تاریخ سند: 6 آذر 1357
خلاصه اطلاعاتی شماره 80
متن سند:
خلاصه اطلاعاتی شماره 80
مدت دوره از ساعت 0600 . 5 /9 /57 الی 0600 . 6 /9 /57
دستور انهدام . پس از بهرهبرداری معدوم نمائید.
1. فعالیت روحانیون . فرهنگیان . دانشجویان .
الف . در اجرای اوامر تلفنی ساعت 2400 . 4 /9 /57 تیمسار سپهبد امیرعزیزی استاندار خراسان به استناد اوامر تلفنی تیمسار ارتشبد ازهاری1 نخستوزیر و نیز گزارش این کسب مجوز در ساعت 0700 . 5 /9 /57 به تیمسار فرماندهی نیروی زمینی شاهنشاهی، ضمن تماس تلفنی با آیات شیرازی و قمی به آنها اجازه داده شد که بدون تظاهرات، راهپیمائی آرام دینی خود را در مسیر منحصری انجام دهند که این راهپیمائی از ساعت 1000 روز جاری شروع و در ساعت 1230 بدون هیچگونه حادثهای خاتمه پذیرفت.
ب . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1050 . 5 /9 /57 در بین کارکنان بیمارستان شهناز و نیز دانشجویان شنیده شده است که در روز جاری قصد دارند مأمورین ساواک و پلیس مخفی را از بین ببرند. مراتب به شهربانی استان خراسان و ساواک اعلام و دستورات لازم به کلیه بخشها صادر گردید.
پ . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1315. 5 /9 /57 در بعداز[ظهر] روز جاری اجتماعی از بانوان در منزل قمی تشکیل و برای آنها سخنرانی به عمل آمده است. در این مورد به بخش مربوطه دستورات مراقبتی صادر گردید.
ت . برابر اطلاع واصله، در مورخه 5 /9 /57 اعلامیهای از طرف شیرازی منتشر که در روز جاری اجتماعی در هنرستان علیرضا عباسی واقع در چهارراه زرینه تشکیل گردد. در این مورد به بخش مربوطه دستورات مراقبتی صادر گردید.
ث . برابر اطلاع واصله، در ساعت 2030 . 5 /9 /57 تعدادی از دانشجویان از ساعت 2000 روز جاری به دستههای 2 و 3 نفری به منزل شیرازی مراجعه مینمودند. در این مورد به بخش مربوطه دستورات مراقبتی صادر گردید.
2. تظاهرات.
الف . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1000 . 30 /8 /57 حدود 1000 نفر از اهالی قراء حسینآباد شیروان با در دست داشتن تمثال مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و شهبانو و والاحضرت ولایتعهد در خیابانهای مذکور با دادن شعارهای جاوید شاه به راهپیمائی پرداختهاند.
ب . برابر اطلاع واصله، در مورخه 28 /8 /57 حدود 800 نفر از اهالی طایفه بلوچ آخوندی و بلوچ حسن زائی آمادگی خود را برای هرگونه جانبازی در راه حفظ تاج و تخت سلطنت مشروطه اعلام داشتهاند.
پ . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1500 . 30 /8 /57 عده زیادی از اهالی مرزنشین جنتآباد تظاهراتی موافق رژیم سلطنتی انجام و همبستگی خود را به دولت اعلام نمودهاند.
ت . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1825. 26 /8 /57 عده کثیری از اهالی قریه ساق در منطقه پاسگاه ژاندارمری شهرنوباخزر دست به تظاهرات ضد ملی زدهاند.
ث . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1300 . 1 /9 /57 تظاهراتی از طرف روحانیون و فرهنگیان و طبقات مردم بردسکن از توابع کاشمر برپا و در ساعت 1800 همان روز بدون هیچگونه اتفاقی خاتمه یافت.
ج . برابر اطلاع واصله، در ساعت 0700 . 1 /9 /57 کلیه طبقات مختلف مردم و دانشآموزان و فرهنگیان و طلاب کاشمر ضمن تبلیغات ضد میهنی از بلندگوی مساجد به تظاهراتی دست میزنند.
چ . برابر اطلاع واصله، از صبح روز 1 /9 /57 مغازهداران بشرویه مبادرت به بستن مغازههای خود کرده و عدهای به طرفداری از خمینی در خیابانها دست به تظاهرات میزنند.
