[موضوع:] گفتگوی دوستانه در مدرسه علمیه قائمی
تاریخ سند: 12 تیر 1353
[موضوع:] گفتگوی دوستانه در مدرسه علمیه قائمی
متن سند:
[از:] 6ﻫ 1 [تاریخ:]12 /4 /1353[به:] 312 [شماره:] 9576/ ﻫ 1
[موضوع:] گفتگوی دوستانه در مدرسه علمیه قائمی
چند نفر از روحانیون آبادان منجمله شیخ عبدالرسول قائمی، سید رضا مصطفوی، سید علی محدث، شیخ غلامرضا مولانا1 ساکن بروجرد2 و سید محمد هاشمی در اطاق اختصاصی قائمی در مدرسه علمیه دور هم جمع بودند مطالب زیر بین آنان مورد بحث و گفتگو قرار گرفته:
1ـ سید محمد هاشمی به قائمی اظهار داشته شنیده‌ام چاپ نهج‌البلاغه ممنوع شده آیا نگهداری آن در منزل اشکال و خطری ندارد؟ قائمی پاسخ داده من هم این موضوع را شنیده‌ام که دیگر نمی‌گذارند نهج‌البلاغه چاپ شود.
2ـ شیخ غلامرضا مولانا اظهار نمود تصور نمی‌کنم چاپ همه نهج‌البلاغه ممنوع باشد. قاسمی گفت چرا چاپ همه نهج‌البلاغه ممنوع شده و سید محمد هاشمی ضمن تائید اظهارات قائمی بیان داشت چه می‌شود کرد. دستور مالک است (بنظر می‌رسدکه منظور هاشمی از عنوان کردن کلمه مالک، شخص اول مملکت بوده است) شیخ مولانا در جواب هاشمی اظهار نمود چاپ قرآن را هم دستور می‌دادند ممنوع باشد و هر چه بگویند از اینها بر می‌آید چون از قرآن در بعضی جاها استفاده می‌کنند لذا هیچ وقت چاپ آنرا ممنوع نمی‌نمایند و اضافه کرد شاید چاپ قسمتی از نهج‌البلاغه که در مورد سیاست مطالبی عنوان شده ممنوع گردد و اگر بخواهند چاپ نهج‌البلاغه را ممنوع کنند این سیاست غلطی است.
3ـ سید محمد هاشمی در جواب مولانا گفت کدام کار و...[ناخوانا] شان درست و صحیح است که این یکی درست باشد.
4ـ قائمی در تائید اظهارات نامبردگان نیز گفت واقعاً سیاست غلطی دارند و عملشان صحیح نیست و اشتباه دارند می‌روند و روش درستی نداشته و در ایران عده‌ای از دانشجویان و جوانان، مرام کمونیستی را دنبال و کار درستی انجام نداده و اعمالشان خلاف شرع است و اصولاً سیاست هر دو (منظورش سیاست دولت و افرادی که دارای فعالیت مخالف می‌باشند) غلط است.
5ـ سید محمد هاشمی و مولانا اظهارات قائمی را تائید و مولانا گفته اخیراً در شهرستان بروجرد تعدادی از جوانان که روش کمونیستی داشته و بصورت حزبی درآمده بودند و دست به دزدی وسائلی از قبیل ماشین تحریر و چیزهای دیگر زده بودند آنها را در یک محل جمع کرده و حتی اسم صاحبان وسائل را روی آنها نوشته شده بود که مأمورین امنیتی و شهربانی متوجه و آنها را دستگیر و گفته می‌شود 20 نفر از آنان را اعدام کرده‌اند و یکی از این افراد پسر برادر آیت‌اله بروجردی که نوه حاج کاظم روغنی می‌باشد بوده است.
6ـ قائمی اظهار داشت چند سال پیش که عده‌ای حدود 20 نفر از روحانیون را دستگیر کرده بودند در تهران با تیمسار نصیری رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور ملاقات و چند ساعت با هم در این زمینه صحبت نمودیم ضمن صحبت به ایشان گفتم شما شاه را خیلی دوست دارید و اظهار می‌دارید حاضرم جانم را فدای شاه کنم، تیمسار پاسخ دادند همین‌طور است. جواب دادم شما باعث می‌شوید این چنین ناراحتی‌ها ایجاد گردد. گفتند چطور؟ پاسخ دادم برای اینکه با جوانان درست رفتار نمی‌نمائید و همچنین رفتار و کردار شماها موجب می‌شود یک نوع عقده و ناراحتی در قلب و روح جوانان بوجود آمده به عناوین مختلف ناراحتی‌هائی فراهم آورد و اضافه کردم روحانیون کار به مسئله رژیم سلطنتی و یا جمهوری ندارند و آنها می‌خواهند دستورات اسلام عملی شود و بالاخره در اثر این مذاکرات تیمسار دستور آزادی 6 نفر از روحانیون مزبور را دادند و من مجدداً به تیمسار گفتم تا مادامی که دستور آزادی همه روحانیون فوق الذکر را صادر ننمائید از اینجا نمی‌روم و تیمسار دستور دادند هر 20 نفر روحانیون را آزاد کردند و مولانا اظهارات قائمی را تائید نمود.
