صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

گزارش

تاریخ سند: 5 مرداد 1357


گزارش


متن سند:

محترماً به استحضار می‌رساند: در اجرای اوامر صادره مبنی بر شرکت در مجلس ترحیم شیخ احمد کافی1 که از طرف روحانیون تهران در مسجد ارک برپا شده بود شرکت و مشاهدات و مسموعات خود را به شرح زیر به استحضار می‌رساند.
مجلس ترحیم از ساعت 1800 الی 2000 برقرار بود لیکن انبوه مردم از ساعت 1600 در مسجد اجتماع نموده بودند به طوری که من وقتی ساعت 1730 به محل رسیدم جایی برای نشستن حتی در حیاط مسجد نبود در حدود ساعت 1830 داخل مسجد، حیاط، شبستانها، بالکنها، بالای پشت بام مسجد و جلو مسجد مملو از جمعیت بود تعداد تقریبی جمعیت بیش از ده هزار نفر تخمین زده شد.
ابتدا آیاتی از کلام‌الله مجید و سپس اشعار مذهبی قرائت شد در حدود ساعت 1900 شیخ حسن کافی2 (توضیح این‌که این شخص نسبت خویشاوندی با شیخ احمد کافی ندارد طبق اظهار خودش) جهت وعظ بالای منبر رفت این شخص سخنان خود را با حدیثی از حضرت محمد (ص) تحت عنوان «دستگیره اسلام دوستی با خدا و دوستان خدا و دشمنی با دشمنان خدا و اسلام» شروع و ضمن تفسیر این حدیث از نفوذ و قدرت مذهب و روحانیت در اجتماع ایران مطالبی ایراد و به طور غیر مستقیم از بی‌توجهی دستگاه حاکمه کشور به مذهب و روحانیت انتقاد نمود در ضمن از محمد تقی فلسفی که در مجلس حضور داشت بسیار تجلیل و دوبار نیز از خمینی به عنوان مرجع تقلید عالی‌قدر شیعیان نام برد و از وی تمجید کرد.
مردم حاضر نیز با شنیدن نام خمینی و با فرستادن صلوات پی در پی نسبت به خمینی ابراز احساسات کردند.
در اواخر سخنرانی برای چند دقیقه نوار روضه‌خوانی و متن وصیت شیخ احمدکافی از زبان خودش در مورد نحوه تدفین وی که اگر در وسط هفته [بود] مردم جسد مرا تا صبح روز جمعه در سردخانه نگهداری و صبح جمعه بعد از دعای ندبه دفن کنند، پخش که با تأثر و گریه و زاری شدید مردم حاضر روبرو شد.
در پایان شیخ حسن کافی از مردم خواست که آرامش خود را حفظ کرده و با نظم و ترتیب و بدون دادن هرگونه شعاری از مسجد خارج شوند.
لیکن تعداد زیادی از جمعیت حاضر در حیاط مسجد شروع به تظاهرات بسیار شدید به نفع خمینی کرده و سینه‌زنان قصد خروج از مسجد را داشتند که با مشاهده مأمورین پلیس مستقر در مقابل مسجد به حیاط مسجد عقب نشستند و تظاهرات خود را به مدت 7 الی 8 دقیقه در داخل حیاط مسجد ادامه دادند و پس از پایان تظاهرات به تدریج از مسجد خارج شدند.
در بین تظاهرات دو بسته اعلامیه توسط افراد ناشناسی از بالکن ضلع شمالی مسجد به داخل حیاط پرتاب گردید (توضیح این‌که چون محل استقرار من تا محل پخش اعلامیه فاصله زیادی داشت لذا موفق به دست آوردن نمونه اعلامیه‌ها نشدم) از روحانیون سرشناس حاضر در جلسه آیت‌الله خوانساری، آیت‌الله نوری، محمد تقی فلسفی، عبدالرضا حجازی، مرتضی مطهری و شیخ عباس کبیری3 مورد شناسایی قرار گرفتند.
اکثریت حاضرین در مسجد را نیز بازاریان و جوانان مذهبی تشکیل می‌دادند.
مجالس ترحیم بعدی به ترتیب از ساعت 1800 الی 2000 در مهدیه واقع در امیریه و بعد از نماز مغرب و عشاء در مسجد امام حسین واقع در سرآسیاب دولاب (روز 5 /5 /37) برگزار خواهد شد.
سخنران مسجد امام حسین شیخ عبدالرضا حجازی است.
پس از خروج از مسجد در طول مسیر منزل در خیابان بوذرجمهوری (ساعت 2020) یک گروه حدود صد نفری از جوانان به ظاهر مذهبی که از شرق به غرب (به طرف بازار) در حرکت بوده و مشغول تظاهرات و دادن شعارهای تند مذهبی و ضد ملی و اهانت‌آمیز نسبت به مقام شامخ سلطنت بودند مشاهده گردیدند.
رهبر عملیات – موحدی 5 /5 /37 محترماً به عرض برسد 5 /5 /37

