تاریخ سند: 5 بهمن 1339
گزارش ماهیانه سازمان کرمانشاه
متن سند:
1) فعالیت اکراد عراقی در احزاب :
در عراق 3 حزب مهم وجود دارد
حزب پارت دموکرات حزب کمونیست حزب بعث
اکراد عراقی به نسبت های زیر وارد احزاب شده اند.
حزب پارت دموکرات50%
حزب کمونیست 20%
حزب بعث 10%
صدی بیست دیگر افراد
بی طرف و وارد حزبی
نشده اند.
2) وضع اقتصادی اکراد
عراقی: به جز تعداد مختصری
بیگزاده که اخیرا وسیله دولت
تقویت شده و با اعزام
مأمورین بهره مالکانه آنها
دریافت و تحویلشان می گردد
بقیه اکثرا در فقر اقتصادی به
سر برده و منبع عایدی آنها
حمل قاچاق است.
علت این
فقر نیز چنین بیان می شود.
الف ـ نرفتن زوار ایرانی به
عراق :
ب ـ خشک سالی و کمبود آب و عدم استفاده از رودخانه الوند
ج ـ هرج و مرج و عدم تأمین به طوری که کسی حاضر نیست سرمایه راکد خود
را به کار اندازد.
3) وضع سیاسی اکراد عراقی :
الف ـ یکی از علل موفقیت حزب پارت دموکرات در بین اکراد این است که
ملامصطفی بارزانی با وعده و وعید که قریبا زمام امور کشور عراق را به دست
گرفته و استقلال کردستان را عملی و عموم اکراد را بی نیاز خواهد نمود، می باشد.
علت، دیگر گرویدن اکراد به حزب پارت دموکرات موضوع زبان و مذهب
آنهاست و آخرین علت، [اختلاف] دیرینه بین اعراب و اکراد است.
ب ـ در حال حاضر عبدالکریم قاسم نخست وزیر عراق اجبارا برای حفظ موقعیت
خود در برابر ج.
م.
ع [جمهوری متحده عربی]با ملامصطفی بارزانی سازش نموده و
وی را به حال خود گذارده است.
ج ـ هر آن پیش بینی می شود اکراد و اعراب به صورت دو طرف مخاصم در برابر
یکدیگر قرار گیرند.
4) روابط ایران و عراق :
گرچه ظاهرا روابط ایران و
عراق در حال حسن تفاهم
است ولی از طرز رفتار
عراقیها چنین استنباط
می شود که این حسن تفاهم
موقتی و به دو منظور است.
الف : از نظر اقتصادی
ب ـ از نظر اختلاف نظر
شدیدی که دولتین ایران و
عراق با ج .
م.
ع دارند جهت
نمونه ظرف یک سال اخیر
قریب 10 هزار نفر از
ایرانیانی که در عراق بوده اند
وسیله مقامات عراقی به
ایران تبعید شده اند.
این اشخاص را به اصطلاح محلی سوقی می نامند.
و اکثرا
کسانی هستند که به علت فقر و تنگدستی و برای به دست آوردن کار به عراق
رفته اند و مدعی اند که پس از دستگیری وسیله مقامات عراقی آنچه وجه
داشته اند از آنها گرفته و پس از چند روز زندانی و فشار آنها را به ایران روانه
می نمایند.
در صورتی که حتی یک نفر از ایرانیان متمکن و ثروتمند را به ایران
اعزام نداشته اند.
گیرندگان : تیمسار معاونت دوم سازمان، مدیریت کل اداره سوم،
مدیریت کل اداره هفتم و اداره یکم 6 /11 /39 بایگانی شود فروزش
منبع:
کتاب
تحولات داخلی عراق و امنیت ملی ایران به روایت اسناد ساواک صفحه 214