درباره: علل بلوا و اغتشاش در شهرستان اصفهان
تاریخ سند: 16 مهر 1357
درباره: علل بلوا و اغتشاش در شهرستان اصفهان
متن سند:
از: ساواک تاریخ: 16 /7 /1357به: نخست‌وزیرى شماره: 7661 /312
درباره: علل بلوا و اغتشاش در شهرستان اصفهان
برابر اعلام اداره دوم ستاد بزرگ ارتشتاران، فرماندارى نظامى شهرستان اصفهان در مورد علل بلوا و اغتشاشات اخیر اصفهان گزارشى تسلیم و پیشنهاداتى در مورد رفع آن به شرح زیر نموده است:
1ـ در چند ماهه اخیر روحانیون و وعاظ به انگیزه محدودیت‌هایى که نسبت به اقدامات تحریک‌آمیز و همچنین تبعید بعضى از آنان به علت اظهارات خلاف مصالح ملى و میهنى ایجاد شده به شدت ناراضى بوده و عناصر و عوامل قشرى مذهبى را دور خود جمع و آنها را به عملیات خرابکارى و براندازى تحریک و اعلامیه‌هاى مضره‌اى بر خلاف مصالح و منافع ملى منتشر و پیروان خود را علنا وادار به خواسته‌هاى غیر قانونى نموده‌اند.
2ـ عناصر بیگانه و منحرف از وضعیتى که وسیله روحانیون و وعاظ به وجود آمده استفاده و کنترل را از دست روحانیون خارج و چهره تظاهرات را که ابتدا خواهان مراجعت روحانیون تبعیدى و رفع محدودیتهاى روحانیون بوده تغییر داده و خواسته‌ها شکل ضدملى و خلاف مصالح کشور به خود گرفته و در این زمینه تعداد کثیرى اعلامیه مضره در سطح شهرستان اصفهان پخش گردیده و به طورى که شواهد و قرائن نشان مى‌دهد عناصر اخلالگر از کشورهاى بیگانه الهام و احتمالاً با دریافت کمکهاى مادى و معنوى از کشورهاى مزبور تظاهرات و اغتشاشات را در سطح گسترده و ابعاد وسیع‌تر دامن مى‌زنند.1
3ـ اکثریت اهالى شهرستان اصفهان و حومه از نحوه برخورد مأموران دولت و بعضى از سازمان‌هاى دولتى و احیاناً اخاذى پاره‌اى از آنان به شدت ناراضى و در بسیارى از جهات و جوانب از اظهار نظر صریح ابایى ندارند و در این زمینه شاید بجا باشد که وضع شهردارى اصفهان و کمبود آب و نان و گوشت که پایه و اساس زندگى روز مره مردم را تشکیل مى‌دهد بیان نموده، مردم اصفهان از وضع آب، نان و گوشت به شدت ناراضى بوده و علناً در این زمینه انتقاداتى مى‌نمایند و مسئولین امر در
رفع نارضایتى اقدامى ننموده و در چند روزه اخیر که فرماندارى نظامى اصفهان سعى نموده به وضع گوشت مصرفى مردم سر و صورتى بدهد و در این زمینه نیز موفقیتهایى به دست آورده مردم در گوشه و کنار از اقدامات فرماندارى نظامى اظهار شعف و مسرت مى‌نمایند و شدیداً خواستار ادامه فعالیتها و اقدامات فرماندارى نظامى مى‌باشند که البته خوشایند بعضى از مقامات مسئول نیست. در مورد آب و نان ایجاب مى‌نماید اقدامات ضرورى و فورى در جهت جلب نظر مردم و رفع ناراحتى آنان به عمل آید که اقدام در این مورد زمان زیادى لازم دارد و با توجه به محدودیت زمانى از امکانات فرماندارى نظامى خارج مى‌باشد.
4ـ کارگران بعضى از کارخانجات به سبب بى‌توجهى کارفرمایان و نرسیدن به موقع حقوق آنان به شدت ناراضى و چون به خواسته کارگران مزبور رسیدگى نشده با اعلام حکومت نظامى 700 نفر از آنان شکواییه‌اى تهیه و به فرماندار نظامى اصفهان ارسال داشته‌اند در شکوائیه مذکور ذکر گردیده که کارفرما و مدیر کارخانه به خواسته‌هاى قانونى کارگران توجه ننموده و مسئولین امر نیز در مورد رفع نارضایتى اقدامى نمى‌نمایند. به طور مثال کارخانه تاج که وضع انفجارآمیزى دارد کارگران کارخانه موصوف شکوائیه به فرماندارى نظامى ارسال و ضمن ابراز مراتب جان نثارى نسبت به شاهنشاه آریامهر تقاضا نموده‌اند هر چه زودتر به خواسته قانونى آنان توجه و حقوق آنان پرداخت شود. مراتب در شوراى تأمین استان مطرح و از طریق اداره کار استان اصفهان اقدامات لازم در این زمینه به عمل آمده.