3. متفرقه.
الف . برابر اطلاع واصله، در مورخه 5 /9/ 57 و طبق اظهار تلفنی بعضی از مردم، اعلامیههایی که روی پرچمهای سیاه نصب گردیده موجب ناراحتی مردم را فراهم نموده است. در این مورد به کلیه بخشهای مربوطه دستورات پاکسازی صادر گردید.
ب . برابر اطلاع واصله، مورخه 5 /9 /57 خانم دریائی که در بیمارستان شاهرضا قسمت اداری بیمارستان کارمند میباشد از گردانندگان اخلال در نظم میباشد. در این مورد به بخش مربوطه دستورات لازم صادر گردید که به موقع اقدام نماید.
پ . برابر اطلاع واصله، در مورخه 5 /9 /57 از ساعت 0830 روز جاری جلسه سخنرانی در مدرسه مهندس یشمی برگزار میگردد و از عموم مردم خواسته شده که در این جلسه شرکت نمایند. در این مورد به بخش مربوطه دستورات مراقبتی صادر گردید.
ت . برابر اطلاع واصله، مورخه 5 /9 /57 دو برگ اعلامیه در جلو منزل شیرازی نصب یکی از اعلامیهها حاکی بر این است که روز جاری در گرگان 100 نفر کشته و حدود 200 نفر زخمی شدهاند و دیگری لیست کارخانهها و شرکتهای خصوصی و کازینو و کاباره و هتلهای کد 66 ذکر کرده. در این مورد به بخش مربوطه دستورات پاکسازی صادر گردید.
ث . برابر اطلاع واصله، در مورخه 5 /9 /57 اعلامیهای در پنج برگ در جلو منزل شیرازی نصب که در آن نسبت به استاندار اهانت نموده است. در این مورد دستور پاکسازی به بخش مربوطه صادر گردید.
4. نتیجه.
با تلاش پیگیر و شبانهروزی مأمورین فرمانداری نظامی هیچگونه اتفاق مهمی رخ نداده است.
فرماندار نظامی مشهد و حومه . سرتیپ جعفری
گیرندگان.
1. ت . ف . ن . ز . ش جهت استحضار
2. ت ف ناحیه ژاندارمری استان خراسان جهت استحضار
3. تیمسار ریاست شهربانی استان خراسان جهت استحضار
4. تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت خراسان جهت استحضار
5. ت ف تأمین شهر مشهد (تی 3)
6. ر . ر 2. ل . پ 77
7. ف ضا وا به ف ن مشهد و حومه
8. ف گروه اطلاعات نظامی وابسته به لشگر 77
9. ر ر 3 فرمانداری نظامی
توضیحات سند:
1. غلامرضا ازهارى فرزند علی در سال 1296هـ ش، به دنیا آمد. پس از گذراندن دورههاى نظامى در ایران و آمریکا، در سال 1342 به درجه سپهبدى رسید. او منصبهاى مختلفى در ارتش شاهنشاهى داشت. در سال 1348 بازنشسته گردید، اما به دلیل اعتماد محمدرضا پهلوى به وى، از سال 1350 تا 1357 ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران به او سپرده شد. وى پس از سقوط دولت شریفامامى و اعلام حکومت نظامى در سراسر ایران به ریاست دولت برگزیده شد و از تاریخ 15 آبان تا 17 دى 1357 در این سمت باقى ماند. پس از سقوط کابینه نظامىاش، به بهانه بیمارى از ایران متوارى و به آمریکا رفت. از جمله حوادث دوران کوتاه دولت نظامى او، ابتکار مردم در بالا رفتن بر بامها و فریاد اللهاکبر بود. او این حضور را انکار مىکرد و شعارهاى شبانه مردم را پخش نوار مىنامید. مردم نیز بر بالاى بامها در جواب او این شعار را فریاد مىزدند: «ازهارى بیچاره، ژنرال چهار ستاره، بازم بگو نواره، نوار که پا نداره، مشت به هوا نداره». ازهاری در آستانه انقلاب اسلامی به خارج گریخت و در سال 1380 درگذشت.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 18 صفحه 54