تاریخ سند: 13 خرداد 1340
موضوع : تهران ـ مسجد هدایت
متن سند:
از ساعت 2120 روز 5 شنبه 11 /3 /40 پس از اتمام نماز جماعت مغرب و
عشاء و تلاوت آیاتی از کلام اللّه مجید جلسه مذهبی اعضاء نهضت ملی1 ایران با
شرکت عده ای در حدود 200 نفر از دانشجویان دانشگاه و بازاریها و اشخاص
متفرقه زیر نظر آیت الله طالقانی و آیت الله زنجانی و رحیم عطایی و مهندس مهدی
بازرگان در مسجد هدایت
واقع در اسلامبول تشکیل و
در ساعت 45 /20 آیت الله
سیدمحمود طالقانی به منبر
رفته و پس از توصیف دین
مبین اسلام و قرائت چند
شعر مذهبی و ذکر امثله ای
درباره عید قدیر [غدیر ]خم
اظهار داشت شما مردم چرا
این همه در راه دین و علی
پول خرج می کنید و جشن
می گیرید و شادی می کنید
ولی از صفات و کردار آن
رادمرد بزرگ اسلامی هیچ
در شما نیست و روی همین
اصل هم به جای حضرت
علی یک مشت فاحشه و فاحشه صفت ها بر شما حکومت می کنند.
یادم هست
که چند سال پیش در یک مجمع مبارزه با فاحشه ها بودم و آقای دادستانی آن
روز هم در آنجا بودند.
ایشان گفتند که آقا ما چطور با فاحشه ها مبارزه کنیم.
الان
زنی در خیابان شمیران منزل دارد که دارای 20 پرونده جنایی است و هر موقع که
خواسته یکی از آن پرونده ها را به جریان بیندازد آن قدر تلفن و توصیه از فلان
وکیل و وزیر و مدیرکل به من شد و آن قدر مرا تهدید به مرگ کردند که میسر نشد
به جریان بیندازم.
با این حال چطور می شود با فاحشه ها مبارزه کرد.
شما چرا
نمی خواهید علی بر ما حکومت کند؟ چرا از خواب غفلت بیدار نمی شوید و
نمی خواهید معنی عید قدیر [غدیر] را درک نمائید.
یا بروید بمیرید و یا علیه این
فاحشه صفت ها قیام کنید و ریشه آنها را برکنید.
برادران عزیز بروید و معنی عید
غدیر را درک نموده و صف هایتان را طویل تر سازید و دلها را به هم نزدیک نمائید
زیرا تا اجتماعی نباشد هیچ کاری درست نمی شود.
ناطق پس از دعای زیاد به
مسلمین به سخنان خود خاتمه داد و در پایان اعلامیه های پیوست که متعلق به
نهضت ملی ایران است وسیله عده ای از دانشجویان دانشگاه عضو جمعیت فوق
بین حاضرین توزیع گردید.
گیرندگان : اداره سوم ـ بخش 312 ـ 313
به پرونده مربوطه ضمیمه و به اداره یکم ارجاع شود ثابتی 24 /3 /40
توضیحات سند:
1ـ نهضت ملّی ایران ـ با
مبارزات و مجاهدتهای مردم
سرزمین، در بعد از شهریور
1320، آغاز شده بود ـ دارای
یک نقطه اوج و یک نقطه
سقوط بود.
اوج قیام ملّی، سی ام
تیر 1331 بود که اراده مصمّم
ملّت مسلمان ایران، با رهبری
مدبّرانه مذهبی، توانست
نقشه های نظام استبداد و حامیان
استعمارگران را برآب کند، و به
حکومت دست نشانده
قوام السّلطنه ـ که بیش از چند
روز نتوانست بر سر کار بماند ـ
خاتمه دهد.
ولی مع الاسف،
هنوز سیزده ماه از این قیام
پرافتخار نگذشته بود که کودتای
28 مرداد 1332، اتّفاق افتاد و
آمال و آرزوهای ملّتی را ـ که
می خواست آینده روشن و
زندگی سعادتمندی را آغاز
نماید ـ با ناکامی مواجه ساخت
و بار دیگر، دیو خودکامگی ستم
و استعمار ...
، ربع قرن بر
مملکت ما تسلّط یافت.
سؤالی
که در مقایسه سی ام تیر و
کودتای 28 مرداد، در ذهن هر
فرد ایرانی مطرح می شود، این
است که چرا آن پیروزی، و چرا
این شکست؟
مسلما ...
در فاصله 30ام تیر
1331 تا 28ام مرداد 32، آنچه
اتفاق افتاد، آنچنان پیچیده بود و
توطئه آن چنان با دقّت
طرح ریزی شده بود که حتّی اکثر
کسانی که در متن مبارزات
بودند، از ماهیّت توطئه آگاه
نشدند.
در 28ام مرداد، شاه،
فرار کرده بود.
ارتش و قوای
انتظامی، در اختیار حکومت
دکتر مصدّق بود، و دکتر، با مقام
نخست وزیری، بر سر کار بود.
چه شد که سپهبد فضل اللّه
زاهدی ـ که ...
گذاشته بود و
مرتّبا از ترس جان، به صورت
مخفی زندگی می کرد ـ با چند
ارّابه تانک و اوباش، اراذل و
روسپی، توانست حکومت ملّی
را، با آن اختیارات و امکانات
نظامی و غیرنظامی، سرنگون
سازد؟
چرا مردم، از صحنه کنار رفتند؟
چرا قدرت مردم، درهم شکسته
شد؟
علل اختلاف آیت الله کاشانی و
دکتر مصدّق، چه بود؟
مسلما نمی توان وقایع 28 مرداد
را ـ که چند روز قبل و بعد از
آن، اتفاق افتاد ـ خلاصه کرد.
باید موجبات و علل را ـ که
زمینه ساز کودتا بود ـ مورد
بررسی قرار داد و سیر حرکت
را، از قیام سی ام تیر، مورد دقّت
قرار داد.
در این باره، چندین
نکته، قابل تأمّل است :
1ـ مجازات نشدن مسبّبان
حوادث 30ام تیر ؛
2ـ مخالفت مجلس، با لایحه
اختیارات ؛
3ـ سیاست کنار گذاردن
روحانیّت مجاهد ؛
4ـ ائتلاف با توده ای های نفتی ؛
5ـ بی خبر نگاهداشتن مردم از
کودتا ؛
6ـ گسترش تشتّت و اختلافات
میان سیاسیّون، احزاب و
نیروهای صنعت نفت ؛
7ـ گسترش اختلافات داخلی،
بدون توجّه به توطئه سازمان
سیا ـ انتلیجنت سرویس ؛
8ـ بی توجهّی به قدرت مذهب،
در جامعه.
منبع:
کتاب
آیتالله سید محمود طالقانی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 41