ضمناً کارمندان شرکت اتوبوسرانى اصفهان از عدم پرداخت حقوق مرداد ماه خود ناراضى بوده که از طریق استاندارى و شهردارى در جهت پرداخت حقوق آنان اقدامى نشده است.
5ـ مردم اصفهان و حومه عموماً شاهدوست و میهن‌پرست بوده1 و داراى معتقدات مذهبى ریشه‌دارى مى‌باشند و چنانچه اقدامات فورى، ضرورى و مؤثر در جهت رفع نارضایتى آنان برداشته شود و به معتقدات مذهبى آنان احترام گذارده شود کمتر فریب عده معدودى گمراه و فرصت‌طلب و مزدور بیگانه را خواهند خورد و به عنوان نمونه وضع مردم و به خصوص بازاریان و مغازه‌داران اصفهان که از بدو حکومت نظامى پشت فرماندارى نظامى بوده و در هر فرصتى مراتب جان‌نثارى
خود را نسبت به مقام شامخ سلطنت ابراز داشته‌اند را مى‌توان مثال زد.2
پیشنهادات فرماندارى نظامى:
الف ـ به پیروى از خط مشى دولت از روحانیون صدیق و خدمتگزار دلجویى و اعتماد آنان جلب و مزایایى جهت روحانیون مزبور در نظر گرفته شود.
ب ـ روحانیون و وعاظ متظاهر که در لباس روحانیت برخلاف مصالح و منافع ملى اقدام مى‌نمایند توجیه و راهنمایى شوند و چنانچه به روش منحرف خود ادامه دادند برابر مقررات با آنان رفتار شود.
ت ـ خط مشى جدیدى براى سازمان‌هاى انتظامى تعیین و نسبت به تکمیل سازمان و بهبود وضع زندگى پرسنل مزبور اقداماتى انجام شود.
ث ـ در تعیین مشاغل پرسنل حساس استان اصفهان تجدید نظر گردد.
مراتب جهت بهره‌بردارى و هرگونه اقدام مقتضى به استحضار مى‌رسد.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور. سپهبد مقدم
مدیر کل اداره سوم. ثابتى
گیرنده: وزارت کشور جهت استحضار.
ریاست سازمان اطلاعات و امنیت اصفهان جهت آگاهى و ارسال فتوکپى نامه فوق به استاندارى استان اصفهان.
توضیحات سند:
1. تحلیلى که در این سند و سندهاى مشابه مى‌خوانید در واقع نوع نگرش مسئولین نظام شاهنشاهى به اوضاع و احوال کشور است. آنان همواره سعى مى‌کردند اقدامات انقلابى مردم مسلمان ایران را به عوامل خارجى و.... نسبت دهند و مردمى را که از رفتار ظالمانه و خصمانه نظام شاهنشاهى به ستوه آمده بودند را مردمى شاهدوست بنامند.2. با نگاهی به تاریخ معاصر در می‌یابیم که اصفهان همیشه در قیامهای مردمی علیه استبداد و استعمار و خصوصاً مبارزه بر علیه رژیم منحط پهلوی در کشور پیشتاز بوده است.
حضور پر رنگ مردم اصفهان در نهضت مشروطیت، قیام حاج آقا نورالله نجفی علیه استبداد رضاخان ، طرفداری مردم اصفهان از جریان ملی شدن نفت ، قیام مردم اصفهان در نهضت امام خمینی (ره) در سال 1342 و سرانجام پیشتاز بودن آنان در انقلاب اسلامی در سال 1357 و تقدیم 23000 شهید در جریان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران خط بطلانی است بر این ادعای واهی سردمداران رژیم منحط شاهنشاهی.
بازاریان و کسبه اصفهان نیز بنابر سوابق موجود سهم بسزائی در این مبارزه داشته اند تا جایی که اعتصابات آنان علیرغم تهدیدات رژیم شاه و اوضاع بد اقتصادی بیش از چهار ماه به طول انجامید و آنان با پیروزی انفلاب اسلامی مغازه های خود را باز کردند.