نظریه یکشنبه:1ـ با توجه به سابقه اظهارات فوق از جانب شیخ عبدالرسول قائمی بعید بنظر نمی‌رسد و از عنوان کردن موضوع ملاقات و مذاکره با تیمسار ریاست معظم ساواک خواسته خود را بین حاضرین بزرگ و مهم جلوه دهد.
2ـ اظهارات فوق از جانب سید محمد هاشمی (نام صحیح او سید محمد شهرت سیدیان هاشمی فرزند سید صفر شغل پیش‌نماز یکی از مساجد آبادان و واعظ نیز می‌باشد) دارای سابقه در 6 ﻫ بوده که خلاصه پرونده‌اش طی شماره 55730/الف 5 /4 /1352 به بخش 361 ایفاد گردیده و به احتمال قوی صحت دارد. علیهذا با توجه به اینکه مشخصات کامل ملصق به عکس وی تهیه و متعاقباً تقدیم خواهد شد اعمال و رفتار و تماس و ارتباطش با روحانیون مخالف بویژه قائمی دقیقاً تحت مراقبت قرار دارد. نتایج حاصله مستمراً به استحضار خواهد رسید.
3ـ تعیین افکار و عقاید سیاسی و همچنین صحت اظهارات شیخ غلامرضا مولانا که اهل و ساکن بروجرد می‌باشد در مورد دستگیری افراد مزبور در بروجرد از طریق ساواک محل امکان‌پذیر می‌باشد. حقانی
نظریه سه‌شنبه: نظریه یکشنبه مورد تائید است. شعله
نظریه چهارشنبه: نظرات فوق مورد تائید است. پردیس.
مراتب پس از صدور به عرض ریاست معظم ساواک رسیده است
12 /4 /1353 ارسال شود و سپس به عرض برسانید 12 /4
رونوشت به پرونده مولانا و سید محمد هاشمی ضمیمه شده است
توضیحات سند:
1. آیت‌الله شیخ غلامرضا مولانا بروجردى: فرزند ملا على‌اکبر بروجردى، در سال 1306 ﻫ ش در خانواده‌ای اهل علم و فضیلت در بروجرد به دنیا آمد. دروس مقدماتی حوزه را در زادگاهش و در محضر بزرگانی چون شیخ علی جواهری، شیخ جواد اسلامی و سید عبدالحسین خندانی فرا گرفت. آنگاه در دروس سطح شرکت کرد و از خرمن دانش حضرات شیخ بهاءالدین نجفی، سید محسن بروجردی و میرزا لطف‌الله فقیهی خوشه چید. آیت‌الله مولانا، پس از پایان دروس مقدماتی و سطح، برای ادامه تحصیل راهی نجف اشرف شد و از محضر آیات عظام سید ابوالقاسم خویی و شیخ علی محمد بروجردی درس خارج فقه و اصول را آموخت. وی پس از 18 سال اقامت در نجف، به ایران بازگشت و در قم به ادامه تحصیل پرداخت. آیت‌الله مولانا در قم از محضر حضرات آیات سید محمدرضا گلپایگانی، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی و آیت‌الله وحید خراسانی استفاده کرد. این فقیه فرزانه، ضمن تحصیل از فعالیت‌ها‌ی فرهنگی و تألیف غافل نبود و در این رهگذر شاگردان بسیاری تربیت کرد. وی دارای آثار فراوانی است که از جمله می‌توان به «خاتم لوصی الخاتم» و درس‌هایی از توحید اشاره کرد.2. در گزارش دیگری درباره حضور آیت‌الله مولانا در آبادان چنین آمده است:
[از:] 6 / ﻫ1 تاریخ: 5 /4 /1353
[به:] 312 شماره: 9487/ ﻫ1
موضوع: سخنرانی مولانا بروجردی واعظ
غلامرضا شهرت مولانا بروجردی واعظ اهل و ساکن بروجرد بنا به دعوت شخصی به نام حاجی غفوری ساکن آبادان از تاریخ 31 /3 الی 4 /4 /1353 به مدت پنج شب در مسجد نو سخنرانی می‌نموده و جمعیت در حدود 500 نفر بود و از روحانیون آبادان شیخ عبدالرسول قائمی و شیخ حسن نجفی و محمد هاشمی و سید عبدالحسین موسوی ساکن بهبهان و... نیز حضور داشتند. مشارالیه ضمن سخنرانی مذهبی مواردی درباره خداشناسی و به وجود آمدن جسم و روح انسان و همچنین پیروی از دستورات دین اسلام بیان داشت و اضافه کرد اگر روزی مسلمانی بتواند عده‌ای را از ظلم نجات دهد [و اقدام نکند] پیش خداوند مسئول است.
نظریه یکشنبه:گزارشات دیگری از سایر منابع واصل گردیده و مشارالیه که (غلامرضا شهرت مولانا فرزند علی‌اکبر شماره شناسنامه 358 بروجردی می‌باشد در پنج روز سخنرانی خود در مسجد نو آبادان بجز مسائل مذهبی مطالب خلاف مصالح مملکت و تحریک‌آمیز نمودن ننموده است. حقانی
نظریه سه‌شنبه: نظریه یکشنبه مورد تایید است. شعله
نظریه چهار شنبه: نظریه سه شنبه مورد تایید است. پردیس