کتابهاى باارزش را ترجمه کنند. دولت به این کارها نمىتواند برسد و نباید توقع داشت که همه کارها را دولت بکند. این جلسه در ساعت 1100 خاتمه پذیرفته است.
نظریه سهشنبه ـ شنبه در اظهارات خود صادق بوده و مفاد خبر فوق را کتباً گزارش نموده است.
نظریه چهارشنبه ـ نظریه سهشنبه مورد تأیید است.
توضیحات سند:
* گزارش خبر
به: 312 از: 20ﻫ 21
موضوع: اظهارات دکتر على امینى در مورد وضع مملکت
ساعت 16:30 روز 5 /6 /36 آقاى دکتر على امینى نخستوزیر اسبق در منزلش واقع در الهیه ضمن مذاکره خصوصى اظهار داشته است نارضایتى مردم را نباید نادیده گرفت بخصوص این روزها که وضع نارضایتى به مرحله خطرناکى رسیده است من از زوایاى اجتماع اطلاعات وسیعى دارم وضع کنونى مملکت بسیار تیره و مبهم است شاید دستهائى در کار باشد که هر روز یک نغمه تازهاى به گوش میرسد در یکى از محدودههاى تهران مردم به دنبال مأمورین شهردارى تا یک کیلومتر دویدهاند و ماشینهاى شهردارى را خرد کردهاند در خیابانها افراد مشکوک وبیکار پیادهروها را سد کردهاند معلوم نیست اینها مال کدام کشور خراب شدهاند که به ایران سرازیر شدهاند دولت تحصیل را رایگان اعلام کرده بود در مدارس بروید مردم براى اسمنویسى و شهریه زیاد گریه مىکنند. برنامهها آنقدر کش پیدا کرده که کسى نمیتواند آنها را جمع کند برق نیست
تخممرغ نایاب است خطوط اتوبوسرانى دیگر قادر به اداره کردن نیست تاکسیرانى حرف شنوائى ندارد صندوقهاى کشورى و لشکرى حقوق بازنشستگان را ندارد پرداخت کند دولت از گوشه و کنار فراهم مىکند بانکها پول ندارند کار کنند دانشگاهها ظرفیت این همه شاگرد را ندارد خلاصه من دیگر فکرم به جائى نمىرسد واقعاً وحشت زده شدهام این مذاکره در ساعت 1800 خاتمه پذیرفته است.
نظریه سهشنبه: 1) شنبه شخصاً در گفتگو شرکت داشته است و مذاکرات مطروحه را کتباً گزارش نموده است.
2) مقرر فرمایند به گزارش عملیاتى خبر مراجعه نمایند.
نظریه چهارشنبه: نظریه سهشنبه مورد تأیید است.
1ـ تسلیح اخلاقى
تسلیح اخلاقى مؤسسه فراماسونرى بود که توسط دکتر پوخمن تشکیل شد. او با این تفکر که«انسان باید اول خودش را اصلاح کند و سپس به هدایت دیگران بپردازد» این لژ را تأسیس کرد. در سال 1327 به ایران مسافرت کرد و موفق شد این جمعیت را درایران تشکیل دهد. از سال 1328به تدریج عدهاى از ایرانیان عضو این مؤسسه شدند. از جمله دکتر رضازاده شفق، علىاصغر حکمت، دکتر متین دفترى، دکتر محمد شاهکار، مجید موقر و دکتر مجتهدى به عضویت آن درآمدند.
در سال 1331 هیأتى 52 نفره به سرپرستى دکتر پوخمن به ایران آمدند و جلسهاى با اعضاى ایرانى برگزار کردند. نخستین بار مجله امیر و سپس مجله شورش را در تهران چاپ کردند. این مؤسسه همچنان کار خود را ادامه مىداد و در شهرهاى تبریز، شیراز و اصفهان هم شعبه داشت.
در سال 1345 انجمن قلم که توسط عدهاى از هنرمندان و نویسندگان شروع به فعالیت کرده بود، دکتر اقبال را به عنوان رئیس انجمن قلم برمىگزیند و در سال 1346 جلسه مشترکى بین مؤسسه تسلیح اخلاقى و انجمن قلم تشکیل میشود.
فراماسونرى در ایران/ اسماعیل رائین/ ص 466.
منبع:
کتاب
علی امینی به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 241