به منظور اتخاذ تصمیم علیه حکومت عراق1 در مورد ایجاد محدودیت برای خمینی
تاریخ سند: 4 مهر 1357
به منظور اتخاذ تصمیم علیه حکومت عراق1 در مورد ایجاد محدودیت برای خمینی
متن سند:
از: 9/ه1 تاریخ:4 /7 /1357به: 312 شماره: 8395 /9/ه1
به منظور اتخاذ تصمیم علیه حکومت عراق1 در مورد ایجاد محدودیت برای خمینی، عده‌ای از روحانیون افراطی مشهد منجمله عباس واعظ طبسی . محمدرضا محامی . حسنعلی مروارید . علی فلسفی،2 در منزل میرزا جواد تهرانی اجتماع می‌نمایند.
نظریه شنبه . خبر فوق صحت دارد.
نظریه چهارشنبه . خبر فوق صحت دارد. به استناد منبع1585،3 گویا روحانیون تصمیم گرفته‌اند در این مورد نامه اعتراض‌آمیزی به سفارت عراق در تهران نوشته و روز یکشنبه 9 /7 /57 تعطیل عمومی اعلام نمایند. ضمناً جلسه در ساعت 1300 خاتمه یافت.
محترماً به استحضار می‌رساند. 4 /7 /57
در بولتن درج شود. ثابتی 4 /7 /57
در بولتن درج شد. جهت بهره برداری به استحضار رئیس دایره عملیات می‌رسد. کندری 5 /7 /57
توضیحات سند:
1. روابط رژیم عراق پس از چند سال کشمکش مرزی و سیاسی با رژیم پهلوی، در سال 1975م ( 1353ش) و با انعقاد قرارداد الجزایر رو به بهبود نهاده بود و از این رو حضور و فعالیتهای سیاسی امام خمینی(ره) در آن کشور را باعث ایجاد خلل در این روابط می‌پنداشت.بر همین اساس، در اول مهرماه 1357ش، نیروهای امنیتی دولت بعثی عراق به منظور همکاری با رژیم شاه و پیشگیری از پیروزی انقلاب اسلامی ملت ایران، بیت امام خمینی(ره) را در نجف محاصره کردند و خواهان این شدند که ایشان از هرگونه مصاحبه، صدور اعلامیه و ایراد نطق و خطابه سیاسی خودداری نمایند.
به موجب گزارشی که به تاریخ 10 /07 /1357در ساواک جهت ملاحظه محمدرضا شاه تنظیم گردیده بود، یک هیئت بلندپایه از ساواک، به منظور آخرین هماهنگی‌ها با سعدون شاکر، رئیس سازمان امنیت عراق، در بغداد ملاقات می‌کند.
مهم ترین محورهای این مذاکرات، پیرامون گفت‌وگوهایی است که مقامات سازمان امنیت عراق با امام خمینی(ره) داشته‌اند. این گزارش تصریح می‌کند که مقامات امنیتی عراق در ملاقات با امام خمینی(ره)، او را فردی سرسخت و مصمم در تعقیب نقشه‌های خود می‌دانند و عقیده دارند که او به هیچ وجه از تعقیب هدف‌های خود انصراف حاصل نخواهد کرد و ایشان در برابر تذکرات مقامات امنیتی عراق، که به ایشان تکلیف می‌کردند از فعالیتهای سیاسی در عراق چشم پوشی کند، می‌گویند: «من اهل سیاست هستم و هم مذهبی، هیچ وقت از نظرات سیاسی خود عدول و نزول نخواهم کرد.» در پایان گزارش بیان شده است که از نظر مقامات امنیتی عراق، حضور امام خمینی(ره) در این کشور برای امنیت عراق مضر تشخیص داده شده و عقیده دارند که ایشان اگر به جای دیگری نیز بروند، احتمالاً مشکلات بیشتری ایجاد خواهند کرد.
در همان ایام، مقامات عراقی با دعوت از حجت‌الاسلام و المسلمین دعایی، نظرات شورای انقلاب کشور عراق را برای رساندن به امام خمینی(ره)، اعلام کردند. مهم‌ترین محورهای پیام این بود که امام خمینی(ره) می‌توانند در عراق به زندگی عادی خویش ادامه دهند، ولی از کارهای سیاسی خود باید دست بردارند؛ و دیگر اینکه در صورت ادامه کارهای سیاسی در عراق، باید این کشور را ترک نمایند.
به دنبال این مسائل، یکی دو ملاقات مابین امام خمینی(ره) و بعضی از مقامات امنیتی رژیم عراق صورت گرفت که در آنها نیز بر عدم فعالیت سیاسی امام(ره) علیه رژیم شاه تأکید شد که چون با امتناع امام خمینی(ره) مواجه گردید، به دنبال این امتناع، منزل امام خمینی(ره) در نجف، در اول مهرماه 1357 تحت محاصره نیروهای امنیتی قرار گرفت و ادامه این وقایع منجر به مهاجرت امام خمینی(ره) به پاریس گردید.
بعدها امام خمینی(ره) در تاریخ 6 اسفند 1357 در یک سخنرانی به این وقایع اشاره نموده و می‌فرمایند: «خدای تبارک و تعالی مقدراتی دارد که ما سّر آن را نمی‌فهمیم، مگر بعد از زمان‌ها، بعد از آن‌که به واسطه فشار دولت ایران و فشار محمدرضا شاه بر دولت عراق، و محصور کردن منزل ما و رفت و آمدهایی که بین ما و دولت عراق شد، گفت‌وگوهایی شد و ما به آنها اخطار کردیم که یک مسئله شرعی است، یک وظیفه الهی است؛ و من نمی‌توانم مسئله الهی و وظیفه شرعی را به قول شما‌ها ترک کنم. من این کارهایی که در اینجا انجام می‌دهم انجام می‌دهم، شما هم هر کاری دارید بکنید....» رک: صحیفه امام، جلد 6، ص 226
2. در اصل: خلقی.
3. منظور از منبع 1585، شنود تلفنی ساواک می‌باشد.