شاهنشاها
شاهنشاها
متن سند:
توسط تیمسار فردوست1 تقدیم کننده نامه افسری است که ندانسته و نسنجیده خیانتی لفظی کرده است با دست چپ این نامه را می نویسم و عکس آنرا دارم تا کشف حقایق ؟ چند روز قبل آریانا در اطاق خود مرا احضار پس از ابراز ناراحتی از وضع مملکت از من پرسید اگر من قصدی داشته باشم تو با من هستی یا خیر ؟ من نیز بدون تعقل گفتم البته.حال پشیمانم چون نمی دانم چه نظری دارد .
فهمیدم که آریانا در لندن طرح کودتائی با دستیاری شخصی بنام هایک گالوستیان2 وابسته نظامی الجزایر ریخته است از کلیات طرح خبر زیادی ندارم همین قدر می گویم که این خطر از دو ناحیه است یکی از طرف ارتش یکم از کرمانشاه و از همدان و یکی از ناحیه مشهد.
حال شما و این اطلاعیه از ملاقاتهای آریانا در لندن خبردار شوید.
توضیحات سند:
1 ـ حسین فردوست، ارتشبد حسین فردوست از چهره های برجسته عصر پهلوی است که از دوران کودکی به عنوان دانش آموز دبستان نظام وارد کلاس مخصوصی شد که رضاخان برای ولیعهد خود محمدرضا پهلوی ترتیب داده بود.لذا فردوست، دوست صمیمی و نزدیکترین محرم اسرار وی گردید.
با عزیمت محمدرضا به سوئیس فردوست نیز وی را همراهی کرد.
با صعود محمدرضا به سلطنت از ابتدای دهه بیست فردوست جزء دوستان صمیمی و مشاوران شاه گردید.
بدان حد که «گوش» و «چشم» شاه قلمداد می شد و در راس مهمترین ارگان اطلاعاتی رژیم دفتر ویژه اطلاعات قرار گرفت.
او بر ساواک نظارت داشت و رابط شخصی شاه با سیستم اطلاعاتی کشور حتی آژانس مرکزی اطلاعات امریکا (سیا) بود.
بعضی از نویسندگان وی را مغز و حافظه شاه دانسته و تصمیمات محمدرضا را عصاره مشورت با فردوست دانسته اند.
پس از سقوط شاه، فردوست دستگیر شد و پس از یک بازجویی مفصل بیش از 1500 صفحه خاطرات نگاشت و پرده از اسرار رژیم برداشت این خاطرات در بین سالهای 1363 تا1366 به صورت کتبی و شفاهی پخش گردید که بخش قابل توجهی از آن تحت عنوان «ظهور و سقوط سلطنت پهلوی» در دو جلد منتشر شد و امروز جزء منابع تاریخ عصر پهلوی است.
وی در یک خانواده فقیر به دنیا آمده بود اما دست روزگار او را به دبستان نظام کشاند و دوست صمیمی محمدرضا کرد و زندگی وی را با خاندان پهلوی گره زد.
وی پس از دستگیری، با دقت بخشی از حقایق ناگفته را منتشر کرد.
ر.ک: وقایع اتفاقیه و شرح احوال رجال، ج 1، صص 424 ـ 425 ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 1، صص 17ـ19 2ـ هایک گالوستیان یک تاجر ارمنی بود که در آن زمان مقیم ایران بود.
او سابقه خرید مقامات ایرانی را دارد.
نامبرده به یکی از مقامات وزارت خارجه انگلیس به نام دونالد لوگن گفت، برای کاهش نفوذ مصدق، باید طرفداران تندروی او را در جبهه ملی، از نخست وزیر جدا کرد.
او پیشنهاد کرد که می توان دو تن از رهبران پر سر و صدای جبهه ملی، یعنی حسین مکی و مظفر بقائی را، هر کدام با پرداخت یکصد هزار لیره استرلینگ خرید.
لوگن کاملاً تحت تأثیر این پیشنهاد قرار گرفت.
زیرا برابر سوابق، این تاجر ارمنی درگذشته نیز در مورد خرید مقامات ایرانی به خاطر اعمال نفوذ برای عملیات پیمانکاری مؤسسات انگلیسی در ایران بسیار موفق عمل کرده بود.
رک: مصطفی علم، نفت، قدرت و اصول، ترجمه غلامحسین صالحیار، صص 352 و353