توضیحات سند:

1ـ مرحوم شیخ احمد ضیافتی کافی اول خرداد 1315 شمسی برابر با جمعه اول ربیع‌الاول 1355 قمری در مشهد مقدس دیده به جهان گشود.
در برخی اسناد با نام کافی خراسانی و کافی تهرانی نیز از وی یاد شده است.
پدرش حاج میرزا محمد کافی و مادرش خانم زهرا غفورپور بود.
پدربزرگش آیت‌الله میرزا احمد کافی امامی از علمای معروف یزد بود که به قصد زیارت به مشهد مقدس عزیمت و در ‌آن‌جا سکنی گزیده بود.
مرحوم کافی در شش سالگی وارد دبستان ایمانی مشهد (به مدیریت حجت‌الاسلام حاج سید حسین مؤمن‌زاده) شد و به فراگیری دروس متداول مشغول شد.
پس از آن هم زمان با تحصیل دروس جدید، در نزد پدربزرگ خود به فراگیری علوم اسلامی پرداخت.
بخشی از مقدمات را نزد وی خواند و در سال 1327 وارد مدرسه علمیه نواب مشهد شد.
او از پانزده سالگی در حرم مطهر رضوی حضور می‌یافت و با صدای گرم خود برای زائران دعای کمیل می‌خواند.
در سال 1333 به همراه پدربزرگ خود مرحوم حاج میرزا احمد کافی عازم نجف اشرف گردید و در مدرسه آیت‌الله سید محمد کاظم یزدی معروف به مدرسه سید به تحصیل پرداخت و از محضر آیات عظام سید ابوالقاسم خویی، سید محسن حکیم، سید محمود شاهرودی، شهید سید اسدالله مدنی و حسین راستی کاشانی بهره برد.
در سال 1338 به توصیه شهید آیت‌الله مدنی به مشهد بازگشت.
در اواخر سال 1342 در تهران ساکن شد.
اولین سخنرانی سیاسی وی علیه لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی در تاریخ 14 /12 /41 در منزل آیت‌الله قمی انجام گرفت که منجر به بازداشت وی شد.
در دوم فروردین سال 42 به علت سخنرانی علیه رژیم شاه تحت تعقیب قرار گرفت.
در قیام 15 خرداد 42 جزء وعاظی بود که اعلامیه‌ای در حمایت از امام صادر و امضا کردند.
در تاریخ 4 /11 /43 به مدت چهار ماه و در تاریخ 8 /4 /49 تا 18 /4 /49 نیز بازداشت شد.
در سال 54 به علت سخنرانی حاد علیه رژیم صهیونیستی دستگیر و توسط کمیسیون امنیت اجتماعی به سه سال تبعید به ایلام محکوم شد و در تاریخ 21 /9 /54 به شهربانی ایلام تحویل داده شد.
ولی در ایلام نیز با اقامه نماز جماعت و اقدام به تأسیس کتابخانه و مدرسه علمیه به تلاش خود استمرار داد و به علت این فعالیت‌ها و تلاش آیت‌الله سید احمد خوانساری و سرازیر شدن مردم به شهرستان ایلام برای دیدار او، ساواک مجبور شد از باقی مدت تبعید وی صرف‌نظر نماید و نامبرده در تاریخ 29 /8 /55 مجدداً به تهران بازگشت.
ساواک مرتباً جلسات، مکاتبات و تلفن‌های وی را کنترل می‌کرد و در مواقع حساس او را احضار و تذکرات لازم را به او می‌داد.
نامبرده علاوه بر وعظ و خطابه در فعالیت‌های فرهنگی و خدمت ‌رسانی به مردم محروم فعالیت گسترده داشت.
ساخت مهدیه تهران، تأسیس صندوق قرض‌الحسنه مهدی، ارائه خدمات درمانی و تأسیس داروخانه مهدیه، تأسیس حوزه علمیه مهدیه، خریداری مشروب فروشی مجاور مهدیه و تبدیل آن به کتابخانه، عیادت از بیماران، احداث درمانگاه در شهرهای مشهد، گرگان، دهلران،‌آران کاشان، ساختن بیش از بیست مهدیه در شهرهای مختلف، تأسیس حوزه علمیه ایلام، ساخت حمام در ایلام، ساوه و دهلران، و ...
.
.
از جمله فعالیت‌های ارزشمند او بود.
