تاریخ سند: 27 خرداد 1333
گزارش واصله حاکی است در ساعات مختلف روز گذشته عدهای اشخاص مختلف
متن سند:
تاریخ: 27 /3 /1333
گزارش
گزارش واصله حاکی است در ساعات مختلف روز گذشته عدهای اشخاص مختلف از جمله آیتالله بهبهانی، سید جعفر بهبهانی نماینده مجلس شورای ملی، میر سیدعلی بهبهانی سناتور، دکتر شروین، سید محمد و سید مصطفی کاشانی و همچنین مسافرین اتومبیلهای شماره ۴۷۴۸، متعلق به محمد علاقبند، شماره ۹۲۳۳، متعلق به هوشنگ صمصام بختیاری، شماره ۶۱۷۴، متعلق به احمد ناظرزاده کرمانی، شماره ۵۶۵۱، متعلق به على ابریشمی بازرگان، شماره ۴۸۵، متعلق به سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی، شماره ۱۱۶ دولتی و شماره ۱۸۸۲ ارتش، سید ابوالقاسم کاشانی را در منزل او واقع در پامنار ملاقات نمودهاند. ضمناً از ساعت ۲۰، عدهای از افراد مجمع مسلمانان مجاهد به منظور ملاقات با کاشانی در منزل او حضور یافته و هنگام ورود، مشارالیه با اطرافیان خود مشغول صحبت درباره مذاکرات نفت و نطق سناتور جمال امامی در مجلس بوده است. در این جلسه یکی از حضار به نام شیخ کمیلی، اشعاری را که در مدح کاشانی سروده بود، قرائت و سپس کاشانی خطاب به حاضرین اظهار داشته است حضرت سیدالشهداء [ع] نیز برای دفع ظلم و احقاق حق و اجراء احکام الهی قیام نموده بود، اگر شما هم خود را طرفدار او میدانید بایستی از آن حضرت پیروی کرده و در برابر ظلم و بیدادگری عمال انگلستان پایداری و مقاومت نمائید نه اینکه اگر کسی چون من، خواست برای اجرای احکام اسلام، قیام و فداکاری کند، بگویند آقا را چه به سیاست و آقا حق مداخله در سیاست را ندارد و اضافه نموده البته من سیاستباز نیستم. بعداً به تبعید و زندانی شدن خود اشاره کرده و گفته است اگر من اهل سوءاستفاده بودم، مثل سایر آقایان، عدهای را مرید قرار داده و استفاده میکردم. ولی فداکاریهای من برای این است که مجتهدم و وظیفه خود میدانم در برابر ظلم و جور و اعمال خلاف قانون قیام کنم ولو به قیمت جانم تمام شود و علاوه کرد دول استعماری برای استعمار و استثمار دول کوچک، اول دین را از بین میبرند کما اینکه از بین ما هم دین رخت بربسته است. سپس اشاره به جریان ۳۰ تیر ماه نموده و اظهار داشته در آن موقع من بودم که در برابر قوام ایستادگی کردم(1) و نتیجهاش را هم به وسیله روزنامههای مزدور «پرخاش»(2) و «شورش»(3) چشیدم. مقارن ساعت ۲۳ حاضرین در منزل کاشانی متفرق شدهاند.
توضیحات سند:
١- اوضاع به دلایل گوناگون بر وفق مراد شاه و قوام پیش نرفت، اما نطق رادیویی و سرنوشتساز قوام مهلکترین ضربه را به آنها زد. او در این نطق تهدید کرد که مخالفان را در «محاکم انقلابی» محاکمه و قرین تیرهروزی خواهد ساخت. علاوه بر این، وعده داد که «دیانت را از سیاست دور نگاه خواهم داشت، و از نشر خرافات و عقاید قهقرائی جلوگیری خواهم کرد». کاشانی در پاسخ اعلامیۀ او با الفاظی مناسب، قوام را سر جایش نشاند و از مردم خواست تا برای مقاومت آماده شوند. قوام به او پیشنهاد کرد که در صورت همکاری، میگذارد نیمی از اعضای کابینه را انتخاب کند. اما فرستادگانش یعنی دکتر علی امینی و حسن ارسنجانی دست خالی برگشتند. شاه به علاء (وزیر دربار) همین مأموریت را داد اما او هم شکست خورد. از آن بدتر این که آیتالله از طریق علاء برای شاه پیغام داد که باید دولت مصدق را برگرداند و الّا خود جلودار قیام مردم خواهد شد.
۲- پرخاش:
صاحب امتیاز و مدیر مسؤول: احمد انواری
محل انتشار: تهران
تأسیس: ۱۳۲۵
موضوع: سیاسی، اجتماعی، و انتقادی
فاصله انتشار: هفتگی
٣- شورش:
صاحب امتیاز و مدیر مسوول: امیر مختاری کریمپور شیرازی
محل انتشار: تهران
تأسیس: ۱۳۲۹
موضوع: سیاسی، اجتماعی، انتقادی و ادبی
فاصله انتشار: هفتگی
این نشریه پس از انتشار ۴ شماره توقیف و به نامهای «مرد وطن»، «فریاد ایران»، «قیام خوزستان»، و «قیام ملت» منتشر شده است.
منبع:
کتاب
روحانی مبارز / آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی به روایت اسناد- جلد دوم صفحه 695