هم‌زمان با تحریم جشن میلاد امام زمان (عج) در سال 57 از سوی امام خمینی (ره) مرحوم کافی علی‌رغم فشار شدید ساواک به برگزاری جشن نیمه شعبان از این کار خودداری کرده و به همراه خانواده عازم زادگاهش مشهد شد و در صبح روز جمعه پانزده شعبان 1398 قمری برابر با سی تیر 1357 پس از اقامه نماز صبح در مسجد شیروان و پس از گذشت سی کیلومتر از شهرستان قوچان اتومبیل دچار سانحه شده و ایشان به جوار رحمت حق شتافت و طی مراسمی که تحت کنترل شدید قرار داشت در خواجه ربیع دفن گردید.
(ر.ک: گنجینه دانشمندان، نوشته محمد شریف رازی و سایت مهدیه تهران به نشانی: WWW.
MAHDIEHTEHRAN.
IR) 2ـ حجت‌الاسلام شیخ حسن کافی در سال 1307 شمسی در مشهد متولد شد.
ادبیات و سطوح عالیه را در مشهد مقدس از اساتید به نام حوزه هم‌چون حضرات آیات شیخ هاشم قزوینی، شیخ مجتبی قزوینی و ادیب نیشابوری دوم (شیخ محمد تقی) آموخت و پس از چندی رهسپار حوزه علمیه نجف اشرف گشت و دروس عالی فقه و اصول را از اساتید آن دیار فراگرفت.
سپس به مشهد بازگشت و به تبلیغ دین پرداخت.
در جریان ملی شدن صنعت نفت و مبارزات ضد استعماری مردم ایران، به نمایندگی مرحوم آیت‌الله کاشانی به افشای حقایق و ارشاد مردم مشغول شد.
او از سال 1340 به بعد، در مشهد بر سخنرانی‌های خود افزود و چون به دلیل فشار ساواک، امکان ادامه فعالیت در مشهد را نداشت، به تهران مهاجرت کرد و به کار تألیف، تبلیغ و امامت جماعت مسجد حضرت علی (علیه السلام) در خیابان آذربایجان اشتغال یافت.
در تهران به حمایت همه جانبه از حرکت امام خمینی (سلام‌الله علیه) و مبارزه علیه رژیم پرداخت و در این راستا دستگیر شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی توسط منافقین ترور و مجروح گردید.
او از سال 1370 به اقامه جماعت در مسجد قائم تهران ـ در خیابان سعدی ـ و تألیف کتب متعدد پرداخت که برخی از آنها عبارتند از: تعالیم امام حسن مجتبی (علیه السلام)،‌ تعالیم امام هفتم در زبان دعا و حدیث، امام رضا اسوه صراط مستقیم، تعالیم پیامبر اکرم حضرت محمد (صلی‌الله علیه و آله) و مجموعه کافی در شناخت جسم و روح انسان.
شیخ حسن کافی در 30 بهمن 1379 بر اثر بیماری دارفانی را وداع گفت.
(ر.ک: نشریه آئینه پژوهش، شماره 67، صفحه 134) 3ـ حجت‌الاسلام عباس کبیری نیکو فال فرزند احمد در 1320 ش در تهران متولد شد.
پس از طی دوره ابتدایی به علوم اسلامی روی آورد.
با پایان دوره سطح دروس حوزوی به جهت علاقه‌مندی به وعظ و خطابه قدم در این عرصه نهاد.
وی در جریان نهضت امام خمینی (ره) به سبب ایراد سخنان انتقادی نسبت به دستگاه حاکمه چندین بار ممنوع‌المنبر گردید.
هم‌چنین بارها از سوی ساواک احضار و مورد تذکر قرار گرفت.
در 1352 ش منزل وی توسط ساواک بازرسی و به مدت یک ماه بازداشت شد.
ساواک علت بازداشت را چنین بیان می‌کند: « متهم یاد شده در بالای منبر مطالب خلاف واقعی را مطرح و مستمعین را علیه دولت تحریک می‌کند.
» (اسناد ساواک)

منبع:

کتاب پایگاه‌های انقلاب اسلامی، مسجد ارک تهران به روایت اسناد ساواک صفحه 605


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.